LE CONCERT DES NATIONS (PIERRE HANTAÏ / XAVIER DIAZ LATORRE)
JORDI SAVALL - viola da gamba, kierownictwo muzyczne
Jordi SavallNiekwestionowana gwiazda muzyki dawnej, dyrygent, spiritus movens zespołów Hespèrion XXI, La Capella Reial de Catalunya i Le Concert des Nations, wirtuoz violi da gamba oraz niestrudzony odkrywca muzyki dawnych wieków. Jego wkład w odkrywanie repertuaru średniowiecza, renesansu oraz baroku jest nie do przecenienia. Przywraca do życia zarówno dzieła uwielbionej Katalonii, Europy czy Bliskiego i Dalekiego Wschodu, jak i muzykę z kręgu Ameryki Łacińskiej. Każde wydawnictwo Savalla poprzedzone jest solidną kwerendą, poparte badaniami muzykologicznymi oraz wzbogacone niezwykłym talentem muzyka do rekonstruowania dzieł zapomnianych lub niekompletnych. Niezwykła jest także pasja Savalla ukierunkowana na muzyczny i kulturowy ekumenizm. Jego magnetyczna osobowość potrafi na jednej scenie postawić obok siebie żydowskich kantorów i arabskich śpiewaków.
Jordi Savall z muzyką zetknął się wcześnie, już jako dziecko śpiewał w chórze w rodzinnym mieście. Studia muzyczne odbył w konserwatorium muzycznym w Barcelonie, które ukończył w roku 1965. Ponieważ jego zainteresowania zogniskowały się wokół muzyki dawnej, podjął naukę gry na violi da gamba. Od 1968 roku kształcił się w zakresie praktyk wykonawczych w Schola Cantorum Basiliensis.
Artysta dokonał ponad 170 nagrań, niejednokrotnie nagradzanych "Midem Classical Awards". Jego rejestracje zdobywały także wyróżnienia "Orphée d'Or", "César" czy "Caecilia", zaś album Dinastia Borgia (2010) dostał nagrodę "Grammy". Sam Savall jest laureatem wielu wyróżnień: "L'Ordre des Arts et des Lettres" (1988), "La Medalla de Oro de las Bellas Artes" (1998), "Victoire de la Musique" (2002), "Medalla d'Or" Parlamentu Katalonii (2003), zyskał również tytuł "Artist for the Peace" (UNESCO). W roku 2009 otrzymał "Georg Friedrich Handel Prize", przyznawaną przez miasto Halle, i został mianowany ambasadorem Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji, zaś 2010 zdobył nagrodę "Academia de las Artes y las Ciencias de la Música" wraz z tytułem najlepszego wykonawcy muzyki poważnej oraz "Praetorius Music Prize" Dolnej Saksonii. W 2012 przyznano mu "Léonie Sonning Music Prize", duńskie odznaczenie, którym honorowano wcześniej Witolda Lutosławskiego, Kaiji Saariaho, Mścisława Rostropowicza i Milesa Davisa.
Jordi Savall jest właścicielem i szefem artystycznym oficyny wydawniczej Alia Vox, która wydaje zarówno bieżące nagrania artysty, jak i wznawia realizacje dokonane dla innych wytwórni, uzupełniając w ten sposób dyskografię Savalla i jego zespołów oraz ukazując artystyczną ścieżkę muzyka.
Największym sukcesem fonograficznym Savalla pozostaje nagranie zrealizowane dla filmu Tous les matins du monde (Wszystkie poranki świata) w reżyserii Alaina Corneau. Ścieżka dźwiękowa zawiera między innymi kompozycje Monsieur de Sainte-Colombe'a oraz Marina Maraisa, zagrane na violi da gamba z najwyższym kunsztem i ogromnym ładunkiem emocji.
Pierre HantaïZaskakujące, niemniej już jako dziesięciolatek urodzony w 1964 roku Pierre Hantaï bardzo intensywnie odczuwał muzykę Jana Sebastiana Bacha i oddał się jej z pasją. Za namową Gustava Leonhardta rozpoczął samodzielnie naukę gry na klawesynie, by kontynuować ją w szkole muzycznej pod okiem amerykańskiego nauczyciela Arthura Haasa. Studiował także w Amsterdamie ze swoim mentorem Gustavem Leonhardtem, który szybko zaprosił go do współpracy i występów pod jego batutą.
Pierwsze koncerty dawał Hantaï już w bardzo młodym wieku, były to zarówno recitale solowe, jak i występy z dwoma równie utalentowanymi braćmi - Marcem (flet traverso) oraz Jérôme'm (wiola da gamba). Z rodzeństwem gra do dziś tworząc Trio Hantaï i wykonując repertuar głównie z dorobkiem wielkich barokowych dynastii - Bachów, Scarlattich i Couperinów, nie zapominając także o dojrzałym francuskim baroku: ich interpretacje Leclaire'a, Rameau czy Maraisa porywają wirtuozerią. Kariera Pierre'a Hantaï rozwijała się dynamicznie, jego zdolności techniczne i interpretacyjne zdobyły uznanie nie tylko krytyki i publiczności, ale i najsłynniejszych dyrygentów i szefów formacji wykonujących muzykę dawnych epok. Współpracował między innymi z Philippem Herreweghem, braćmi Kuijken, Françoisem Fernandezem, Marcem Minkowskim czy Philippem Pierlotem.
Dziś występuje na całym świecie przede wszystkim z solowymi recitalami, niemniej pojawia się także gościnnie w projektach Jordiego Savalla. Zdarza mu się także dzielić scenę z poznanymi w toku kariery przyjaciółmi - flecistą i oboistą Hugiem Reyne, wirtuozem recordera Sébastienem Marqem, dyrygentem i klawesynistą Skipem Sempé, skrzypaczką Amandine Beyer, klawesynistą, organistą i dyrygentem Olivierem Fortinem, wybitnym wiolonczelistą i gambistą Christophe'm Coinem oraz słynnym wiolonczelistą Jeanem-Guihenem Queyrasem. Wspólnie wykonują kameralistykę na najwyższym poziomie.
W jego imponującej dyskografii znalazły się, rzecz jasna, dzieła Jana Sebastiana Bacha. Dwukrotnie, w roku 1992 i 2002, nagrał Wariacje Goldbergowskie BWV 988, będące najczęściej bodaj wykonywanym przez niego utworem, pierwsze próby pamiętają jeszcze lata dziecięce. Obydwa albumy przysporzyły mu uwielbienie melomanów i uznanie krytyki. Związany obecnie z wytwórnią Mirare, zarejestrował dla niej także pierwszy tom Das Wohltemperierte Klavier oraz wydał trzy albumy w ramach obszernego projektu obejmującego przekrój twórczości klawesynowej Domenica Scarlattiego.
Xavier Díaz-LatorreXavier Díaz-Latorre jest wybitnym instrumentalistą, specjalizującym się grze na lutni, gitarze barokowej i teorbie. Studiował u gitarzysty klasycznego Oscara Ghiglii w Musikhochschule w Bazylei. Szybko zainteresował się muzyką dawnych epok, kontynuował więc naukę u wybitnego lutnisty Hopkinsona Smitha w Schola Cantorum Basiliensis. Skończył także kursy z dyrygentury, zarówno orkiestrowej, jak i chóralnej.
Już od 1995 roku, mając wówczas zaledwie 27 lat, jako uznany instrumentalista wyspecjalizowany w dawnych technikach wykonawczych został zaproszony do udziału w wielu produkcjach operowych. Grał w inscenizacji Semele Händla w Berlińskiej Operze Narodowej z Akademie für alte Musik, Berlin prowadzoną przez René Jacobsa, Orfeuszu Monteverdiego w wykonaniu Concerto Vocale, także pod René Jacobsem wystawianym m.in. we florenckim Teatrze Goldoni, brukselskim Théâtre de la Monnaie, londyńskiej Covent Garden, Théâtre des Champs Élysées w Paryżu oraz w Brooklyn Academy of Music w Nowym Jorku. W operowych produkcjach towarzyszył także zespołowi Jordiego Savalla Le Concert des Nations, Concerto Köln, Balthasar-Neumann Ensemble i Thomasowi Englebrockowi i wreszcie University of Salamanca Baroque Orchestra prowadzonej przez Wielanda Kuijkena.
Xavier Díaz-Latorre występuje także na wielu prestiżowych festiwalach dedykowanych muzyce zamierzchłych epok, zarówno w Europie, jak i w obu Amerykach oraz w Azji. Jest stałym członkiem fenomenalnych zespołów powstałych z inicjatywy Jordiego Savalla: Hespèrion XXI, La Capella Reial de Catalunya oraz Le Concert de Nations, nie przeszkadza mu to jednak w gościnnych występach - często koncertuje z Orquestą Nacional de España i Al Ayre Español. Jego ogromna aktywność zaowocowała także udziałem w ponad trzydziestu rejestracjach płytowych, głównie dla wytwórni Alia Vox i Harmonia Mundi.
W natłoku działalności znajduje także czas na działalność we własnym zespole wokalno-instrumentalnym Laberintos Ingeniosos, który koncentruje swój repertuar wokół muzyki czasu hiszpańskiego Złotego Wieku. Już pierwszy ich album z muzyką Gaspara Sanza zatytułowany Danzas de Rasgueado y Sones de Palacio wydany dla niezależnej wytwórni Zig-Zag Territoires zebrał entuzjastyczne recenzje krytyków. Kolejne nagrania eksplorują kompozycje Półwyspu Iberyjskiego i zawierają dzieła m.in. Francisca de Guerau i José Marína.
Do aktywności Xaviera Díaza-Latorre należy zaliczyć jeszcze liczne kursy dla instrumentalistów, które organizował dotychczas w kilku krajach europejskich oraz w Korei Południowej. Muzyk jest także wykładowcą uczącym basso continuo, muzyki kameralnej oraz lutni w katalońskiej Escola Superior de Música.
