Konstytucja RP ma 27 lat. Została spisana nim Polska przystąpiła do NATO i Unii Europejskiej, nie uwzględnia nowej roli kobiet w życiu społecznym, rozwoju technologicznego czy kryzysu klimatycznego. Czy potrzebna nam jest nowa konstytucja? zapraszamy do debaty.
Konstytucja (łac. constituo urządzać, regulować) jest aktem określanym również jako ustawa zasadnicza, który zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.
3 maja 1791 roku uchwalono ustawę regulującą ustrój prawny monarchii dziedzicznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ta konstytucja, zwana Konstytucją 3 Maja, uznawana jest za pierwszą spisana w Europie i drugą na świecie po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku.
Warto przypomnieć, że Konstytucja 3 Maja ta zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi, wprowadziła częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto.
Siłą konstytucji amerykańskiej jest jej jest prostota i elastyczność. Konstytucja amerykańska składa się z preambuły We the people oraz siedmiu artykułów. Na przestrzeni 237 lat ustawę rozbudowano o 27 poprawek, z których ostatnią przyjęto 5 maja 1992 roku. Poprawka może być wprowadzona na wniosek 2/3 głosów obu izb Kongresu Stanów Zjednoczonych. Następnie 3/4 stanów musi te zmiany zaakceptować.
Wolna Polska czterokrotnie przyjmowała konstytucje: w 1791 roku (Konstytucja 3 Maja), 1921 (Konstytucja Marcowa), 1935 (Konstytucja Kwietniowa) oraz ostatnia po zmianie ustroju z 1997 roku.
Od roku 1997 roku świat się zmienił diametralnie. Jesteśmy członkiem NATO i Unii Europejskiej. Dokonała się rewolucja w sferze obecności kobiet w życiu publicznym. Mamy do czynienia z ogromnym postępem technologicznym, techniki cyfrowe, jak i sztuczna inteligencja wkroczyły do codziennego życia. Zmiany klimatu i problemy ochrony środowiska stanowią ciągły problem stwierdza prof. Janusz Rachoń, przewodniczący Klubu Myśli Obywatelskiej im. Tadeusza Mazowieckiego, który organizuje debatę. Czy w świetle tych zmian potrzebna jest nam nowa konstytucja? Co jakiś czas politycy podnoszą tę kwestię, my chcemy o opinię zapytać naukowców, znawców tematu.
goście
prof. Danuta Plecka | politolożka, Zakład Systemów Politycznych Uniwersytetu Gdańskiego
prof. Piotr Uziębło | prawnik, Katedra Prawa Konstytucyjnego i Instytucji Politycznych Uniwersytetu Gdańskiego
prof. Jerzy Zajadło | prawnik i filozof, Katedra Teorii i Filozofii Państwa i Prawa Uniwersytetu Gdańskiego
prowadzący
Tymon Markiewicz | student Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego
