• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Sporo odkryć archeologicznych w Wielkiej Alei w Gdańsku

Rafał Borowski
21 października 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Badania archeologiczne wzdłuż al. Zwycięstwa były prowadzone od czerwca do października. Badania archeologiczne wzdłuż al. Zwycięstwa były prowadzone od czerwca do października.

Blisko trzy tys. zabytków ruchomych, w tym kilkanaście dość dobrze zachowanych monet z XVIII i XIX wieku, do tego relikty utwardzonych alejek dla pieszych z lat 20. odkryli badacze z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku na terenie Wielkiej Alei Lipowej w Gdańsku.



Czy interesujesz się archeologią?

Pod koniec maja informowaliśmy o przygotowywanej rewaloryzacji Wielkiej Alei Lipowej. Założona pod koniec XVIII wieku, czterorzędowa kompozycja szpalerów lip wzdłuż al. Zwycięstwa we Wrzeszczu znajduje się bowiem w fatalnym stanie. Mnóstwo drzew jest chorych i grozi im wycięcie.

Rewaloryzacja ma zahamować degradację drzewostanu, zachować tak wiele drzew, jak to możliwe oraz doprowadzić do nowych nasadzeń w miejsce drzew usuniętych.

Ruszają prace w Wielkiej Alei Lipowej w Gdańsku

Wstępem do rewaloryzacji były rozpoczęte w czerwcu badania archeologiczne i właśnie ogłoszono ich zakończenie. Polegały one na przeprowadzeniu wykopalisk na terenie wewnętrznych pasów zieleni alei. Zostały przeprowadzone przez zespół specjalistów z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

  • Przykłady fragmentów kafli płytowych: reliefowych, pokrytych szkliwem ołowiowym oraz płaskorzeźbiony z przedstawieniem anioła. Znaleziska datowane na XVII-XVIII wiek.
  • Przykładowe fragmenty form ceramicznych pozyskanych w trakcie badań: talerze, miska, nóżka "trójnóżka", ucho dzbana. Zbiór datowany jest od połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku.

Jedenaście wykopów



- Ze względu na charakter i rozmiary zabytku, czyli jego przekraczająca dwa km długość, założono 11 wykopów sondażowych. Rozlokowano je na całej długości obiektu, w miejscach wybranych ze względu na uwarunkowania historyczne i możliwości techniczne. Badania archeologiczne miały na celu zbadanie przebiegu zachowanych nawarstwień archeologicznych związanych z budową Wielkiej Alei w latach 1768-1770 oraz jej późniejszymi przekształceniami i użytkowaniem - tłumaczy Krzysztof Dyrda, kierownik prac archeologicznych.
Spośród najważniejszych inwestycji, które przekształciły pierwotny wygląd Wielkiej Alei Lipowej, należy wymienić:
  • budowę torowiska dla tramwaju konnego w 1872 roku,
  • wybrukowanie ulicy w 1892 roku,
  • gruntowną przebudowę alei w roku 1926.


  • Mosiężna aplikacja "haftka". To element ozdobny odzieży, a właściwie część zapięcia.
  • Ołowiana plomba towarowa z przedstawieniem prawdopodobnie św. Jana, pochodząca prawdopodobnie z Anglii.
  • Przykłady fragmentów kafli płytowych: reliefowych, pokrytych szkliwem ołowiowym oraz płaskorzeźbiony z przedstawieniem anioła. Znaleziska datowane na XVII-XVIII wiek.
  • Przykładowe fragmenty form ceramicznych pozyskanych w trakcie badań: talerze, miska, nóżka "trójnóżka", ucho dzbana. Zbiór datowany jest od połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku.

Szelągi i liczmany



Tym, co zapewne najbardziej interesuje naszych czytelników, to odpowiedź na pytanie ile i jakie zabytki ruchome odnaleziono podczas wykopalisk. Łącznie było ich ok. 2800 sztuk, a najciekawszym znaleziskiem wydaje się kilkanaście, dość dobrze zachowanych monet. Numizmaty pochodzą z XVIII i XIX wieku, wśród nich znajdują się m.in. szeląg gdański, szelągi pruskie z Królewca z Elbląga czy liczmany z Norymbergi.

Ale wykopalisk jest znacznie więcej.

- To zabytki ceramiczne, metalowe, szklane. Wydzielono z nich grupę 47 zabytków o znaczeniu poznawczym dla kultury materialnej mieszkańców. Materiał ten ma duże znaczenie naukowe, ze względu na walory porównawcze dla zabytków pozyskiwanych z terenu Gdańska, jak również innych historycznych metropolii, szczególnie tych należących do europejskiej strefy hanzeatyckiej. Zbiór monet precyzyjnie zawęził datowanie warstw poprzedzających budowę Alei Lipowej - tłumaczy Dyrda.
Awersy niektórych z odnalezionych monet: 1) szeląg pruski 1740; 2) szeląg gdański 1754; 3) szeląg pruski Królewiec 1745?; 4) szeląg Elbląg 1763; 5) szeląg pruski Królewiec 17/0; 6) szeląg Toruń 1761; 7) szeląg Polska Jan II Kazimierz 1664; 8) liczman Norymberga 1705-1743; 9) fenig pruski Berlin 1839; 10) moneta pruska Fryderyk II Berlin 1782; 11) liczman Norymberga 1711-1748; 12) fenig pruski Berlin 1863.
Awersy niektórych z odnalezionych monet: 1) szeląg pruski 1740; 2) szeląg gdański 1754; 3) szeląg pruski Królewiec 1745?; 4) szeląg Elbląg 1763; 5) szeląg pruski Królewiec 17/0; 6) szeląg Toruń 1761; 7) szeląg Polska Jan II Kazimierz 1664; 8) liczman Norymberga 1705-1743; 9) fenig pruski Berlin 1839; 10) moneta pruska Fryderyk II Berlin 1782; 11) liczman Norymberga 1711-1748; 12) fenig pruski Berlin 1863.

Aleja została podniesiona o blisko pół metra



Ciekawym odkryciem były również relikty utwardzonych alejek dla pieszych, które powstały na początku lat 20. XX wieku, lecz nie zostały odbudowane po II wojnie światowej.

Co ciekawe, z przeprowadzonych badań wynika również, że pierwotnie teren alei był położony znacznie niżej. Różnica między obecną a pierwotną powierzchnią gruntu wynosi miejscami niemal pół metra.

- Zbadana stratygrafia alei potwierdziła zaleganie nawarstwień archeologicznych związanych z genezą zabytku i jego przekształceniami od 1768 roku po dzień dzisiejszy. Stwierdzono działania związane z przygotowaniem terenu pod założenie alei, jak również duży stopień zniszczenia nawarstwień historycznych z okresu jej funkcjonowania, w tym niezarejestrowanych elementów infrastruktury nawodnienia. Potwierdzono lokalizację alejek pieszych pomiędzy szpalerami lip, funkcjonujące po 1920 roku i nieodbudowanych po II wojnie światowej. Stwierdzono również współczesne, sztuczne podniesienie terenu o 0,3-0,4 m na całej długości pasów zieleni, warstwą humusu przemieszanego z piaskiem, które przykrywa dolną partię pni drzewostanu - uzupełnia Dyrda.
Relikty utwardzenia alejki pieszej. Relikty utwardzenia alejki pieszej.

Miejsca

Opinie (37) 4 zablokowane

  • Opinia została zablokowana przez moderatora

  • Pod ulicami i chodnikami całego Gdańska moi drodzy i kochani (1)

    Są tajemnice że mała bańka , szkoda tego Gdańska który nie przetrwał.

    • 103 13

    • a gdyby ktoś serio zbadał dno Motławy... ech... można by sięgnąć wcześniej niż do czasów Wojciecha z Libic

      • 10 2

  • Dlaczego nie są prowadzone prace archeologiczne na terenie Lastadii - Gimnazjum Schinkla? (2)

    Tam gdzie powstaje parking. Przecież potem już się tego nie wykona przez 50 lat! Co na to nowy konserwator wojewódzki? Przecież to absurd, remontować Lastadię za BEZ badań archeo w tym rejonie!

    • 115 7

    • Kurde i masz go no!
      Miało być po cichu i bez badań.
      Motyla noga!

      • 16 1

    • archeologii mówmy stanowcze TaaK

      Dość dziwne ,że tak mało wykopalisk przy nowych realizacjach zważywszy ,że trójmiejska archeologia jest najtańsza oraz najszybsza i chyba najlepsza choć to o dziwo nigdy nie idzie w parze ale u nas w mieście dialogu wszystko w parach. W tym mieście tylko drogie są mieszkania cała reszta usług to kropla w Bałtyku mętna i niewidoczna czasem tylko Wisła dodaje jej koloru i świeżego oddechu ze Stolicy.

      • 22 4

  • Nuda

    Ten materiał już był

    • 10 55

  • Biore łopate i idę kopać (1)

    Tyle monet, będę bogaty!

    • 30 10

    • ta tylko że jak odkryjesz coś ciekawego

      to masz obowiązek oddać do muzeum
      jak będziesz próbował sprzedać na allegro to zamkną cię za kratami. takie państewko...

      • 2 0

  • Ktoś tam kopał wczoraj w nocy, podejrzewam że dziki archeolog. (3)

    Terenu powinien być chroniony.

    • 33 15

    • To był mój sąsiad, zgubił klucze jak wracał z sobotniej imprezy... (2)

      • 9 0

      • (1)

        Ja też kopałem bo wypadły mi dwa zyble.

        • 10 0

        • A co to takiego zyble? Jakieś narzędzia?

          • 5 5

  • "Czy interesujesz się archeologią?" (1)

    Dodałbym jeszcze jedną odpowiedź: Tak, ale zakazaną.

    • 34 6

    • Interesuje mnie wyłącznie promocja na Kasztelan niepasteryzowany.
      Dziękuję.

      • 7 3

  • Warto jeszcze dopisac ile to strat, ile wstrzymanych inwestycji bo odkryto kibel sprzed ilus tam lat.

    • 15 70

  • Ile skarbow nasza Polska ziemia nosi to sie w glowie nie miesci :)

    • 23 5

  • Takie pospolite monetki, pojedyncze, bez żadnego kontekstu... (2)

    ... to żadne zabytki. Zwłaszcza w tak oczywistej lokalizacji.

    • 26 46

    • Usprawiedliwiaj dalej swoje poczynania :) (1)

      • 3 5

      • xx

        xx

        • 1 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane