• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dziś święto latarni morskich. Poznaj te trójmiejskie

Rafał Borowski
18 sierpnia 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Wraz z pojawieniem się nawigacji satelitarnej wiele latarni morskich przestało pełnić swoją pierwotną funkcję i służy dziś jako punkty widokowe. Na zdjęciu widok z latarni morskiej w Rozewiu. Wraz z pojawieniem się nawigacji satelitarnej wiele latarni morskich przestało pełnić swoją pierwotną funkcję i służy dziś jako punkty widokowe. Na zdjęciu widok z latarni morskiej w Rozewiu.

18 sierpnia przypada międzynarodowe, choć praktycznie nieznane święto - Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich. Z tej okazji przypominamy, że w Trójmieście znajdują się aż trzy latarnie morskie. Jedna, która nadal spełnia swoją funkcję, w Porcie Północnym oraz dwie zabytkowe, które od dawna są wyłączone z użytkowania i można je zwiedzać - w Nowym Porcie i w Sopocie.



Czy kiedykolwiek zwiedzałeś latarnie morskie w Trójmieście?

Dawniej ich światło rozświetlało mroki nocy i pomagało żeglarzom uniknąć mielizn, tak, aby bezpiecznie trafić do portu. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu latarnie morskie były niemal nieodłącznym elementem każdego większego portu.

W dobie współczesnej technologii w zdecydowanej większości przypadków utraciły funkcję nawigacyjną, a ich rolę przejęły systemy nawigacji satelitarnej. Wciąż jednak stanowią ciekawe zabytki techniki oraz są świetnymi punktami widokowymi.

Cud świata u wybrzeży Egiptu



Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że jedna z tego rodzaju budowli - już nieistniejąca - jest uznawana za jeden z siedmiu starożytnych cudów świata. Chodzi o latarnię morską, która górowała niegdyś nad wyspą Faros u wybrzeży Egiptu i umożliwiała dotarcie do portu w Aleksandrii.

Jej zachwycająca konstrukcja została wzniesiona w III stuleciu przed Chrystusem i mierzyła aż ok. 110-120 m wysokości. Dla porównania, wieża bazyliki Mariackiej w Gdańsku ma wysokość 82 m. Niestety, to arcydzieło ówczesnej myśli technicznej był wielokrotnie niszczone przez trzęsienia ziemi, a jego ruiny rozebrano ostatecznie w XV wieku.

Latarnia u wrót Portu Północnego



Dlaczego o tym mowa? Zapewne niewielu naszych czytelników wie, ale w najbliższą niedzielę, tj. 18 sierpnia, przypada Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich. To niezwykłe święto zostało ustanowione na pamiątkę wejścia w życie pierwszej na świecie ustawy o latarniach morskich, uchwalonej przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1798 roku. Z tej okazji pokrótce przypominamy historię latarni, na które można natrafić w granicach Trójmiasta. Zachęcamy również do zwiedzania tych, które przestały już pełnić swą funkcję.

Latarnia w Porcie Północnym to najmłodszy tego rodzaju obiekt na wybrzeżu naszego kraju. Została oddana do użytku w roku 1984 i wciąż pełni swą właściwą funkcję. Została zbudowana z żelbetu, mierzy 56 m wysokości i "wyrasta" z budynku kapitanatu wspomnianego portu. Ma dość nietypową konstrukcję - stosunkowo smukła wieża jest zwieńczona zwalistą galerią. Co ciekawe, do galerii można dostać się za pomocą windy. To jedyna latarnia morska w Polsce, która jest wyposażona w tego typu rozwiązanie. Co zrozumiałe, jej zwiedzanie jest niemożliwe.

Latarnia morska w Porcie Północnym w Gdańsku. Latarnia morska w Porcie Północnym w Gdańsku.

Latarnia, która "rozpętała II wojnę światową"



Latarnia w Nowym Porcie, a dokładnie przy ul. Przemysłowej 6A , jest z kolei uznawana za jedną z najpiękniejszych na wybrzeżu Bałtyku. Jej konstrukcja była wzorowana na niezachowanej do czasów współczesnych latarni morskiej, która znajdowała się aż w... Cleveland w stanie Ohio w Stanach Zjednoczonych. Latarnia została oddana do użytku w roku 1894, a jej czubek wznosi się na wysokość 31,5 m. Była pierwszą latarnią na Bałtyku zasilaną energią elektryczną.

