• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Odkrywaj Pomorskie: szlakiem zamków gotyckich

Marta Nicgorska
15 października 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Nocna iluminacja Zamku w Gniewie. Nocna iluminacja Zamku w Gniewie.

Koniec sezonu nie oznacza wcale końca podróży. Jesień to dobry czas na krótkie jedno- czy dwudniowe wypady poza Trójmiasto. Atrakcji turystycznych w regionie nie brakuje, nie ma więc miejsca na nudę. Pomorskie może się pochwalić ciekawymi obiektami takimi jak zamki. Podróżowanie szlakiem zamków krzyżackich, poznawanie historii największych i najlepiej zachowanych gotyckich warowni w Europie może być przygodą nie tylko dla miłośników fortyfikacji, ale frajdą dla całej rodziny.



"Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie". W znanym polskim powiedzeniu jest wiele prawdy, wszak zachwycamy się atrakcjami w różnych zakątkach Polski, a nie doceniamy tych, które mamy blisko domu. Pomorskie może poszczycić się wieloma obiektami ciekawymi pod względem historycznym czy kulturowym. Należą do nich zamki, bardzo chętnie odwiedzane przez turystów. Olbrzymie fortece jako relikty przeszłości skrywają niejedną ciekawą tajemnicę. To świetne miejsca zarówno na wyprawę we dwoje, jak też krótką wycieczkę rodzinną.

Szlak zamków gotyckich:

Cały szlak liczy 12 obiektów. Na terenie województwa pomorskiego obejmuje sześć budowli - pozostałe znajdują się na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego. Waszej uwadze polecamy dziś cztery z nich.

Co ważne, zwiedzanie zamków odbywa się zgodnie z reżimem sanitarnym. Respektowane są zasady limitu miejsc i odpowiednich odległości między gośćmi. W obiektach obowiązują maseczki ochronne oraz konieczność dezynfekcji rąk.

Zamek krzyżacki w Malborku

Zwiedzanie pomorskich zamków wypadałoby zacząć od perły Pomorza, czyli Zamku w Malborku, uważanym za największy średniowieczny zespół zamkowy na świecie, a także największą budowlę ceglaną będącą dziełem ludzkich rąk. Wiele osób miało z pewnością okazję wybrać się na zamek z wycieczką szkolną. Oczami dziecka budowla wygląda jednak inaczej niż z perspektywy dorosłego, więc warto taką wizytę powtórzyć.

Dawna stolica Zakonu Krzyżackiego to największa ceglana forteca na świecie , największy gotycki zespół zamkowy zajmujący powierzchnię ok. 21 hektarów. Łączna kubatura budynków przekracza ćwierć miliona metrów sześciennych.

Zamek krzyżacki w Malborku uznawany jest za jedną z największych atrakcji turystycznych Polski. Jako arcydzieło architektury obronnej i rezydencjonalnej średniowiecza od 1997 roku widnieje na liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Malowniczo położony Zamek w Malborku często bywa planem zdjęć filmowych i telewizyjnych.

  • Zamek w Malborku
  • Nocna iluminacja Zamku w Malborku.

Malbork budowany był etapami od początku lat 70. XIII w., stając się z czasem głównym elementem systemu warowni w krzyżackich Prusach. Początkowo pełnił funkcję jednego z zamków komturskich. Odkąd został siedzibą wielkich mistrzów Zakonu był intensywnie rozbudowywany. W wieku XIV uzyskał formę trójdzielnego założenia obronnego z wyraźnie wyodrębnionym Zamkiem Wysokim (klasztor), Zamkiem Średnim (siedziba wielkiego mistrza i wielkiego komtura, centrum polityczne i administracyjne państwa zakonnego) oraz Przedzamczem (rozległe zaplecze gospodarcze). Jako stolica państwa Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie stał się głównym ośrodkiem dyplomacji, centrum militarnym, gospodarczym, a także religijnym. Aż do pierwszej połowy XV wieku Malbork słynął na całym kontynencie jako jedna z dwóch głównych baz wypraw krzyżowych na Litwę i Żmudź oraz miejsce spektakularnych zabaw, uczt i turniejów, przyciągających do Prus rycerstwo z wielu krajów Europy.

Od czasu wcielenia kraju do Korony Polskiej, kiedy Malbork przeszedł w ręce króla Kazimierza Jagiellończyka, przez kolejne trzy stulecia warownia pełniła rolę czasowej rezydencji władców Polski, bazy militarnej w Prusach Królewskich oraz siedziby starostów. W okresie pruskim Zamek służył jako koszary i magazyny. Poważnie zdewastowany, odzyskał swój gotycki kształt w wyniku prac rekonstrukcyjnych prowadzonych pod koniec XIX i na początku XX w. W ostatniej fazie II wojny światowej Zamek został dotkliwie zniszczony. Z biegiem czasu został podniesiony z ruin i nadal pozostaje obiektem intensywnych prac konserwatorskich.

Gospodarzem twierdzy nad Nogatem jest dzisiaj Muzeum Zamkowe w Malborku, które opiekuje się zabytkami, prowadzi prace badawcze i konserwatorskie, gromadzi i udostępniania zbiory, organizuje sympozja, przedsięwzięcia edukacyjne, artystyczne, muzyczne i teatralne, a nawet historyczne widowiska plenerowe w rodzaju "Oblężenia Malborka".

Na Zamku w Malborku jest cudownie o każdej porze roku. Jesienią wraz z otaczającą nas przyrodą zmienia się również wygląd zamku. Obecnie dostępne są dwie trasy turystyczne: trasa historycznatrasa zielona. Ale na okres jesieni mamy również fantastyczną ofertę. Od 18 października udostępniamy nową wystawę czasową zatytułowaną "Bilde von Prage", realizowaną w ramach projektu "Styl piękny w redakcji czeskiej w Prusach - rzeźba kamienna z lat 1380-1400". Na wystawie znajdą się najwyższej klasy gotyckie rzeźby, wykonane w najlepszych warsztatach kamieniarskich w Pradze - świadectwo wyrafinowania i umiejętności dawnych mistrzów, obraz przemian myślowych i religijnych na przełomie XIV i XV wieku. Po raz pierwszy będzie okazja obejrzeć te zabytki w takim zestawieniu - mówi Beata Stawarska, Zastępca Dyrektora ds. marketingu i administracji Muzeum Zamkowego w Malborku.
Zamek w Kwidzynie

Z Malborka można udać się do Kwidzyna. Kwidzyński zespół zamkowo-katedralny znajduje się około 50 minut drogi autem. To unikatowy zespół architektoniczny, którego ostateczny kształt jest wynikiem połączenia klasztoru i twierdzy. Pierwotnie zamek stanowił samodzielne założenie, dopiero później został połączony z katedrą, zaś jego narożną wieżę południowo-wschodnią przekształcono w dzwonnicę.

Od  XIV w. kompleks katedralno-zamkowy jest dominującym elementem krajobrazu miejskiego Kwidzyna. Prawdziwym magnesem jest charakterystyczna wieża ustępowa - latryna, najdłuższe w Europie średniowieczne Gdanisko. W czasie wizyty na Zamku polecamy zajrzeć do Katedry, a także do Krypty Wielkich Mistrzów i celi bł. Doroty.


Zamek obronny w Kwidzynie został założony na planie czworoboku z dziedzińcem wewnętrznym i czterema narożnymi wieżami. Wzniesiony z cegły na granitowych fundamentach powstawał etapami w ciągu całego XIV w. i tworzył kwadrat o boku około 44 m. Dziedziniec zamkowy posiadał dwukondygnacyjne krużganki, służące jako korytarze. Skrzydła zamku miały po pięć-sześć kondygnacji i kryte były dwuspadowym dachem. Elewacja zewnętrzna posiadała ostrołukowe, różnej wielkości blendy, okna i okienka strzelnicze. Na uwagę zasługuje brama wjazdowa umieszczona w bogato profilowanej niszy bramowej o dekoracyjnym układzie cegieł. W niszy zwieńczonej łukiem gotyckim widoczna jest prowadnica dawnej kraty obronnej. Na zamku dostępny jest taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę doliny Wisły. Latem na dziedzińcu odbywają się koncerty i imprezy.

Od 1950 r. stał się siedzibą Muzeum Zamkowego, które gromadzi przedmioty dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego regionu Powiśla. Dziś placówka funkcjonuje jako oddział Muzeum Zamkowego w Malborku. Obecnie prezentowane są wystawy o tematyce archeologicznej, historycznej, etnograficznej, przyrodniczej oraz rzemiosło artystyczne.
W Zamku w Kwidzynie są prowadzone lekcje muzealne o tematyce związanej z profilem muzeum. Obecne warunki wymusiły ograniczenia związane z liczebnością przyjmowanych grup oraz czasowe zawieszenie warsztatów tkackich. Aktualna oferta nadal obejmuje jednak warsztaty garncarskie oraz wprowadzone od tego sezonu warsztaty z kaligrafii, jak i lekcje muzealne.

Zamek w Sztumie

Dobrze położony i ufortyfikowany zamek w Sztumie leży praktycznie po sąsiedzku kwidzyńskiej fortecy. Zamki dzieli niecałe 30 kilometrów. Zamek w Sztumie to jeden ze zbudowanych przez Krzyżaków zamków komturstwa malborskiego. Powstał w końcu XIV wieku i był siedzibą zakonnego wójta.


Sztumska budowla stanowiła w XIV wieku doskonałą bazę wypadową dla zakonu krzyżackiego najeżdżającego Litwę. Pomezański Sztum został zdobyty przez Krzyżaków w 1236 roku. W miejscu drewnianego grodu zakon w latach 1325-1326 zbudował z kamienia i cegły obronną warownię, która od 1333 roku stanowiła siedzibę wójta krzyżackiego. Konstrukcja zamku różniła się od większości siedzib krzyżackich budowanych w XIV wieku. Wzniesiono go na planie nieregularnego pięcioboku, a nie jak zwykle kwadratu. Kształtem budowla nawiązywała do wyspy, na której w średniowieczu był położony Sztum. Wzgórze zamkowe otaczała fosa z murem, w który wkomponowano wieżę bramną i dwie baszty.

Siedziba wójtów krzyżackich pełniła w życiu zakonu również inną rolę niż tylko militarną. W XV w., po rozbudowie zamek zyskał sławę letniej rezydencji mistrza krzyżackiego. W twierdzy były wszystkie możliwe na owe czasy udogodnienia. Reprezentacyjne pomieszczenia wyposażono w piece i łazienki z wanną, a woda ze studni na dziedzińcu zamkowym miała ponoć właściwości lecznicze.

Obecnie z całego zespołu zamkowego najlepiej zachowane jest skrzydło południowe, mury z jedną basztą oraz wieża z bramą. Aktywnie działające w murach zamku Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej organizuje turnieje rycerskie, pokazy historyczne i przypomina nam dziś o dawnej świetności sztumskiej twierdzy. Obecnie jest to oddział Muzeum Zamkowego w Malborku.

Zapraszamy na Zamek w Malborku, Kwidzynie i w Sztumie również w okresie jesienno-zimowym. Trzy zamki można zwiedzić, kupując jeden wspólny bilet w atrakcyjnej cenie, który należy wykorzystać w ciągu 14 dni. Na Zamek w Malborku można wybrać się ze swoim pupilem. Jako jedyne muzeum w Polsce mamy dla zwierzaków specjalną przestrzeń, w której czworonogi znajdą opiekę na czas zwiedzania zamku przez właścicieli. Na Zamku w Malborku trasa historyczna jest dostępna od czwartku do niedzieli. W pozostałe dni zapraszamy na trasę zieloną. Z kolei do Sztumu i Kwidzyna zapraszamy od wtorku do niedzieli. Na gości czekają wystawy stałe i czasowe związane z historią z tych miejsc - zaprasza Beata Stawarska.
Zamek krzyżacki w Gniewie

Podróżując po regionie, warto zatrzymać się w Gniewie, położonym na trasie między Gdańskiem a Grudziądzem. Usytuowany na Wzgórzu Zamkowym obiekt został zbudowany w XIV wieku przez Krzyżaków. Po trwającej 40 lat budowie był obok zamku w Człuchowie i zamku w Gdańsku, najpotężniejszym zamkiem Krzyżaków na lewym brzegu Wisły. Jako siedziba konwentu i komtura, w czasach zakonnych stanowił główny ośrodek polityczny i gospodarczy komturstwa. Wzgórze Zamkowe jest dziś nowoczesnym kompleksem hotelowym, restauracyjnym i konferencyjnym, oferującym swoim gościom królewskie noclegi, wyśmienitą kuchnię oraz niezwykłą przestrzeń biznesową.


