Festiwal Sztuka Czytania

Spotkania autorskie, warsztaty literackie, warsztaty dla dzieci, stand up, slam poetycki, lunch literacki, seans filmowy w ramach IV edycji Festiwalu Sztuka Czytania, który w tym roku odbędzie się pod hasłem: (Re)WIZJA SŁOWA.

Celem Festiwalu Sztuka Czytania jest pokazanie, jak inspirujące może być słowo pisane (i nie tylko pisane). Motywem przewodnim Festiwalu jest właśnie "słowo" i jego różne formy zastosowania, interpretacji i wizji, dla których jest inspiracją.

Wcześniejsze edycje festiwalu pokazały, że czytanie to nie tylko przewracanie papierowych kartek, a tekst literacki może przejawiać się w bardzo oryginalny i nietypowy sposób. Rozmawialiśmy o tym, że dziś interpretacja tekstu i umiejętność czytania to również sztuka tworzenia audiobooków, czy podróżowanie zainspirowane tekstem. W tegorocznej edycji wracamy do korzeni. Debatą na temat czytelnictwa w Polsce chcemy wywołać dyskusję na temat szeroko pojętego słowa i jego reinterpretacji. Chcemy przypomnieć o tym, że słowo jest punktem wyjścia w kreacji szeroko pojętej kultury. Jego końcowym efektem może być zarówno libretto opery, komiks, scenariusz filmu lub sztuki teatralnej, reportaż, wiersz a nawet stand up.

PROGRAM IV EDYCJI FESTIWALU SZTUKA CZYTANIA:

26 listopada (czwartek)
godz. 17:00 Debata na temat czytelnictwa w Polsce.

Inspiracją do organizacji debaty jest książka pt. "Szwecja czyta. Polska czyta" pod red. Katarzyny Tubylewicz i Agaty Diduszko-Zyglewskiej, która jest zbiorem rozmów o promocji czytelnictwa. Artykuły w niej opublikowane są głosem szwedzkich i polskich pisarzy, wydawców, bibliotekarzy, agentów literackich, związkowców, urzędników państwowych i przedstawicieli samorządów, porównujących polskie i szwedzkie praktyki czytelnicze, rozwiązania prawne i doświadczenia. Autorzy tej publikacji opowiadają o swojej pasji, zmaganiach i nadziejach. Udowadniają, że dla własnego, ale także społecznego dobra, wszyscy powinniśmy czytać, czytać i jeszcze raz czytać.

"Badania Biblioteki Narodowej pokazują, że książki czyta dziś zastraszająco niski odsetek zarówno dorosłych, jak i młodych Polaków. Tylko kilkanaście procent naszych rodaków sięga po sześć lub więcej książek rocznie. Przeciętny Szwed na czytanie poświęca 20 minut dziennie. Szwedzka literatura podbija też świat, choć pisana jest w języku, którym mówi zaledwie dziewięć milionów ludzi. Jak to możliwe, że w tym niedalekim od nas kraju czytanie jest czymś tak powszechnym, autorzy otrzymują wysokie honoraria, biblioteki dla dorosłych i dla dzieci pełne są nowości, a literatura jest oczkiem w głowie rządzących?"

Opis Wydawnictwa Krytyki Politycznej

W debacie wezmą udział:
Beata Stasińska - wydawczyni i współzałożycielka wydawnictwa W.A.B. Współinicjatorka społecznego ruchu Obywatele Kultury, dążącego do zwiększenia nakładów finansowych na kulturę z budżetu państwa.
dr Maja Chacińska - doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Skandynawistyki i Lingwistyki Stosowanej na Uniwersytecie Gdańskim
Joanna Cichocka-Gula - wiceprezydentka Sopotu. Od 2010 roku sprawuje nadzór nad Wydziałem Kultury i Sportu, Wydziałem Oświaty oraz Referatem Zdrowia i Pomocy Społecznej. Współorganizuje Festiwal Literacki Sopot.
Anna Czekanowicz-Drążewska - poetka, pisarka, edytorka; dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury w Gdańsku, kierowniczka literacka Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, redaktor naczelna wydawnictw "Graf" i "Wieża"; autorka licznych: książek poetyckich, opowiadań, publikacji w prasie i antologiach.
Władysław Zawistowski - poeta, dramaturg, krytyk literacki i teatralny, tłumacz, wydawca, pełni funkcję dyrektora Departamentu Kultury w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego
Paweł Braun - dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku, z instytucją związany od 2005 roku, na obecnym stanowisku od 2009 r. Odznaczony medalem za Zasługi dla Bibliotekarstwa Polskiego. Otrzymał nagrodę Gazety Wyborczej "Sztorm Roku 2011" za wdrożenie elektronicznej karty bibliotecznej "Karta do Kultury".

miejsce: Stary Maneż (Garnizon Kultury) ul. Słowackiego 23, Gdańsk-Wrzeszcz

godz. 19:00 Improwizacja (Abordaż we dwie) oraz Stand-up Wioli Walaszczyk
Abordaż we dwie (Gosia Różalska i Wiolka Walaszczyk): wpłynęły na improwizacyjny przestwór oceanu... gdzie dokonują abordażu na statek zwany impro, by w radości, rozkminie i siódmych potach mózgu i ciała zaimprowizować z widzami rzeczy, o których w Rowie Mariańskim nie śniono. Nie straszne im sztormy, szkwał czy neptunowy trójząb - płyną cała naprzód prując fale! To one - Abordaż! Ahoj!
Wiolka Walaszczyk - Stand-uperka, improwizatorka, pochodzi z gdańskiej Zaspy. Nosi rajstopy w konie. Ciągle powtarza - Wiecie o co chodzi?

miejsce: Spółdzielnia ul. Abrahama 7, Gdańsk - Strzyża (Uwaga! Zapisy na występ Abordażu i Wiolki Walaszczyk pod nr tel. 507-520-940 Wstęp darmowy. Liczba miejsc ograniczona!)

27 listopada (piątek)
godz. 17:00 spotkanie autorskie z Radosławem Młynarczykiem promujące debiutancką powieść Marka Hłaski "Wilk"

"Wilk" niezaprzeczalnie jest sensacją wydawniczą 2015 r. która była debiutem literackim Marka Hłaski, choć na publikację musiała czekać ponad 60 lat. "Wilk" to historia chłopaka z Marymontu, dorastającego w dwudziestoleciu międzywojennym. Rysiek Lewandowski mieszka w biednej dzielnicy. Środowisko lumpenproletariatu to głównie złodzieje i bezrobotni, bezustannie szukający okazji do zarobienia kilku groszy. Młody człowiek, zapatrzony w westerny, szuka dla siebie szlachetnego wzorca do naśladowania, aby zmienić otaczające go realia. Śni o lepszym życiu, nie do końca wiedząc, czym to "lepsze życie" ma być.

W 2015 r. ukazały się dwie wersje powieści: popularna i naukowa. Pierwsza opatrzona została obszernymi przypisami. Wersja naukowa natomiast zawiera, poza samą powieścią, wstęp historycznoliteracki wyjaśniający genezę "Wilka", a także podejmujący próbę przybliżenia struktury dzieła.

Radosław Młynarczyk - student filologii polskiej na Uniwersytecie Gdańskim, odnalazł niewydaną powieść Marka Hłaski. Powieść zatytułowana "Wilk" wywołała sensację w świecie literackim. Opracowanie powieści Marka Hłaski jest jego pracą dyplomową pisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Stefana Chwina.

miejsce: American Corner, Targ Rakowy 5/6, Gdańsk

godz. 18:30 promocja komiksu "Olimpia z Gdańska" na podstawie libretta opery
Scenarzysta Piotr Szulc i rysownik Kuba Babczyński podjęli się niezwykłego wyzwania - interpretacji libretta operowego na język obrazu i słowa. Wcześniej mogliśmy przeczytać chociażby "Pierścień Nibelunga" Wagnera, ale po raz pierwszy dwie interpretacje tego samego dzieła powstawały równocześnie - prapremiera "Olimpii z Gdańska" w reżyserii Jerzego Lacha i premiera komiksu odbędą się 20 listopada bieżącego roku.

Jest to też pierwsza polska komiksowa próba zmierzenia się z tematem opery. "Olimpia z Gdańska" to historia ostatnich dni Stanisławy Przybyszewskiej i jednocześnie opowieść o Olimpii de Gouges, XVIII wiecznej feministce, abolicjonistce i dramatopisarce, która żyła w czasach Rewolucji Francuskiej.
W operze i komiksie rzeczywistość miesza się z narkotycznym snem. Przybyszewska poznaje swoją bohaterkę i przechodzi metamorfozę stając po stronie twórczyni Deklaracji Praw Kobiety i Obywatelki, jednocześnie odrzucając uwielbianego wcześniej Robespierre'a.

Opowieść Kuby Babczyńskiego i Piotra Szulca nie ujrzałaby światła dziennego, gdyby nie twórcza współpraca pomiędzy Operą Bałtycką, na zlecenie której powstał spektakl i Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku - wydawcy komiksu.

miejsce: American Corner, Targ Rakowy 5/6, Gdańsk

godz. 18:30 - 20:00 slam poetycki
Slam poetycki - każdy uczestnik ma 3 minuty na zaprezentowanie swojego utworu. Jury, składające się z publiczności, wybiera trzech laureatów slamu. Na zwycięzcę czeka nagroda finansowa - 300 zł
Slam poprowadzi: Jakobe Mansztajn.

miejsce: Klub Buffet, ul. Doki 1, Stocznia Gdańsk

28 listopada (sobota)
godz. 11:00 - 13:00 warsztaty dla dzieci "Zabawa słowami" - prowadząca Oliwia Brzeźniak
więcej o warsztatach i zapisy pod linkiem: https://goo.gl/forms/oGAwgz2kbf
miejsce: czytelnia Biblioteki Manhattan (GCH Manhattan, II p., al. Grunwaldzka 82, Gdańsk - Wrzeszcz)

godz. 12:00 spotkanie z Julitą Bielak i Katarzyną Krenz, promocja książki pt. "Księżyc myśliwych"
Autorki książki "Księżyc myśliwych" dzieliło 3,5 tysiąca kilometrów i prawie cały kontynent. Połączyło morze oraz zamiłowanie do kina i muzyki. W bezsenne noce pisały do siebie listy, prawie się nie znając. Tak - na odległość, w świetle księżyca i z dala od zgiełku dnia powszedniego - powstała najbardziej niepokojąca powieść tej jesieni.

miejsce: Biblioteka Manhattan (GCH Manhattan, II p., al. Grunwaldzka 82, Gdańsk - Wrzeszcz)

godz. 13:00 Marcin Marzec - spektakl lalkowy dla dzieci
Bajka autorstwa znanej czeskiej pisarki Bożeny Nemcowej "O najwspanialszym Piecuchu." to historia jednego z trzech synów starego króla, który chce udowodnić ojcu, że jest wartościowym człowiekiem i "coś z niego będzie". Wyrusza więc na podbój Świata na czarodziejskim koniu Totoszu.

Spektakl jest odgrywany w formie teatru figur drewnianych wykonanych ręcznie z drewna lipowego. Muzyka jest grana na żywo, przez Meję Miro na instrumentach pochodzących z siedemnastego wieku.
Scenariusz: Marcin Marzec
Muzyka: Maja Miro Wiśniewska

miejsce: Biblioteka dla Dzieci (Biblioteka Główna, I p., Targ Rakowy 5/6, Gdańsk - Wrzeszcz)

godz. 14:00 - 16:00 warsztaty pisarskie "Radość pisania" - prowadząca Joanna Wrycza-Bekier
Więcej o warsztatach oraz zapisy pod linkiem: https://goo.gl/forms/RB6PHIhwrp
miejsce: czytelnia Biblioteki Manhattan (GCH Manhattan, II p. al., Grunwaldzka 82, Gdańsk - Wrzeszcz)

godz. 14:00 promocja książki "Teatr... jest całym moim życiem" i spotkanie z Marzeną Nieczują-Urbańską
Teatr... jest całym moim życiem. Opowieść o Ryszardzie Majorze - tak zaczyna się właściwa opowieść, a właściwie opowieści spisane przez Marzenę Nieczuję-Urbańską, mówiące o Ryszardzie Majorze, reżyserze przez długie lata związanym z Teatrem Wybrzeże. Opowiadają o nim przyjaciele, uczniowie i współpracownicy, min. Joanna Bogacka, Ewa Dałkowska, Danuta Stenka, Mirosław Baka i Adam Orzechowski oraz sam bohater opowieści.

Marzena Nieczuja-Urbańska, debiutująca w roli autorki aktorka Teatru Wybrzeże, w ciepły i interesujący sposób prowadzi czytelnika przez meandry życia i twórczości reżysera "Balu Manekinów" oraz pokazuje sceny zza teatralnej kurtyny.

Dodatkowym atutem książki jest jej niezwykła oprawa graficzna i bogaty zbiór fotografii będących suplementem do historii życia twórcy.

miejsce: Biblioteka pod Kotem i Myszą (ul. Lelewela 21/22, Gdańsk-Wrzeszcz)

godz. 16:00 spotkanie z Anną Król promocja książek: "Rzeczy. Iwaszkiewicz intymnie", "Spotkać Iwaszkiewicza. Nie-biografia"

Jak najlepiej poznać drugą osobę? Trzeba zobaczyć miejsca, w których przebywała, poznać zwyczaje, dotknąć czasem pamiątek po niej, zamienić kilka słów z otoczeniem. I tym właśnie tropem poszła Anna Król, autorka książki "Rzeczy. Iwaszkiewicz intymnie". Zaczęła zbierać informacje o Pisarzu składając codzienność kawałek po kawałku i z tych puzzli codzienności odkrywa Iwaszkiewicza dotąd nam nie znanego. Notatki w specjalnych zeszytach lub na skrawkach papieru, ulubiona woda kolońska, stosunek do pieniędzy, relacje z najbliższymi, zawartość szafy.... Wszystko to prowadzi nas do poznania Iwaszkiewicza jako normalnego człowieka, takiego samego jak my sami. Gdzież jest więc miejsce na skandal wywołany wkroczeniem w intymność?

Intymność opisywana przez Autorkę nie sprowadza się jedynie do erotyki. Wszak intymność oznacza również czułość i troskę o towarzyszkę życia, codzienną pracę, miejsca, w których najchętniej się przebywa, zwyczaje dnia codziennego, przyjaźnie czy stosunek do pieniędzy. I właśnie te sfery intymności odnajdziemy w "Rzeczach...", które pozwolą nam na zupełnie inne spojrzenie na Jarosława Iwaszkiewicza. Od tej pory nie będzie on dla nas pupilkiem reżimu, pochowanym w galowy mundurze górniczym, pojawi się zupełnie inny Iwaszkiewicz, bardziej prawdziwy dzięki swej wrażliwości.

miejsce: Biblioteka Manhattan (GCH Manhattan, II p. al. Grunwaldzka 82, Gdańsk - Wrzeszcz)

godz. 17:30 - 19:30 spotkanie z Filipem Springerem

Filip Springer (ur. 1982) - reporter i fotograf współpracujący z największymi polskimi tytułami prasowymi. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010) oraz programu Młoda Polska Narodowego Centrum Kultury (2012). Swoje prace prezentował na wystawach w Poznaniu, Warszawie, Łodzi, Gdyni, Lublinie i Jeleniej Górze. Jego reporterski debiut - książka Miedzianka. Historia znikania - znalazł się w finale Nagrody im. R. Kapuścińskiego za reportaż literacki 2011 i był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2012. Jest także finalistą Nagrody Literackiej Nike 2012 i laureatem trzeciej edycji konkursu stypendialnego dla młodych dziennikarzy im. Ryszarda Kapuścińskiego. "13 pięter" to jego czwarta książka. Wcześniej ukazały się: "Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u", "Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni" i "Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach".

Podczas spotkania odbędzie się promocja najnowszej książki Filipa Springera pt. "13 pięter" - po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska cierpiała na gigantyczny głód mieszkaniowy. Problem ten przez całe dwudziestolecie próbowali rozwiązać różnego rodzaju zapaleńcy, społecznicy, ludzie z misją. Bezskutecznie. W 1989 roku Polska znów znalazła się w punkcie wyjścia. Tanich mieszkań jak nie było, tak nie ma. Kolejne pomysły na rozwiązanie problemu mieszkaniowego okazują się gorsze od poprzednich, a luki prawne w istniejącym systemie bezwzględnie wykorzystują banki, deweloperzy i czyściciele kamienic. Wielu obywateli radzi sobie więc, jak może, wegetując, oszukując, adaptując się. Umowy kredytowe podpisały prawie dwa miliony Polaków. Słowo "dom" odmieniane w tej książce przez wszystkie przypadki nie kojarzy się im ze stabilizacją ani spokojem, a większość opowiedzianych tu historii jest tragiczna. Żeby ich wysłuchać, Filip Springer trafił do mieszkania w piwnicy, kontenerze, garażu i małej gastronomi na piątym piętrze kamienicy. I przekonał się, jak rzeczywistość może różnić się od marzeń.

Książka powstała dzięki Stypendium Fundacji Herodot im. Ryszarda Kapuścińskiego
miejsce: o dokładnym miejscu spotkania dowiedzą się osoby, które wyślą maila na adres promocja@wbpg.org.pl (w temacie wiadomości wpisując: spotkanie z Filipem Springerem); liczba miejsc ograniczona

godz. 20:00 seans filmu "Pieśń słonia" reż. Charles Biname
"Pieśń słonia" to ekranizacja sztuki Nicolasa Billona (autora także scenariusza do filmu) z 2004 roku pod tym samym tytułem, opowiadającej historię próby rozwikłania zagadki zaginięcia jednego z lekarzy szpitala psychiatrycznego. Jedyną osobą, która wydaje się wiedzieć, co stało się z doktorem Lawrencem, jest Michael - pacjent szpitala z pięcioletnim stażem, który od pierwszych minut z wielką przyjemnością prowadzi intelektualną grę zarówno z widzem, jak przede wszystkim z przesłuchującym go doktorem Greenem. Psychiatra, nie czytając akt pacjenta, staje do nierównej walki z niepoczytalnym chłopakiem.
Wstęp darmowy.

miejsce: Świetlica Krytyki Politycznej w Trójmieście (II piętro), ul. Nowe Ogrody 35, Gdańsk

29 listopada (niedziela)
g. 13:00 literacki lunch i spotkanie z Bogusławem Deptułą autorem książki "Literatura od kuchni"
Jak przyrządzić sałatkę z ziemniaków, którą zajadał się Ernest Hemingway, gdy mieszkał w Paryżu? Czy wiersz Cebula świadczy o wyjątkowej pozycji tego warzywa w jadłospisie naszej noblistki, Wisławy Szymborskiej? Co Antoni Czechow myślał o karasiu w śmietanie - daniu, które zabiło Iwonę, księżniczkę Burgunda, z dramatu Witolda Gombrowicza? Czym krzepiły się postacie biblijne i co oprócz sławnej "magdalenki" spożywali bohaterowie W poszukiwaniu straconego czasu Prousta?

Erudycja Bogusława Deptuły robi wrażenie. Ale "Literatura od kuchni" jest nie tylko zbiorem błyskotliwych felietonów na temat związków słowa pisanego z jedzeniem - to także swego rodzaju książka kucharska. Dowiemy się z niej, w jakich proporcjach połączyć odpowiednie składniki, aby poczuć się jak bohaterowie literackich arcydzieł. Czasem będą to potrawy prawdziwe, czasem zupełnie fantastyczne, jak niewiniątko w tarapatach, misjonarz na dziko czy Syrena Południa w białym winie, wszystkie trzy z powieści Rolanda Topora.

miejsce: Kawiarnia "W Starym Kadrze", ul. Grobla I 3/4, Gdańsk-Śródmieście

g. 15:00 spotkanie z Jackiem Dehnelem i promocja "Dziennika roku chrystusowego"
W trzydziestym trzecim roku życia Jarosław Iwaszkiewicz wdaje się w romans, pisze wiersze i dużą część "Kochanków z Werony". Gogol wydaje świeżo ukończone "Martwe dusze". Jacek Dehnel zaś swój rok chrystusowy tuż po północy rozpoczyna obejrzeniem Kubrickowskiego "Lśnienia".

Jacek Dehnel - pisarz nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2015 za "Matkę Makrynę".

Obrosły religijną symboliką, trzydziesty trzeci rok życia upływa Dehnelowi z jednej strony prozaicznie - remontuje kuchnię, gotuje, chodzi na zakupy, na pocztę, spotyka się ze znajomymi, z przyjaciółmi, chadza na koncerty, czyta książki - ale i w sposób charakterystyczny dla pisarza: opisuje swą pracę nad felietonami, opowiadaniami i nad nową powieścią, Matką Makryną. Poza tym spotkania autorskie, odczyty, wywiady, rozdania nagród, ploteczki z literackiego świata, barwne podróże. Autor nie stroni też od komentowania otaczającej go rzeczywistości, dając upust swojemu publicystycznemu temperamentowi. Niektórzy mogą się obrazić...

miejsce: Biblioteka pod Kotem i Myszą (ul. Lelewela 21/22, Gdańsk-Wrzeszcz)