Warto wspomnieć, że na wspomnianym czubku znajduje się tzw. kula czasu, czyli urządzenie, które umożliwiało żeglującym dokładne ustawienie chronometrów (jest to rodzaj zegara) okrętowych. To jedno z niewielu zachowanych tego rodzaju urządzeń, co więcej, wciąż jest sprawne.

Czytaj więcej: Co kryje latarnia w Nowym Porcie?

Jednak zdecydowanie największą ciekawostką jest fakt, że z okna tejże latarni padły prawdopodobnie pierwsze strzały podczas II wojny światowej. Otóż na jednej z kondygnacji latarni Niemcy urządzili stanowisko ciężkiego karabinu maszynowego. Oddane z niego serie w kierunku Polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte padły wcześniej niż salwy z pancernika Schleswig-Holstein. Stanowisko CKM-u zostało zniszczone przy użyciu armaty przez broniących się Polaków, a ślad po trafieniu jest widoczny do dziś w postaci jaśniejszego odcienia cegły.

Ta niezwykła wieża została wycofana z eksploatacji w roku 1984, a jej funkcję przejęła latarnia w Porcie Północnym. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych i jest udostępniana do zwiedzania. Szczegóły dotyczące godzin otwarcia i cen biletów można znaleźć na stronie www.latarnia.gda.pl.

Zwiedź z nami latarnię w Nowym Porcie


Komin, który stał się latarnią



Latarnia w Sopocie, co zapewne będzie niemałym zaskoczeniem, tak naprawdę nie jest latarnią morską, a właściwie jej konstrukcja została wzniesiona w zupełnie innym celu. Murowana wieża przy pl. Zdrojowym "wyrasta" z zabytkowego gmachu Zakładu Balneologicznego - czyli uzdrowiskowego - który został oddany do użytku w 1904 roku i to właśnie na jego potrzeby została wzniesiona. Dzisiejsza latarnia była pierwotnie... kominem, który odprowadzał spaliny z kotłowni zakładu.

Przekształcenie komina w latarnię nastąpiło wkrótce po modernizacji kotłowni, a dokładnie przekształceniu jej z węglowej na gazową. Gdy uciążliwy dym zniknął z panoramy Sopotu, na szczycie wieży zostało zamontowane światło nawigacyjne. Oficjalne wpisanie sopockiej konstrukcji na listę latarni morskich nastąpiło dwa lata później, w roku 1977, po wymianie urządzeń optyczno-świetlnych na nowe, o większej mocy.

Kilkanaście lat temu została jednak skreślona z rejestru, choć do dziś po zapadnięciu zmroku wskazuje statkom położenie Sopotu co 4 s przez 0,3 s. Latarnia jest udostępniona turystom, którzy mogą z jej tarasu widokowego podziwiać imponującą panoramę Sopotu i najbliższych okolic. Przez lornetkę bez trudu można z niej dostrzec Westerplatte, a nawet Hel. Szczegóły dotyczące zwiedzania sopockiej latarni można znaleźć na stronie www.latarniasopot.pl.

Zwiedź z nami latarnię morską w Sopocie


17 latarni na polskim wybrzeżu



Na koniec warto dodać, że na polskim wybrzeżu Bałtyku znajduje się łącznie 17 latarni morskich - zabytkowych i stosunkowo współczesnych, czynnych i tych, które nie pełnią już swojego pierwotnego przeznaczenia. Wymieniając od strony granicy naszego państwa z Niemcami, tego rodzaju znaki nawigacyjne znajdują się kolejno w: Świnoujściu, na wzniesieniu Kikut na wyspie Wolin, w Niechorzu, w Kołobrzegu, w Gąskach, w Jarosławcu, w Darłówku, w Ustce, w Czołpinie, w Stilo, w Rozewiu, w Jastarni, w Helu, w Sopocie, w Gdańsku-Nowym Porcie, w Porcie Północnym w Gdańsku i w Krynicy Morskiej.

Wydarzenia

Międzynarodowy Dzień Latarni Morskich

dni otwarte

Miejsca

Opinie (61) 2 zablokowane

  • (4)

    Piękne te latarnie moi drodzy,oy zaczytywalem się w Starym człowieku i morze.Stare,dobre czasy.

    • 24 11

    • Ale to raczej w Latarniku Sienkiewicza

      • 11 0

    • drame (2)

      a ty co etatowo tu te komentarze piszesz, na kazdym forum musisz dodac. nalogowe wchodzenie na forum to tez jakas dewiacja.