Twierdzę wybudowano w stylu gotyckim na planie kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem i studnią. Posiadała trzy mniejsze wieże i jedną większą wieżę obronną. Pierwotna brama znajdowała się w skrzydle południowym. W skrzydle północnym znajdował się refektarz, a w skrzydle południowym kaplica. W części wschodniej mieściło się przypuszczalnie pomieszczenie komtura i dormitorium. Wejścia do głównych pomieszczeń na głównej kondygnacji prowadziły z krużganku biegnącego wzdłuż ścian wewnątrz dziedzińca. W przyziemiu znajdowały się kuchnie i pomieszczenia gospodarcze. Zamek otaczała wypełniona wodą fosa i mury obronne. Stara opowieść mówi, że od zamku prowadziły również podziemne korytarze prowadzące w głąb miasta.

Obecnie Wzgórze Zamkowe w Gniewie to w rzeczywistości niezwykły Park Historii.Organizowane w obiekcie od 1992 r. spektakle i inscenizacje historyczne sprawiły, że zamek gniewski uznawany jest za jeden z głównych ośrodków upowszechniania odtwórstwa historycznego w Polsce. Obiekt oferuje grupowe zajęcia historyczne, spektakle i widowiska, historyczne oprawy biesiad, wieczerzy i kolacji. Jednym z bardziej widowiskowych punktów zwiedzania jest trójwymiarowy spektakl Wakacje z Duchami, który przenosi widza do świata duchów, bezgłowych rycerzy i walących się murów.

Osobną ofertę zamek kieruje także do dzieci i młodzieży, które zaprasza do udziału w lekcjach żywej historii, w czasie których przedstawione są dzieje oręża, obyczaju, kultury średniowiecznej i nowożytnej Polski oraz Europy. Najmłodsi uczestniczą w konnych widowiskach plenerowych, szkole szermierczej, igrzyskach rycerskich, praktycznych zajęciach historycznych. Opanować można strzelnicę kuszniczą i łuczniczą, prasę mistrza Gutenberga, warsztat tkacki czy mennicę zamkową. Najmłodsi czas spędzić mogą także w specjalnie przygotowanej komnacie zabaw oraz na zamkowych placach zabaw.

Najciekawszym miejscem na zamku wydaje się sala tortur, gdzie zobaczymy dawne narzędzia tortur oraz poznamy techniki katowskie. Warto obejrzeć krużganki obronne i zajrzeć też do kaplicy zamkowej. Atrakcją są także miejskie przejażdżki powozem konnym czy spływy zamkowymi gondolami.

Zamek Gniew pełni rolę bazy noclegowej i gastronomicznej. W dawnych koszarach powstał nowoczesny czterogwiazdkowy Hotel Rycerski. W skład kompleksu zabudowań wchodzi również hotel "Pałac Marysieńki" oferujący komfortowy wypoczynek w stylowych komnatach. Zadaszony dziedziniec zamku z przestrzenią o powierzchni ponad 450 m² pełni z kolei funkcję sali koncertowej, konferencyjnej i bankietowej.

Zaprezentowane obiekty są częścią Szlaku Zamków Gotyckich. Więcej informacji o tym szlaku oraz opis pozostałych obiektów znajdziecie na stronie Pomorskie Travel.

Miejsca

Opinie (35) 6 zablokowanych

  • (3)

    Odwiedziłem wszystkie. Polecam, na prawdę warto, każdy ma swój niepowtarzalny klimat.

    • 45 2

    • (1)

      Naprawdę na pewno pisze się razem, na pewno naprawdę pisze się oddzielnie ;)

      • 7 6

      • na prawdę napewno piszę się od dzielnie?

        • 2 3

    • Zrobiłem kiedyś objazd szlakiem zamków gotyckich (łącznie z tymi na Warmii i Mazurach). Super, również polecam.

      • 4 0

  • Szkoda, że wszystkie "krzyżackie", a nie nasze... (8)

    • 9 26

    • co to znaczy nasze? (1)

      Na Pomorzu mieliśmy panowanie Subisławiców, Państwo Zakonne; Prusy Królewskie (poddane królowi Polski) ; Królestwo Prus (poddane krolowi Prus) Cesarstwo Niemieckie; 2RP; PRL 3RP

      W zasadzie do 1939 mozna wykazać ciągłośc dziejów tych ziem i ludzi tu mieszkających.
      Mieszkali tu Polacy, Prusacy, Kaszubi, Holędrzy, Niemcy

      To wszystko nasze dziedzictwo, pomorskie... no chyba że bardziej się identyfikujesz z dzedzictwem zabużańskim - OK twoja sprawa, nic mi do tego

      • 20 2

      • za bugiem to Litwa mosci Panie a nie Polska

        • 1 0

    • Teraz nasze,ale kto wie na jak dlugo

      • 1 0

    • Odpowiedź (1)

      Nasze są ziemianki i szałasy.

      • 2 0

      • Brak podstawowej wiedzy. Proste ziemianki i szalasy to

        budowle mieszkalne charakterystyczne dla pierwszych potocznie zwanych germanami. Nasze, czyli słowianskie, to pelnoprawne domy drewniane, mosty wielokilometrowe drogi z ulozonych bali drewna i towarzyszące gospodarstwom banie, czyli wspolczesne łaźnie.

        • 0 0

    • Turbo patriotyzm się włączył widzę :))) (1)

      • 1 0

      • No tak,bo teraz to jak patriotyzm to tylko turbo, żenada, wstyd

        i faupax.

        • 0 0

    • budując zamek krzyżacy zawsze burzyli dawniejszy gród - polski czy pruski

      • 0 2

  • (2)

    To trzeba się izolować czy nie trzeba? Jest pandemia czy jej nie ma?

    • 8 6

    • Najlepiej izolować się styropianem, conajmniej 30cm grubym.

      • 4 0

    • Po kołdrę. Polecam

      • 2 1

  • Petarda (3)

    i jak rozumiem to są wszystkie zamki gotyckie w Pomorskim ?
    A zamek w Bytowie?
    A zamek w Człuchowie?
    A zamek krzyżacki w Lęborku?
    Artykuł o najbardziej znanych zamkach w Pomorzu...super.

    • 38 3

    • A zamek w Sopocie A zamek w Gdyni a Zamek w Wejherowie

      • 2 8

    • A zamek w Spodniach?

      • 0 0

    • Dla przyjezdnych to już wszystkie zamki

      A tak naprawdę ciągną się wzdłuż Wisły aż do Torunia

      • 1 0

  • Zamki (1)

    W Przezmarku jest gosc, ktory zamieszkal na terenie dawnego zamku. Oprowadza po wiezy, ktora sie ostala. Bardzo pozytywny Pan :)

    • 17 0

    • Warto odwiedzić

      Chociaż serce pęka, bo plany właściciel miał niesamowite ale realizacji nie ma na horyzoncie.

      • 0 0

  • Grabina Zameczek

    Ostały się podziemia, brama i kaplica bodajże. Reszta nadbudowana później i częściowo zamieszkała. I jaki teren dookoła.
    Generalnie perłę by można zrobić.

    • 18 0

  • myślę, że te zamki trzeba repolonizować

    Gliński i Kacperek do działania.

    • 9 5

  • aaaa

    Łapalice ;-)

    • 6 3

  • A gdzie ten szlak (1)

    Artykuł odnosi się do szlaku i 6 budowli w pomorskim. Czemu nie ma odniesień co to za szlak i dlaczego 2 pozycje są pominięte?

    • 10 1

    • W sumie to pominięte zostało sześć pozycji, co nawet wynika z artykułu. Ktoś tu chyba nie czytał.

      • 0 0

  • Smuteczek (2)

    Niestety, dużo więcej zamków jest na Dolnym Śląsku...wystarczy spojrzeć na mapę. Szczególnie teraz, podczas Covid, widać jakie Trójmiasto jest nudne i nieciekawie położone.

    • 2 10

    • Tak

      • 0 0

    • A gdynia nawet nie ma rynku, tylko ma hale tergowe

      Nawet juz nie ma bazy ryboustwa ani lini oceanicznych, bida panie bida a jeszcze władza nisczy z premedytacją Polakow !

      • 0 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane