• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ponad 300-letnia Biblia trafiła do gdańskich zbiorów

Katarzyna Moritz
11 września 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 
Dwa woluminy, Stary i Nowy Testament, ponad 300-letniej Biblii zachwycają kilkusetletnimi miedziorytami. Dwa woluminy, Stary i Nowy Testament, ponad 300-letniej Biblii zachwycają kilkusetletnimi miedziorytami.

Do 20 września mieszkańcy Trójmiasta będą mogli zobaczyć wydaną w 1711 roku Biblię rodu Gralathów, którą gdański samorząd kupił i podarował bibliotece Polskiej Akademii Nauk. Później ten biały kruk trafi do magazynów.



Dwa tomy woluminów biblii mierzą 44 na 32 cm, mają 15 cm grubości. Stary Testament waży 13 kg, Nowy Testament 8 kg. Tak pokrótce można opisać biblię, która została wydana w Lüneburgu w 1711 roku przez Corneliusa Johanna Sterna. Była to rodzinna biblia, przekazywana z pokolenia na pokolenie, w zasłużonym dla Gdańska rodzie Gralathów.

Tak było aż do tego roku, kiedy to Arianna Sartori in Donati von Gralath, wypełniając ostatnią wolę zmarłego dwa lata temu męża, postarała się, aby rodzinne pamiątki Gralathów powróciły do Gdańska. Niedawno przekazano 12 portretów i dokumenty rodzinne do Muzeum Narodowego w Gdańsku. Natomiast biblia rodu Gralathów została zakupiona za ponad 106 tys. zł przez Prezydenta Miasta Gdańska i trafiła obecnie do PAN Biblioteki Gdańskiej.

Czytaj też: Dar rodu Gralathów dla Muzeum Narodowego.

- Woluminy trochę ważą, będziemy woleli, żeby czytelnicy ich nie chcieli zbyt często do czytelni - żartuje Ewa Ogonowska, kierownik pracowni starych druków z gdańskiego PAN-u. - W świecie nikt poza Gralathami nie miał takiej Biblii. Gdy przyjechali do Gdańska z Ratyzbony, bardzo szybko zostali patrycjuszami, dostali herb, który jest też w każdym z tomów. Są w niej całostronicowe, znakomite 253 miedzioryty. Księgi są luksusowo oprawione w stylu eklektycznym, z kolei zdobione okucia wykonane zostały w stylu barokowym. To jedyna taka biblia na świecie, która jest w zbiorach publicznych.

Biblia trafiła do rodu Gralathów między 1711 a 1719 rokiem, zakupił ją za olbrzymią w tamtym czasie sumę, 150 guldenów, Johann Ulrich Gralath. Poza rozmiarem i miedziorytami, wyróżnia ją elegancka oprawa. Deska została obciągnięta pergaminem pokrytym tłoczeniami, na których wyobrażono między innymi popiersia świętych, z kolei na rogach oraz na środku lica oprawy umieszczono mosiężne okucia. Stary Testament ma okucia ornamentalne z wykorzystaniem motywu głowy lwa, z kolei Nowy Testament ma okucia, które przedstawiają czterech ewangelistów. Na centralnych okuciach wyobrażono Mojżesza (pierwszy tom) oraz Chrystusa Zmartwychwstałego (drugi tom). W Biblii jest też testament Johana Ulricha Gralatha z 1719 roku, w którym zapisuje ją potomkowi Johanowi Carlowi Gralathowi.

Czytaj też: Daniel Gralath: elektrycznością podpalił spirytus, a Gdańskowi zostawił najpiękniejszą aleję.

Czy w rodzie Gralathów są jeszcze jakieś zbiory, którymi Gdańsk byłby zainteresowany?

- Nie, zbiory historyczne zostały zabrane z Gdańska już w XIX wieku. Wtedy Max Carl Georg razem ze swoją żoną Angielką Emily Newton wyjechali do Florencji. Jego żona, gdy mieszkali jeszcze w Sulminie, powiedziała, że jej jest za zimno i dlatego nie może mieć dzieci. We Włoszech urodziła sześcioro - wyjaśnia Ewa Ogonowska.

Ród Gralathów ma już bardzo duży wkład w zbiory biblioteki PAN, która ma swoje korzenie od 1596 roku jako "Biblioteka Rady Miejskiej". Jego potomkowie, tak jak inni gdańscy patrycjusze, przekazali w sumie kilkadziesiąt cennych rękopisów i starych druków.

Mieszkańcy Trójmiasta, zanim Biblia trafi do magazynów, będą mogli ją podziwiać w holu biblioteki PAN, przy ul. Wałowej 15 zobacz na mapie Gdańska, od 12 do 20 września. Wstęp wolny w godzinach otwarcia Gmachu Historycznego: pn, wt, czw 9:00-19:00; śr, pt 9:00-15:00.

Rodzina Gralathów przybyła do Gdańska z Ratyzbony, najstarsza wzmianka o niej pochodzi z księgi miejskiej w Ratyzbonie, gdzie w 1621 roku został wpisany Ulrich Gralath. Jeden z jego synów, Johann Ulrich przeniósł się do Gdańska i pojął za żonę Konkordię, córkę miejscowego złotnika. Małżonkowie zamieszkali w kamienicy przy ul. Długiej 40. W 1690 roku Jan Ulryk uzyskał obywatelstwo Gdańska, a gdy zmarł w 1736 roku, został pochowany w kościele Mariackim pod kaplicą św. Katarzyny. Jego potomkowie przez następne 200 lat sprawowali w Gdańsku ważne urzędy i z oddaniem działali dla dobra miasta.

Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rodu jest Daniel Gralath. Był nie tylko jednym z przedrozbiorowych burmistrzów Gdańska i fundatorem obsadzonej lipami alei (obecna aleja Zwycięstwa), łączącej śródmieście Gdańska z Wrzeszczem, czy założycielem Towarzystwa Przyrodniczego w Gdańsku, ale także cenionym naukowcem, pionierem badań nad elektrycznością.

Miejsca

Opinie (125) 8 zablokowanych

  • Teraz wszyscy sie dowiedzą (5)

    Jakie miały być podatki.

    • 14 18

    • Ciekawe czy (4)

      występuje w niej imię Boże Jehowa bądź Jahwe, czy też zostało usunięte z większości miejsc jak to ma miejsce w katolickim wydaniu Biblii Tysiąclecia albo w Biblii Warszawskiej.

      • 0 15

      • Jest jeden Bóg, Stwórca, który znany jest z Pisma Świętego z więcej niż jednego imienia (3)

        Oto te imiona zawarte w Starym Testamencie: Jahwe - "Ten, który jest"; El - "Mocny"; Elohim - "Ten, który posiada pełnię władzy"; Szaddaj - "Potężny"; Elyon - "Najwyższy"; Adonaj - "Pan i przywódca"; Kadosz - "Święty".
        W Nowym Testamencie Jezus nazywa Boga naszym Ojcem (na przykład Mt.6,1-18).

        • 5 1

        • Tak na marginesie.. (2)

          Szaddaj znaczy Wszechmocny, a Potężny to Gibbor. Jest to istotna różnica. To są zresztą tytuły określające Boga, podobnie jak Elohim. Określenie Najwyższy - eljon występuje czasami w Biblii razem z imieniem Jehowa, by uwypuklić, że góruje On nad wszystkimi. Gdy w drugiej połowie I tysiąclecia n.e. zaczęto używać znaków samogłoskowych, żydowscy kopiści umieszczali w tetragramie znaki odpowiadające słowu ʼAdonáj albo ʼElohím, najwyraźniej w celu przypomnienia czytelnikowi, że ma wypowiedzieć jeden z tych wyrazów, a nie imię Boże.