      • 4 4

      • Jakbyś sam siedział na latarni to też byłbyś tu częstym gościem ;-) (1)

        • 2 0

        • raczej w ubranku z długim rękawkiem

          w pokoju z wyłożonymi ścianami

          • 2 0

  • (10)

    Podobno latarnie morskie zmylają ptaki wędrowne nocą, tak że zaczynają krążyć w koło i finalnie rozbijają się o nie. Może trzeba je wyłączyć? Przecież wszystkie statki mają już auto sternika na GPS.

    • 2 71

    • Ptaki nie latają w nocy. (5)

      • 21 3

      • (4)

        Taa...a sowa ty durniu????

        • 3 13

        • Sowa to nie ptak tylko restauracja (1)

          • 17 4

          • uważaj co mówisz - sowy mają przyjaciół

            • 1 0

        • (1)

          Sowy nie są tym czym się wydają

          • 9 0

          • a wlasnie ze som

            • 0 0

    • Lewak? (1)

      • 8 8

      • nie

        zwykły głupek

        • 6 1

    • Ćmy nie są ptakami.

      • 12 1

    • Zmylają??? Naprawdę?

      Ucz, ucz, ucz się polskiego...

      • 5 1

  • A inne latarnie? (4)

    Co z latarniami przy falochronie zachodnim i wschodnim? Dlaczego nie zostały wzięte pod uwagę?

    • 6 20

    • Bo światła nawigacyjne to nie latarnie morskie ;) (2)

      • 23 2

      • To są latarnie. Tylko małe. (1)

        Światło nawigacyjne możesz obejrzeć w Brzeźnie w Parku Haffnera

        • 1 19

        • Nie, to nie są latarnie. Główki wejściowe do portu nie są latarniami morskimi.

          • 13 1

    • stawy

      Te male to nie latarnie tylko stawy

      • 5 2

  • (2)

    Jak wujek Sam wyłączy GPS to te latarnie mogą okazać się nieocenione.

    • 41 2

    • są inne, lepsze metody do nawigacji na morzu obecnie (1)

      na przykład mapy magnetyczne ziemi

      • 1 4

      • Tak

        Szczególnie w okresie przebiegunowania kuli ziemskiej
        Powodzenia!

        • 5 0

  • Piękna latarnia moi drodzy i kochani jest w (1)

    New Port,historia powala na kolana ,widok petarda tylko jechać i zwiedzać. Gdańsk mega miasto. Usmiechajmy się do siebie to i zwiedzanie będzie milsze.

    • 32 8

    • A sprawdzałeś może ile prawdy jest w powiedzeniu "najciemniej pod latarnią" ?

      • 6 0

  • Do redaktora (3)

    Jest jeszcze jedna latarnia morka w Gdańsku-wieża w Twierdzy Wisłoujście. Może nie działa w pełni jak kiedyś, ale jest, di tego mega stara. Zatem proszę ten obiekt dopisać do artykułu, aby był rzetelny i wyczerpywał merytorycznie temat. Bo tak jest tak po łepkach...

    • 24 2

    • Do dzbana (1)

      W takim razie nalezy jeszcze dodac Góre Szwedow - tez nie dziala, stoi tylko konstrukcja metalowa a tez byla latarnia. Do tego jeszcze ze 2 by sie znalazly. Szanowny Panie Dzbanie - zanim zaczniesz popraciwac innych sprawdz czy sam nie odwalasz tematu po łebkach.

      • 6 19

      • Ale po co go obrażasz

        Chamem jesteś czy co?

        • 23 3

    • a latarnia w Faszion Hałsie to pikuś ?

      często pod nią się umawiam

      • 17 1

  • a kto

    pamięta latarnię na Górkach Zachodnich ? zlikwidowana w latach 90-tych

    • 15 1

  • Latarnia w Nowym Porcie.

    Kula czasu nie zachowała się. Została zrekonstruowana.

    • 27 1

  • (4)

    I tak najlepsza jest latarnia morska w Sopotach. Świeci, dymi i gra. Reszta może się schować.

    • 6 19

    • (3)

      W Sopocie a nie w Sopotacch

      • 4 4

      • Nie dymi bo w szpitalu reumatologicznym nie ma już kotłowni.

        • 2 2

      • ale opary lecą więc się dymi :)

        • 2 1

      • Moja babcia mieszkała w Gdyni i mówiła, że chodziła po rajstopy do Sopotów. Tak mówili kiedyś polacy na tę miejscowość. Jest to dawna dopuszczalna forma.

        • 6 0

  • Najstarsza istniejąca latarnia w Polsce to wieża w Twierdzy Wisłoujście.

    Wieża od lat nie pełni funkcji latarni. Ale istnieje od wielu wieków.

    • 33 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane