26 maja 2023r. o godz. 14.30 w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, na poziomie -2, odbędzie się finisaż międzynarodowej wystawy "Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady".
W spotkaniu wezmą udział Elżbieta Ficowska, ocalała z Holokaustu i żona wybitnego pisarza i poety Jerzego Ficowskiego, oraz Zuzanna Stawińska, prawnuczka Aleksandry Gawrych, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Finisaż odbędzie się w Dzień Matki jako wyraz hołdu dla matek, które w czasie wojny bezinteresownie pomagały prześladowanym Żydom, przeżyły stratę własnych dzieci lub wcieliły się w rolę matek dla ocalonych żydowskich dzieci.
W latach 1939-1945 mieszkańcy krajów okupowanych przez nazistowskie Niemcy byli świadkami pogłębiających się prześladowań społeczności żydowskiej. Ukrywanie lub udzielanie pomocy członkom rodziny, sąsiadom czy współpracownikom pochodzenia żydowskiego było przestępstwem karanym pobiciem, więzieniem, a w niektórych krajach nawet śmiercią. Wiele osób bezradnie przyglądało się brutalnej rzeczywistości, zdarzały się przypadki czerpania korzyści z tragicznej sytuacji Żydów. Byli jednak i tacy, którzy nie szczędzili wysiłków, aby udzielić potrzebującym pomocy. Wywodzili się ze wszystkich grup społecznych - robotnicy fabryczni i lekarze, szwaczki i arystokraci, rolnicy i dyplomaci.
Aby oddać hołd ich odwadze i poświęceniu, Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Izraelu ustanowił w 1963 roku odznaczenie Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Najwięcej, bo blisko 7000 osób wyróżnionych tym tytułem, pochodzi z Polski.
Wystawa "Między życiem a śmiercią..." to opowieści o ratunku i ocaleniu pochodzące z dwunastu krajów europejskich. Ekspozycja prezentuje m.in. historię Elżbiety Ficowskiej, która jako niemowlę została przemycona z warszawskiego getta na aryjską stronę w drewnianej skrzynce, ukrytej w stosie cegieł. Przedstawione są także dramatyczne losy Jana i Aleksandry Gawrychów oraz ich dzieci, pochodzących z mazowieckiej wsi Wólka Czarnińska, ukrywających Żydów w swojej leśniczówce i na skutek donosu zmuszonych zapłacić za to najwyższą cenę. Poza przejmującymi indywidualnymi historiami treść wystawy przybliża realia, w jakich żyli mieszkańcy poszczególnych okupowanych krajów, a także zachęca do refleksji nad złożonością relacji i emocjonalnych więzi między ocalałymi i ocalającymi.
Wystawa "Między życiem a śmiercią" to wspólna inicjatywa Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Silent Heroes Memorial Center w Berlinie. Inauguracja wystawy odbyła się w styczniu 2018 roku w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu. Od tego czasu ekspozycja odwiedziła osiem krajów Europy oraz Japonię. Na trasie jej międzynarodowego tournée znalazły się m.in.: Amsterdam, Bratysława, Wilno, Budapeszt, Brno i Drezno. Prezentacja wystawy współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej.
Partnerem wydarzenia jest Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Więcej informacji można znaleźć na stronie projektu:
www.enrs.eu/between-life-and-deathWystawa "Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady" będzie dostępna dla zwiedzających do 28 maja 2023 roku.