          Krótka analiza wykazuje, że to nie są imiona Boga, a jedynie określenia bądź tytuły. Ciekawie czytamy w Biblii w księdze Izajasza:różne przekłady..ten sam werset

          "Jam jest Jehowa. To jest moje imię; i chwały mojej nie oddam nikomu innemu ani mej sławy rytym wizerunkom."
          "Ja, Pan, a takie jest moje imię, nie oddam mojej czci nikomu ani mojej chwały bałwanom."
          "Ja, któremu na imię jest Jahwe, chwały mojej nie odstąpię innemu ani czci mojej bożkom."
          "Ja Pan, toć jest imię moje, a chwały mojej nie dam innemu, ani sławy mojej bałwanom rytym."

          W Nowym Testamencie owszem Jezus nazywa Boga Ojcem, ale zaraz mówi by imię Boże było uświęcone. W modlitwie do Ojca Jezus oświadczył: Dałem im poznać twoje imię i dam je poznać
          Apostoł Piotr w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e.
          zacytował rzeszom Żydów i prozelitów słowa proroka Joela: Każdy, kto wzywa imienia Jehowy, będzie wybawiony. Skąd znał to imię?

          Panie 'katolik', zachęcam do analizy Biblii przez czytanie jej i rozmyślanie na jej treścią, a nie tylko udzielanie komentarzy, których ktoś kiedyś już udzielił i zamieszczanie ich na zasadzie kopiuj wklej

          • 1 0

          • (1)

            Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: "Jestem, Który Jestem". I dodał: "Tak powiesz synom Izraela: Jestem posłał mnie do was".

            W Ewangelii czytamy, że Pan Jezus użyje tego samego zwrotu w stosunku do siebie samego, wywołując zgorszenie u żydów: "Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Zanim Abraham stał się, Ja Jestem" (J 8, 58).

            • 0 1

            • To może następny werset. "Mówił dalej Bóg do Mojżesza: Tak powiesz Izraelitom: JESTEM, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia." Wyjścia 3:15 - Biblia Tysiąclecia.. Imię Boże w postaci tetragramu JHWH zostało przetłumaczone na JESTEM! Ciekawe.. Biblia Warszawska i Gdańska oddaje w tym miejscu Pan. Widać, że komuś zależy by tego imienia nie podawać..

              Natomiast w Jana 8:58 występuje całkiem inny wyraz niż w Księdze Wyjścia 3:14. Jezus nie posłużył się nim jako imieniem albo tytułem, tylko chodziło mu o wyjaśnienie swego przedludzkiego istnienia. Warto więc zwrócić uwagę, jak inne przekłady Biblii oddają słowa z Jana 8:58:

              1869: Zanim Abraham był, ja byłem (The New Testament G.R. Noyesa).

              1935: Istniałem, zanim się urodził Abraham! (The BibleAn American Translation J.M.P. Smitha i E.J. Goodspeeda).

              1965: Zanim Abraham się urodził, ja już byłem tym, kim jestem (Das Neue Testament Jörga Zinka).

              1981: Żyłem już, zanim Abraham się urodził! (The Simple English Bible).

              1984: Zanim się pojawił Abraham, ja istnieję (New World Translation of the Holy Scriptures).

              Tak więc występujące tu wyrażenie greckie znaczy, że stworzony przez Boga pierworodny, Jezus, istniał już na długo przed urodzeniem się Abrahama.

              I znowu kontekst świadczy o tym, że właśnie tak należy to rozumieć. Żydzi chcieli wówczas ukamienować Jezusa za jego wypowiedź, iż widział Abrahama, chociaż jak mówili nie miał jeszcze 50 lat (werset 57). W naturalnym odruchu Jezus postanowił powiedzieć im prawdę o swoim wieku. Dlatego oznajmił im, że żył już, zanim Abraham się urodził! (The Simple English Bible).

              Panie 'katolik', zachęcam do analizy Biblii przez czytanie jej i rozmyślanie na jej treścią, a nie tylko udzielanie komentarzy, których ktoś kiedyś już udzielił i zamieszczanie ich na zasadzie kopiuj wklej. Są to klasyczne wersety, którymi usiłuje się poprzeć niebiblijną naukę o Trójcy.

              • 0 0

  • (9)

    Tyle lat... I niech nikt nikomu nie wmawia, że Bóg nie istnieje.

    • 29 38

    • (7)

      Nikt nikomu nie wmawia. Bo nie musi. Bo nie istnieje.

      • 16 21

      • (6)

        "Rzekł głupiec w sercu swoim, nie ma Boga."

        • 11 4

        • Polecam poczytać Biblię - oto autentyczny cytat: (1)

          "Stamtąd poszedł do Betel. Kiedy zaś postępował drogą, mali chłopcy wybiegli z miasta i naśmiewali się z niego wzgardliwie, mówiąc do niego: Przyjdź no, łysku! Przyjdź no, łysku!
          On zaś odwrócił się, spojrzał na nich i przeklął ich w imię Pańskie. Wówczas wypadły z lasu dwa niedźwiedzie i rozszarpały spośród nich czterdzieści dwoje dzieci."

          2 Król. 2:23-24, Biblia Tysiąclecia

          (Polecam sprawdzić jeśli ktoś sądzi że sobie to zmyśliłem.)

          • 3 5

          • i co teraz

            ma to mnie zniechęcić czy co ?? Dużo zapisów jest niezrozumiałych, wymagających wyjaśnienia, bez którego brzmią dramatycznie. Wyjaśnienie nie jest jednak dla profanów, ci mają stać z daleka i dziwić się.

            • 2 0

        • (2)

          "Rzekł głupiec w sercu swoim, nie ma Różowego Słonia."

          • 1 8

          • jednak dalej głupiec (1)

            profanów trzyma się z daleka od spraw ważnych - dla nich jest tv, kino, rozrywka. i niech tak zostanie..

            • 2 1

            • Telewizji nie oglądam już od dawna, do kina chodzę rzadko, a za rozrywkę uważam dobrą książkę lub dokument. Tak, że nie trafiłeś waćpan i nie bądź tak arogancki, bo Ci kiedyś kością stanie.

              • 1 1

        • @maraskin
          Bądź wielbiony.
          Bądź chwalony.
          Rzekł, fanatyk rzekł.
          Rzekł i bosko zdechł.

          • 1 2

    • papież Karol
      sygnet boży
      serca sroży
      Diable ożyj!

      • 3 11

  • Mam pytanie: kto napisał biblię i kiedy. Tylko proszę nie patrzeć do Wikipedii !! (24)

    • 9 24

    • (6)

      Naród Wybrany?

      • 6 10

      • (5)

        Spisali zwykli ludzie pod natchnieniem Ducha św.

        • 21 11

        • pod natchnieniem winka, a opisali wizytę kosmonautów obcej cywiliacji i tyle. (2)

          tzn opisali to, co opowiadano sobie z pokolenia na pokolenie i trochę to, co jeszcze się działo, dopóki obcy nie zwiali wystraszeni tworzeniem się religii z nimi w roli głównej.

          • 9 16

          • i dobrze, że tego nie rozumiesz (1)

            podobnie też cię potraktują stosownie do twojego stanu

            • 0 1

            • Ty za to z pewnością rozumiesz. Nie bądź śmieszny.

              • 0 0

        • Stary testament napisali Żydzi

          by skupić swój koczowniczy lud wokół jednej idei, mitu, by go zjednoczyć, co pozwoliło Żydom, mimo przygód, jako naród dotrwać do naszych czasów, by eksterminować Palestyńczyków.

          • 8 8

        • ech..

          Karolu, chyba czas znaleźć sobie dziewczynę..

          • 2 5

    • Czy Biblia naprawdę pochodzi od Boga? (6)

      1. Kto jest Autorem Biblii?

      Biblia, zawierająca niezwykle optymistyczne informacje dotyczące naszej przyszłości, składa się z 66 ksiąg (Psalm 37:29). Zostały one spisane przez około 40 wiernych Bogu mężczyzn. Pierwszych pięć ksiąg napisał jakieś 3500 lat temu Mojżesz, a ostatnią apostoł Jan ponad 19 stuleci temu. Jak wyglądało spisywanie Biblii? Kierował tym Bóg za pośrednictwem swojego świętego ducha (2 Samuela 23:2). W rezultacie pisarze biblijni nie utrwalali własnych myśli, lecz Boże. Tak więc Autorem Biblii jest Jehowa Bóg. Przeczytaj 2 Tymoteusza 3:16 i 2 Piotra 1:20, 21.

      2. Co nas upewnia, że Biblia pochodzi od Boga?

      O tym, że Biblia pochodzi od Boga, upewnia nas chociażby fakt, że dokładnie przepowiada ona przyszłość. Coś takiego wykracza poza możliwości człowieka (Jozuego 23:14). Tylko wszechmocny Bóg jest w stanie tak precyzyjnie przewidzieć losy ludzkości. Przeczytaj Izajasza 42:9; 46:10.

      Księga pochodząca od Boga powinna być wyjątkowa. I taka właśnie jest Biblia. Została przetłumaczona w całości na setki języków i wydrukowana w miliardach egzemplarzy. Jest zgodna z faktami naukowymi, mimo że powstała tysiące lat temu. Chociaż spisywało ją jakieś 40 osób, nie zawiera sprzecznych informacji. Poza tym odsłania przed nami ujmującą osobowość Boga i ma moc zmieniania naszego życia na lepsze. Wszystkie te argumenty przekonują miliony ludzi, że Biblia jest Słowem Bożym. Przeczytaj 1 Tesaloniczan 2:13.

      • 16 13

      • z głowy poproszę, kolego, a nie z internetowej biblioteki strażnicy, OK ??

        • 14 6

      • a jeśli Boga nie ma to co wtedy? (4)

        • 5 5

        • to wszystko wolno (3)

          >a jeśli Boga nie ma to co wtedy?

          • 3 3

          • TO JA POPROSZĘ !

            >>a jeśli Boga nie ma to co wtedy?

            >to wszystko wolno

            • 2 2

          • hmm.. (1)

            a jeśli (broń Boże) Boga nie ma ..
            to niech nas Pan Bóg broni !

            • 4 0

            • natomiast jeżeli (co daj Bóg) Bóg jest,

              to Dzięki Bogu!

              • 6 0

    • (3)

      Biblia znana w obecnej postaci jest jedynie ułamkiem wszystkich natchnionych tekstów. Te cztery księgi, nawiasem mówiąc- wcale nie napisane przez tych apostołów, którzy są im przypisani, ale to szczegół, zostały wybrane w czasach prześladowań chrześcijan przez rzymian dlatego, że były najmniej kontrowersyjne w stosunku do religii politeistycznej, ówcześnie powszechnie panującej w cesarstwie rzymskim.

      • 5 5

      • potraktuję to jedynie, jako ciekawostkę. (1)

        Mówisz tak, jakbyś bywał w starożytnym Rzymie regularnie.

        • 2 2

        • Jako ciekawostkę nie można za to traktować spisanych w Biblii historii, bo ten, kto mówi, że są prawdą, musi być świadkiem naocznym, nie inaczej.

          • 3 0

      • Eee, ale nie wszystkie ewangelie są przypisane Apostołom.

        Łukasz czy Marek nie byli Apostołami a jedynie ich uczniami.

        • 0 0

    • Dla nas wierzących katolików Słowo Boga żywego i osobowego zostało spisane m. innymi w Biblii (1)

      Kto pisał, po co i dla kogo? Np. fundament moralności judaizmu i chrześcijaństwa - Dekalog - spisał Mojżesz wg słów Boga Jahwe, a inne księgi mają ścisły z nim związek. "Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna" (Hbr 1,1). Tym samym swoje nauki głosił Bóg i Człowiek w jednej osobie.

      • 5 4

      • czyli są to żydowskie klechdy

        nie dla prawdziwych Polaków i katolików

        Kto to czyta i uważa ten nie Słowianin i Polak, tak mam to rozumieć ToJa?

        • 7 3

    • Zawsze jest tak ze cienias podpisuje sie Rambo,samiec alfa czy Arnold (1)

      musi sie w koncu jakoś dowartościować

      • 3 2

      • Nie jest wazny tu podpis a zadane pytanie. A pytanie obnaża niewiedzę

        społeczenstwa w tym temacie - bądź co bądź ponoć w 95% katolickiego ... I jeszcze złośliwie minusują, wkurzeni swoją niewiedzą.

        • 3 0

    • Spisali Biblię (1)

      pisarze między ok 1513 rokiem p.n.e. a 96 r. n.e. Mieli oni natchnienie od samego Boga. Dowodów jest bardzo dużo, m.in. tych 40 pisarzy przez tyle wieków spisało spójne wewnętrznie, z jednym głównym tematem, dzieło. Poza tym Izajasz, spisujący swoją księgę ok 732 r. p.n.e., w czasach gdy ludzie uważali, że ziemia jest płaska, napisał w 40 rozdziale, wersie 22, że ziemia jest OKRĘGIEM. Hebrajskie słowo "okręg" oznacza też "kulę".A w księdze Hioba, spisanej ok 1473 r. p.n.e. w rozdz. 26, wersie 7 jest napisane, że ziemia jest zawieszona na NICZYM. To tylko przykłady. Sprawdźcie w swoich przekładach Biblii.

      • 2 1

      • Biblia spójna wewnętrznie...?

        "jak tak, to spoko..."

        • 0 0

  • Ponad sto tysięcy złotych z publicznych pieniędzy (3)

    Aby kupić Biblie, a później schować ja do piwnicy.. Mój Gdańsk, taki bogaty, nie ma na co nasz prezydent wydawać naszych pieniędzy.. Nie mowie, ze to źle ze ja zakupili, ale cena powala, szczególnie ze nikt potem tej Biblii na oczy nie zobaczy i będzie się kurzyć w archiwum...

    • 22 37

    • Trochę ta cena powala

      wystarczy spojrzeć do warszwskiego antykwariatu który robi też aukcje starodruków no ale co tam publiczne pieniądze to ma się gest.

      • 6 2

    • prawdziwym rarytasem byłaby Biblia Gdańska (1)

      lepiej by ją kupili niż gralathów

      • 2 0

      • Biblia Gdańska w zbiorach PAN BG

        Biblię Gdańską posiadamy w kilku wydaniach, w tym pierwszym z 1632 r. Osoby zainteresowane tym rarytasem, jak również edycjami późniejszymi, serdecznie zapraszamy do Biblioteki!

        • 2 0

  • Darskiemu wstęp do magazynu wzbroniony! (1)

    • 33 6

    • Daro tej by nie podołał, ma twarde karty :)

      • 6 1

  • Piekne imiona Johan , Ulrich i Konkordia prawie jak dzis Pamela czy Quantico :) (5)

    Wiec drogie dzieci Pamele , Natanki, Quantici , Ronaldki i Marinery :))))) Czytajcie ksiazki bo nawet Ulrich i Johan oraz Konkordia byli oczytani!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! a juz o czytaniu Bibli nie wspomne bo mysle ze czytanie Bibli w domach jest dzis czyms normalnym iz wieczorem po kolacji ojciec rodziny Zdzislaw z zona Halina czytaja malemu Rico Biblie !!!!

    • 6 11

    • A Ty jak masz na imię ?? (4)

      • 3 1

      • gromosław (1)

        • 6 4

        • Von Horhe :) z domu von Klopke:)

          zona Miguela i dzieci Paul i Fritz i babcia Berta :)

          • 3 1

      • andzelika od przystojnego i bogatego meza? ;) (1)

        • 2 0

        • a co, zazdroscisz?

          • 0 0

  • Ciekawszą lekturą są Przygody Koziołka Matołka (6)

    • 16 37

    • Koziolek Matolek jest propaganda komunistyczna :) (5)

      Jak podaja wiarygodne zrodla Koziolek byl kobieta ktora ukrywala sie do 89 roku pod pseudonimem '' Matolek '' i pracowala w komorce SB jako agent specjalny do spraw szkolnictwa :)

      • 5 5

      • Kosiołka matołka napisał żyd Makuszyński (3)

        Biblię też spisali żydzi więc już coś wspólnego mają ze sobą.

        • 5 4

        • Ale wy (1)

          Chamscy jestescie nawet imienia autora nie znacie bajek dla dzieci i nie wyzywajcie czlowieka od zydow a wiec to byl Kornel Makuszyński.

          • 2 0

          • bo to kmioty piszą bez polotu...

            Koziołek Matołek i Małpka Fiki-Miki naszym narodowym dziedzictwem.
            I kremówki z Wadowic, rzecz jasna!

            • 2 0

        • a Polacy są autorami biblii;)

          • 0 0

      • Jaka

        Pogarda hym odezwal sie madry.

        • 0 0

  • I kogo to k...a obchodzi? (12)

    Zaślepieni ludzie może się zainteresują, ale reszta, gwarantuję, że nie.

    • 11 55

    • twoje gwarancje są że tak powiem wątpliwe; jako ateista z chęcią przejdę się popatrzeć na ten okaz; lubię czuć klimat starych rzeczy...

      • 12 2

    • "młody, wykształcony, z dużego miasta" napisał jak umiał

      • 11 2

    • No

      Prosze jakie slownictwo tu jest.

      • 4 0

    • Ma rację (8)

      Przez tego szmatławca i durni to promujących cywilizacja rozwijala sie wolniej niz by mogla, a ilu ludzi niewinnych zginelo. Dzis bzdury z biblii niedorzeczne kompletnie.

      Wolałbym, by Trójmiasto opublikowalo, ze dziś ESO pokazalo centrum naszej galaktyki, tak dokladnie, jak nigdy dotąd. To jest prawda i realny wszechswiat, a nie brednie wyssane z palca przez matołow tysiące lat temu i powtarzane bez jeszcze wiekszych tysiące lat później.

      ESO:
      www.eso.org /public/news/eso1339/ - usunac spacje po org

      • 1 4

      • Ale nowoczesną tolerancją zawiało, że hej.... (5)

        • 4 1

        • Tolerancja dla głupoty? A dlaczego? (2)

          Ktoś może mieć inne poglądy, ale wynikające z czegoś,z wiedzy, poszukiwań prawdy naukowej, a nie z chamstwa przejawiającego się w skrajnym ignoranctwie, lenistwie umysłowym i zaprzeczaniu rzeczywistości.

          • 1 2

          • Powiedziało dziecko z gimnazjum nie wiedzące ani czym jest nauka ani czym jest wiara.

            I nie rozumiejące, że to nie jest transakcja to lub to.

            • 0 0

          • Jak na razie w tej "dyskusji" jedyne chamstwo jest widać u ciebie.

            • 0 0

        • Nauka imbecylu! (1)

          Nie jakieś chore opowiadania, w które wierzą tylko pajace.

          • 1 1

          • Czyli Darwin, Mendel, Kopernik, Galileusz itd. to byli pajace? Cool.

            Zresztą ca ma nauka do wiary. To tak jakbym zachwalał nowego merca a ty mi byś powiedział, jogurt wiśniowy, a nie merc, mercami jeżdżą pajace, inteligentni ludzie jeżdżą jogurtem wiśniowym.

            Bo co ma nauka do wiary? Jedno opisuje jak działa wszechświat, drugie pozwala się nam w nim odnaleźć.

            • 0 0

      • (1)

        widac ze ta cala nowoczesnosc i postep to nic innego tylko wiezienia i stosy

        wpieriod !!!
        a ze przpasc przed nami... coz...

        • 1 2

        • rusek?

          czy skażony przymusową rusyfikacją?

          • 1 0

  • książka (3)

    Ile przez tę książkę ludzie krwi przelali.

    • 26 15

    • a i tak ciekawsza jest Mitologia Greków

      i tamtejsze uczty, orgie, wojny i ofiary...

      Chrześcijaństwo to NUDA!

      • 2 4

    • Skoro przelali, to znaczy, że nie stosowali się do jej zaleceń.

      Bo ogólnie ta książka zabrania zabijać, wiesz o tym?

      • 5 2

    • Tak 1/10 tego co z powodu jej braku.

      • 0 0

  • czyli tak 2013-1913-1813-1713 łaaaaaa , niezła jatka

    • 2 8

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane