15. Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@Port i Finał GND Opinie (1)

W dniach 23-26 września 2021 w Teatrze Miejskim w Gdyni odbędzie się, przeniesiony z maja, finał 14 edycji konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną, najważniejsze wyróżnienie dla polskich dramatopisarzy.

FINAŁ 14. GDYŃSKIEJ NAGRODY DRAMATURGICZNEJ i Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych R@Port/EPIZOD
23-26 września 2021 Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni


Zwyciężczyni albo zwycięzca konkursu otrzyma pamiątkową statuetkę w oraz nagrodę pieniężną w wysokości 50 tys. zł. Ogólnopolski konkurs o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną został powołany przez prezydenta Gdyni w 2007 roku, jako rozwinięcie i uzupełnienie powołanego dwa lata wcześniej Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port. Oba przedsięwzięcia są elementami najbardziej prestiżowego w Polsce projektu promocji i popularyzacji polskiej dramaturgii współczesnej. W tym roku w konkursie brało udział 206 sztuk. Wszystkie przeczytali i ocenili członkowie Komisji Artystycznej: Anna Zalewska-Uberman, Mirosław Baran i Wojciech Owczarski. Pięć najlepszych sztuk zobaczymy w formie inscenizowanych czytań. Spośród nich Kapituła w składzie: Jacek Kopciński, Piotr Dobrowolski (przewodniczący), Justyna Jaworska, Jacek Kopciński, Grzegorz Niziołek, Jerzy Stuhr wyłoni laureata. Opiekunem artystycznym czytań jest w tym roku Dorota Ignatjew.

- Tegoroczna edycja Festiwalu R@Port (połączona, jak zawsze, z finałem Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej) będzie miała z konieczności ograniczony przebieg - mówi Jacek Sieradzki dyrektor programowy Festiwalu. - Powodem tego stanu jest ograniczenie dotacji Urzędu Miasta Gdyni. Dzięki subwencji Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, udało się zaplanować pokaz czterech ważnych inscenizacji polskiej literatury współczesnej, co zawsze było istotą R@Portu. Niestety ze względu na ograniczony repertuar i na brak funduszy nie było możliwości nadania Festiwalowi tradycyjnego charakteru konkursu - powołania profesjonalnego jury, przyznania Grand Prix i mającej już swoją wagę Nagrody Publiczności. W tej sytuacji zmiana nazwy Festiwalu (R@Port EPIZOD) była z jednej strony uczciwym przedstawieniem sytuacji widzom Festiwalu, a z drugiej wyrażeniem nadziei, że sytuacja jest przejściowa, a kolejna edycja będzie miała już tradycyjny, tygodniowy i konkursowy charakter.



Kapituła Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej: Piotr Dobrowolski - przewodniczący, Justyna Jaworska, Jacek Kopciński, Grzegorz Niziołek, Jerzy Stuhr

Komisja Artystyczna: Anna Zalewska - Uberman, Mirosław Baran, Wojciech Owczarski

Opieka artystyczna nad czytaniami: Dorota Ignatjew
Na czytania GND wstęp wolny/ obowiązują wejściówki/ po każdym z czytań rozmowę z autorką lub autorem sztuki prowadzi Łukasz Drewniak.

O spektaklach:

23 września 2021 g. 19.00 R@PORT / EPIZOD /
Olga Tokarczuk PRAWIEK I INNE CZASY, reżyseria: Jacek Bała, Teatr Miejski Gdynia
Fascynujące spotkanie z wyobraźnią, wrażliwością i metaforycznością języka polskiej Noblistki Olgi Tokarczuk. Osią teatralnej opowieści pozostaje czas, jego przemijanie, wewnętrzna przemiana człowieka i świata. To spektakl o szukaniu osobistej, wewnętrznej wolności, wyjściu poza schematy, stereotypy, konwencje społeczne, o zdobywaniu odwagi, i - przemijaniu.
3 h z przerwą

24 września 2021 g. 20.00 R@PORT / EPIZOD /
Magda Kupryjanowicz, Michał Kurkowski ŻYCIE INTYMNE JAROSŁAWA, reżyseria: Kuba Kowalski, Teatr Wybrzeże Gdańsk
Historia nieokiełznanej erotycznej relacji jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy (Jarosława Iwaszkiewicza) z młodszym o 40 lat mężczyzną. Od obsesyjnej namiętności, burzliwych rozstań, poprzez piekło zazdrości, odrzucenie aż po wzniosłe uczucie, najszczerszą empatię i pielęgnowanie w chorobie. To także opowieść o żonie pisarza, Annie, która z czułością i wyrozumiałością dopełniała miłosny trójkąt i w pewnym sensie stanowiła jego fundament.
1 h 35

25 września 2021 g. 20.00 R@PORT / EPIZOD /
Michał Siegoczyński INNA DUSZA na podstawie powieści Łukasza Orbitowskiego, reżyseria: Michał Siegoczyński, Teatr Polski Bydgoszcz
Oparty na znakomitej powieści Orbitowskiego spektakl, w którym młodość popełnia okrutną zbrodnię... Przenikliwa analiza bydgoskiego mordercy. Czym jest ów "pierwiastek zła", który świadkowie procesu rzekomo widzieli w oczach oskarżonego? Czy chęć destrukcji przychodzi z zewnątrz, czy jest uśpiona w każdym z nas? I w końcu, co może czuć człowiek, kiedy pozbywa życia drugiego człowieka?
1 h 40 minut

26 września 2021g. 18.00 R@PORT / EPIZOD /
Dorota Masłowska, INNI LUDZIE reżyseria: Maciej Gorczyński, Teatr Barakah Kraków
Historia romansu dresiarza, marzącego o karierze muzyka hip-hop i, przeżywającej kryzys małżeński, przedstawicielki wielkomiejskiej klasy średniej. Osobnym bohaterem jest język autorki. Autorzy przedstawienia stawiają pytanie: czy to my posługujemy się językiem, czy też język przejął kontrolę nad nami?
1 h 30 minut

Finał 14. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. CZYTANIA

Zapraszamy na teatralną ucztę! najnowsza polska dramaturgia w poszukiwaniu doskonałej formy i... widza !!! czytania i szkice sceniczne najlepszych sztuk!!!

GND 23 września 2021 g. 16.45
Jarosław Jakubowski BANALNA HISTORIA, reżyseria: Franciszek Szumiński, czytają: Olga Barbara Długońska, Rafał Kowal

"Banalna historia" jest opowieścią o małżeństwie, które wyrusza w rozstrzygającą podróż samochodową na Południe. A i B przemierzają Europę, docierają na wyspę, gdzie dochodzi do serii zdarzeń, które rzucają nowe światło na ich życie. Podróż ma rozstrzygnąć, czy A i B będą jeszcze ze sobą, czy chce im się jeszcze walczyć o swój związek, czy ich małżeństwo ma szanse przetrwać w trudnych okolicznościach. Jest to też opowieść o banalnym trójkącie małżeńskim, relacjonowana z punktu widzenia A, B (z biernym udziałem C) oraz tzw. czwartego wierzchołka trójkąta, który rodzi się w trakcie narracji. Jest to ponadto historia o alkoholizmie i zmaganiu z nim. I wreszcie - dramat próbuje zrozumieć samą tajemnicę własnego stawania się. W warstwie literackiej utwór jest poniekąd inspirowany "Krótkimi wywiadami z paskudnymi ludźmi" Davida Fostera Wallace'a, a także "Procesem" Franza Kafki. Nie jest to sztuka realistyczna, raczej realistyczno - metafizyczno-poetycka, z wyraźnymi odwołaniami do toposów kulturowych.

GND 24 września 2021 g. 16.45

Ishbel Szatrawska TOTENTANZ. CZARNA NOC, CZARNA ŚMIERĆ, reżyseria: Grzegorz Jaremko, czytają: Monika Babicka, Marta Kadłub, Elżbieta Mrozińska, Bogdan Smagacki, Maciej Sykała, Grzegorz Wolf, Mariusz Żarnecki

Dramat "Totentanz. Czarna noc, czarna śmierć" powstawał od marca do czerwca 2020 roku, w pierwszej fali pandemii COVID-19. To próba rejestracji bieżących wydarzeń, ale także osobista refleksja nad chorobą i śmiercią. Trywialne spotkanie sąsiadów znajdujących się w kwarantannie w Bergamo pozornie sytuuje tekst w ramach dramatu mieszczańskiego, jednak z czasem nabiera rozpędu. Kolacja staje się pretekstem do pełnych wzajemnych uprzedzeń kłótni między bohaterami, przywołane zostają postaci Petrarki, Boccaccia, Pasoliniego, teksty biblijne, nawiązania do współczesnego kapitalizmu czy faszystowskiej przeszłości Włoch. Całość spaja tytułowy Totentanz, średniowieczny motyw tańca śmierci.

GND 25 września 2021 g. 15.45

JOLANTA JANICZAK I TAK NIKT MI NIE UWIERZY, reżyseria: Agata Biziuk, muzyka: Radek Duda, czytają: Beata Buczek - Żarnecka, Olga Barbara Długońska, Dorota Lulka, Weronika Nawieśniak, Krzysztof Berendt, Piotr Michalski, Maciej Wizner

Jaka powinna być ofiara, żeby zyskać wiarygodność? Jakimi ścieżkami się poruszać, żeby nie kusić losu? Kim jest ten los, który prowokują dziewczyny i kobiety wychodzące z domu bez opieki, wchodzące w różne nieznane miejsca i ślepe zaułki, doświadczające różnych wersji siebie? Kim jest ten los, który wdrukował im w głowę " nie wchodź tam, uważaj, bądź cicho, milcz, nie dotykaj, nie ryzykuj, jesteś bez znaczenia, i tak nikt ci nie uwierzy". Barbara Zdunk skusiła pewnie wiele losów w drodze na stos. Może była zbyt intensywna i trzeba było ją uspokoić, albo zbyt głośna i konieczne było ją uciszyć. Może była bezwstydna, dlatego w celi trzeba było ją z tego wyleczyć. Zostało po niej zaledwie kilka luźnych informacji, wszystkie dotyczą gwałtów i przemocy, jakich doświadczyła. Jej nazwisko znalazło się na marginesie historii tylko z tego powodu. Rekonstruując swoją historię pewnie potrafiłaby przywołać obrazy, ale czy umiała by je ułożyć po kolei, tak żeby zyskały wiarygodność? Historia procesów począwszy od procesów o czary skończywszy na dzisiejszych rozprawach dotyczących nadużyć i gwałtów jest przede wszystkim historią podważania wiarygodności osób, które zdecydowały się mówić (...)

GND 25 września 2021 g. 17.45

Martyna Wawrzyniak SCHWARZCHARAKTERKI, reżyseria: Katarzyna Minkowska, czytają: Agnieszka Bała, Martyna Matoliniec, Agata Moszumańska, Joanna Połeć

Kim jest Schwarzcharakterka? Paskudną babą, wrednym dziewuszyskiem, wstrętnym babiszczem? Fantazmatyczną postacią morderczyni z pisma Detektyw, która nie wpisuje się w stereotyp empatycznej kobiecości? Pełną gniewu młodą dziewczyną, która przez całe dzieciństwo świadkowała przemocy domowej? A może starszą panią przemierzającą z dzikim zapałem przestrzenie miejskie taranując nogi przechodniów swoimi wypchanymi po brzegi torbami? Tekst schwarzcharakterki to studium frustracji, małych obsesji i obscen codzienności, dla których nie ma miejsca w skodyfikowanej rzeczywistości społecznej. Wypierane z przestrzeni publicznej historie i doświadczenia antybohaterek niespodziewanie domagają się podążania za gniewnym podszeptem i udzielenia im głosu.

GND 26 września 2021 g. 15.45

Mateusz Pakuła STANISŁAW LEM VS PHILIP K. DICK, reżyseria: Paweł Świątek, czytają: Szymon Sędrowski, Dariusz Szymaniak

W 1972 roku Stanisław Lem skontaktował się z Philipem K. Dickiem w sprawie wydania w Polsce powieści "Ubik". Tak narodziła się korespondencyjna (a w sztuce - telefoniczna) przyjaźń między dwoma gigantami literatury science - fiction, która po kilku latach gwałtownie się skończyła. A Dick napisał słynny donos na Lema do FBI.
Sztuka "Stanisław Lem vs Philip K. Dick" to fantazja na temat tej relacji, opowieść o biegunowo różnych osobowościach, o statecznym ateiście Lemie i narkotyzującym się hipisie, który żenił się pięć razy, metafizycznie rozwibrowanym, rozmiłowanym w teoriach spiskowych Dicku.


O festiwalu:

R@Port to najważniejszy polski festiwal, prezentujący spektakle teatralne, których podstawą jest polska literatura współczesna. Jest, zgodnie z nazwą, "raportem" odnotowującym najważniejsze, najżywsze osiągnięcia w polskiej dramaturgii w danym roku.

Poprzez konkursową prezentację przedstawień teatralnych, festiwal "składa raport" o kondycji współczesnego dramatu polskiego i odpowiada na pytania:- Jaką wizję świata odsłania nam dzisiejszy teatr, jakich dotyka problemów, jaki obraz Polski i jej mieszkańców prezentuje widzom i jakimi środkami to czyni. Festiwal stanowi dla mieszkańców Gdyni i gości z całej Europy niepowtarzalną okazję spotkania artystów, prezentujących wielką panoramę polskiego teatru. Jednocześnie po raz jedenasty przyznana zostanie Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna, najważniejsze wyróżnienie dla polskich dramatopisarzy, ustanowiona przez prezydenta Gdyni w 2007 roku.