Najnowsza historia Banina pod Gdańskiem.
Historia Banina i jego okolic od wczesnych czasów do współczesności
1. Wczesna historia Banina
Banino to miejscowość położona w północnej części Kaszub, obecnie w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim. Pierwsze wzmianki o Baninie i okolicach sięgają średniowiecza, kiedy to Kaszuby były ważnym regionem w strukturze Pomorza, podzielonym między różne władze. W średniowieczu tereny te były wykorzystywane głównie rolniczo, co ukształtowało charakter osad na długie lata.
W okresie zaborów Banino, podobnie jak reszta Pomorza, znalazło się pod panowaniem pruskim. Na Kaszubach, w tym na terenach dzisiejszego Banina, miały miejsce liczne działania germanizacyjne. Pomimo tych prób, Kaszubi zachowali swoją odrębną kulturę, język i tradycje. Wpływ kultury kaszubskiej widoczny jest w Baninie do dziś, co stanowi istotny element lokalnej tożsamości.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku, Banino powróciło do nowo utworzonego państwa polskiego. Międzywojenne lata przyniosły jednak stosunkowo niewielki rozwój, gdyż region ten pozostawał w dużej mierze rolniczy i odizolowany od większych ośrodków miejskich.
2. Okres powojenny i utworzenie gromady Banino
Po II wojnie światowej Polska Ludowa przystąpiła do szeroko zakrojonej reformy administracyjnej, mającej na celu decentralizację zarządzania oraz bardziej efektywne zarządzanie terenami wiejskimi. W 1954 roku wprowadzono nowy podział administracyjny, w ramach którego utworzono gromady jednostki niższego rzędu, które miały zastąpić większe i bardziej rozległe gminy.
Gromada Banino została utworzona 1 stycznia 1959 roku, jako wydzielona z istniejącej wcześniej gromady Czaple, która znajdowała się w powiecie kartuskim, województwie gdańskim. Była to jedna z mniejszych gromad, która skupiała okoliczne wsie o zróżnicowanym charakterze, głównie rolniczym.
Skład gromady Banino
Do gromady Banino należały następujące miejscowości:
Banino główna wieś, od której gromada wzięła nazwę i która stanowiła centrum administracyjne.
Miszewo sąsiadująca wieś rolnicza, o charakterze podobnym do Banina.
Rębiechowo miejscowość, która dziś znajduje się w pobliżu gdańskiego lotniska, a wówczas była niewielką wsią wchodzącą w skład gromady.
Dąbrowa mała wieś rolnicza wspierająca gospodarkę lokalną.
Klukowo osada, która obecnie jest częścią Gdańska, ale w latach 50. i 60. była integralną częścią gromady Banino.
Kokoszki wieś, która także obecnie znajduje się w granicach administracyjnych Gdańska, ale wcześniej była zarządzana w ramach gromady Banino.
Barniewice niewielka miejscowość, która mogła być związana z gromadą Banino lub sąsiednimi jednostkami, a później przyłączona do Gdańska.
Nowy Świat mała osada w regionie, która również mogła wchodzić w skład gromady lub sąsiednich obszarów.
Funkcjonowanie gromady
Gromada Banino miała za zadanie realizować podstawowe potrzeby administracyjne i społeczne mieszkańców. Do najważniejszych zadań gromady należało:
Zarządzanie edukacją organizacja i prowadzenie szkół podstawowych, zapewniając edukację najmłodszym mieszkańcom.
Infrastruktura budowa i utrzymanie dróg lokalnych, które umożliwiały mieszkańcom dostęp do innych obszarów.
Usługi komunalne rozwój i utrzymanie wodociągów oraz innych usług podstawowych.
Wsparcie rolnictwa gromada wspierała lokalne gospodarstwa rolne oraz współpracowała z Państwowymi Gospodarstwami Rolnymi (PGR).
Transport i komunikacja organizacja podstawowych połączeń transportowych, co miało kluczowe znaczenie dla terenów wiejskich.
Funkcjonowanie gromady Banino, podobnie jak innych gromad, było jednak utrudnione z powodu ograniczonych środków oraz kadry. Administracja lokalna miała niewielkie zasoby finansowe, co utrudniało realizację niektórych zadań.
3. Likwidacja gromady i powrót do struktury gminnej
W 1972 roku w Polsce przeprowadzono kolejną reformę administracyjną, której celem było przywrócenie większych jednostek administracyjnych gmin zamiast gromad. Uznano, że struktura gromad nie jest wystarczająco efektywna, a większe gminy mogą lepiej zarządzać lokalnymi zasobami i rozwojem.
Gromada Banino została zlikwidowana w ramach tej reformy, a jej tereny, w tym wsie Banino, Miszewo, Rębiechowo, Dąbrowa, Klukowo, Kokoszki, Barniewice i Nowy Świat, włączono do nowo utworzonej gminy Żukowo. Decyzja o likwidacji gromady wynikała z potrzeby bardziej efektywnego zarządzania i możliwości lepszego rozwoju w ramach większych jednostek administracyjnych.
4. Rozwój Banina po 1972 roku
Po przyłączeniu do gminy Żukowo, Banino pozostawało przez kilka dekad typową wsią o charakterze rolniczym. Sytuacja zaczęła zmieniać się w latach 90. XX wieku, po transformacji ustrojowej i gospodarczej Polski. Banino, dzięki swojemu dogodnemu położeniu, bliskości Gdańska, Gdyni i Sopotu, a także portu lotniczego im. Lecha Wałęsy, zaczęło przyciągać inwestycje mieszkaniowe.
Obecnie Banino jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się osiedli mieszkaniowych w okolicy Trójmiasta. Miejscowość przyciąga wielu nowych mieszkańców z Trójmiasta, którzy szukają spokojniejszego miejsca do życia z dobrym dostępem do centrum Gdańska. Banino rozwinęło również lokalną infrastrukturę, w tym sklepy, placówki edukacyjne i medyczne, co czyni je atrakcyjnym miejscem do życia.
5. Banino w kontekście kaszubskiej tożsamości
Banino, mimo szybkiego rozwoju i rosnącego wpływu Trójmiasta, wciąż zachowuje elementy kaszubskiej tożsamości. Na Kaszubach kultywowana jest tradycja kaszubska, co widoczne jest również w Baninie. Mieszkańcy, zwłaszcza ci związani z okolicą od pokoleń, angażują się w zachowanie lokalnego dziedzictwa, co przejawia się w języku, kulturze i organizowanych wydarzeniach. Kaszubska tradycja jest silnym elementem tożsamości tego regionu i Banino, jako część Kaszub, bierze w tym aktywny udział.
1. Wczesna historia Banina
Banino to miejscowość położona w północnej części Kaszub, obecnie w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim. Pierwsze wzmianki o Baninie i okolicach sięgają średniowiecza, kiedy to Kaszuby były ważnym regionem w strukturze Pomorza, podzielonym między różne władze. W średniowieczu tereny te były wykorzystywane głównie rolniczo, co ukształtowało charakter osad na długie lata.
W okresie zaborów Banino, podobnie jak reszta Pomorza, znalazło się pod panowaniem pruskim. Na Kaszubach, w tym na terenach dzisiejszego Banina, miały miejsce liczne działania germanizacyjne. Pomimo tych prób, Kaszubi zachowali swoją odrębną kulturę, język i tradycje. Wpływ kultury kaszubskiej widoczny jest w Baninie do dziś, co stanowi istotny element lokalnej tożsamości.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku, Banino powróciło do nowo utworzonego państwa polskiego. Międzywojenne lata przyniosły jednak stosunkowo niewielki rozwój, gdyż region ten pozostawał w dużej mierze rolniczy i odizolowany od większych ośrodków miejskich.
2. Okres powojenny i utworzenie gromady Banino
Po II wojnie światowej Polska Ludowa przystąpiła do szeroko zakrojonej reformy administracyjnej, mającej na celu decentralizację zarządzania oraz bardziej efektywne zarządzanie terenami wiejskimi. W 1954 roku wprowadzono nowy podział administracyjny, w ramach którego utworzono gromady jednostki niższego rzędu, które miały zastąpić większe i bardziej rozległe gminy.
Gromada Banino została utworzona 1 stycznia 1959 roku, jako wydzielona z istniejącej wcześniej gromady Czaple, która znajdowała się w powiecie kartuskim, województwie gdańskim. Była to jedna z mniejszych gromad, która skupiała okoliczne wsie o zróżnicowanym charakterze, głównie rolniczym.
Skład gromady Banino
Do gromady Banino należały następujące miejscowości:
Banino główna wieś, od której gromada wzięła nazwę i która stanowiła centrum administracyjne.
Miszewo sąsiadująca wieś rolnicza, o charakterze podobnym do Banina.
Rębiechowo miejscowość, która dziś znajduje się w pobliżu gdańskiego lotniska, a wówczas była niewielką wsią wchodzącą w skład gromady.
Dąbrowa mała wieś rolnicza wspierająca gospodarkę lokalną.
Klukowo osada, która obecnie jest częścią Gdańska, ale w latach 50. i 60. była integralną częścią gromady Banino.
Kokoszki wieś, która także obecnie znajduje się w granicach administracyjnych Gdańska, ale wcześniej była zarządzana w ramach gromady Banino.
Barniewice niewielka miejscowość, która mogła być związana z gromadą Banino lub sąsiednimi jednostkami, a później przyłączona do Gdańska.
Nowy Świat mała osada w regionie, która również mogła wchodzić w skład gromady lub sąsiednich obszarów.
Funkcjonowanie gromady
Gromada Banino miała za zadanie realizować podstawowe potrzeby administracyjne i społeczne mieszkańców. Do najważniejszych zadań gromady należało:
Zarządzanie edukacją organizacja i prowadzenie szkół podstawowych, zapewniając edukację najmłodszym mieszkańcom.
Infrastruktura budowa i utrzymanie dróg lokalnych, które umożliwiały mieszkańcom dostęp do innych obszarów.
Usługi komunalne rozwój i utrzymanie wodociągów oraz innych usług podstawowych.
Wsparcie rolnictwa gromada wspierała lokalne gospodarstwa rolne oraz współpracowała z Państwowymi Gospodarstwami Rolnymi (PGR).
Transport i komunikacja organizacja podstawowych połączeń transportowych, co miało kluczowe znaczenie dla terenów wiejskich.
Funkcjonowanie gromady Banino, podobnie jak innych gromad, było jednak utrudnione z powodu ograniczonych środków oraz kadry. Administracja lokalna miała niewielkie zasoby finansowe, co utrudniało realizację niektórych zadań.
3. Likwidacja gromady i powrót do struktury gminnej
W 1972 roku w Polsce przeprowadzono kolejną reformę administracyjną, której celem było przywrócenie większych jednostek administracyjnych gmin zamiast gromad. Uznano, że struktura gromad nie jest wystarczająco efektywna, a większe gminy mogą lepiej zarządzać lokalnymi zasobami i rozwojem.
Gromada Banino została zlikwidowana w ramach tej reformy, a jej tereny, w tym wsie Banino, Miszewo, Rębiechowo, Dąbrowa, Klukowo, Kokoszki, Barniewice i Nowy Świat, włączono do nowo utworzonej gminy Żukowo. Decyzja o likwidacji gromady wynikała z potrzeby bardziej efektywnego zarządzania i możliwości lepszego rozwoju w ramach większych jednostek administracyjnych.
4. Rozwój Banina po 1972 roku
Po przyłączeniu do gminy Żukowo, Banino pozostawało przez kilka dekad typową wsią o charakterze rolniczym. Sytuacja zaczęła zmieniać się w latach 90. XX wieku, po transformacji ustrojowej i gospodarczej Polski. Banino, dzięki swojemu dogodnemu położeniu, bliskości Gdańska, Gdyni i Sopotu, a także portu lotniczego im. Lecha Wałęsy, zaczęło przyciągać inwestycje mieszkaniowe.
Obecnie Banino jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się osiedli mieszkaniowych w okolicy Trójmiasta. Miejscowość przyciąga wielu nowych mieszkańców z Trójmiasta, którzy szukają spokojniejszego miejsca do życia z dobrym dostępem do centrum Gdańska. Banino rozwinęło również lokalną infrastrukturę, w tym sklepy, placówki edukacyjne i medyczne, co czyni je atrakcyjnym miejscem do życia.
5. Banino w kontekście kaszubskiej tożsamości
Banino, mimo szybkiego rozwoju i rosnącego wpływu Trójmiasta, wciąż zachowuje elementy kaszubskiej tożsamości. Na Kaszubach kultywowana jest tradycja kaszubska, co widoczne jest również w Baninie. Mieszkańcy, zwłaszcza ci związani z okolicą od pokoleń, angażują się w zachowanie lokalnego dziedzictwa, co przejawia się w języku, kulturze i organizowanych wydarzeniach. Kaszubska tradycja jest silnym elementem tożsamości tego regionu i Banino, jako część Kaszub, bierze w tym aktywny udział.