"Portret w Gdańsku w XVI i XVII wieku." Arcydzieła malarstwa portretowego - podobizny powstałe na zamówienie gdańszczan na przestrzeni dwóch stuleci największego rozkwitu gdańskiej sztuki.
Na wystawie pokazane zostaną dzieła Hansa Holbeina, Antona Möllera, Daniela Schultza i Andreasa Stecha. To wyjątkowa ekspozycja, która umożliwia stanąć twarzą w twarz z mieszkańcami dawnego Gdańska. Jaka była pozycja kobiety w gdańskim społeczeństwie? Jak wykorzystywano propagandowy potencjał portretu i czy dążenie do władzy mogło uświęcać środki? W jaki sposób malarze konkurowali ze sobą o intratne zamówienia? Wystawa pozwoli poznać gdańskie społeczeństwo w XVI i XVII w., obowiązujące w nim normy, a także poglądy mieszkańców miasta na kwestie przyjaźni, szczerości oraz tajników własnej duszy.
Ekspozycja będzie obejmować portrety powstałe na przestrzeni dwóch stuleci: od początku XVI do końca XVII, w tym obiekty malarstwa, rysunku, rzeźby, medalierstwa. Łącznie 150 portretów obecnych w tym czasie w mieście nad Motławą, a ukazujących gdańszczan oraz osób z Gdańskiem związanych. Wśród nich zostaną zaprezentowane obiekty wcześniej niepokazywane w Gdańsku oraz nieodnotowane we wcześniejszej literaturze przedmiotu.
{foto1]Wystawa jest podzielona na dwie części:
Publiczny wizerunek oraz
Osobisty mit, a otwierać ją będą portrety wyznaczające początek nowożytnych dziejów tego gatunku w mieście. Wśród nich pokazany zostanie, po raz pierwszy w Polsce, portret gdańskiego kupca Heinricha Schwarzwaldta, namalowany około 1540 roku przez Hansa Holbeina. W części wystawy poświęconej wizerunkom przedstawicieli władz w Gdańsku zostanie przybliżone między innymi zagadnienie wizualnej propagandy polegającej zarówno na tworzeniu pozytywnego wizerunku własnego, jak i ośmieszaniu politycznych rywali.
W portretach gdańszczan ich osobiste deklaracje były często uwidocznione za pomocą czytelnego dla odbiorców gestu retorycznego. Retoryka odgrywała ważną rolę w programie nauczania gdańskiego Gimnazjum, a w życiu codziennym znajomość symboliki gestu znamionowała człowieka ogłady, znającego reguły postępowania obowiązującego elity. W pokazywanych w tej części wystawy portretach gdańszczanie wykorzystują mowę gestu, by podkreślić przymioty charakteru, zwłaszcza szczerość - cechę pożądaną w nowożytnym społeczeństwie, z jego przywiązaniem do gry pozorów i zakładania masek.
W gdańskich portretach ujawnia się także przywiązanie do tradycyjnej idei osobowości w duchu starożytnej w genezie koncepcji czterech temperamentów. Więcej na www.mng.gda.pl
Kurator dr Aleksandra Jaśniewicz
