Afrykamera - 10. Festiwal Filmów Afrykańskich Opinie (4)

Jubileuszowa 10. edycja Festiwalu Filmów Afrykańskich AfryKamera odbędzie się w terminie 24-26 kwietnia w największych miastach Polski. Dziesiąte urodziny będziemy świętować wraz ze znakomitymi gośćmi, w rytmie muzyki angolskiej legendy BONGA oraz otoczeni kulturą jednego z największych i najważniejszych kulturowo krajów afrykańskich - Etiopii.

W tym roku wspólnie z artystami z czarnego lądu snuć będziemy afrykańskie wizje przyszłości, a w tych rozważaniach będziemy wracać wspomnieniami do początków festiwalu. Po Senegalu i Nigerii zabierzemy naszych widzów w kulturalną podróż po Etiopii, jednego z największych i najważniejszych kulturowo krajów afrykańskich. Nie zabraknie więc warsztatów, wydarzeń muzycznych, spotkań z twórcami oraz przede wszystkich pokazów filmowych.

Festiwal otworzy nominowany do Oscara pełnometrażowy dokument "Virunga" w reż. Orlando van Einsiedel, wyprodukowany przez Leonardo DiCaprio. To historia grupy odważnych i oddanych strażników, którzy z poświęceniem własnego życia starają się uratować jeden z najwspanialszych parków narodowych na świecie - ostatniej ostoi goryli górskich. W obszarze zapomnianym przez świat, leżącym na granicy wpływów brudnej polityki i chciwego biznesu, grupa osób, głównie Kongijczyków, bohatersko podejmuje się niemożliwego: uratowania tej perły natury przed chciwością kłusowników, grup paramilitarnych, skorumpowanych oficjeli i zachodnich korporacji.



Opisy filmów:

Virunga

Wielka Brytania / Dem. Rep. Konga 2014, 100 min.
Zdjęcia: Franklin Dow
Muzyka: Patrick Johnson
Język: angielski, francuski, kiswahili
Polska premiera

Virunga to niezwykła historia grupy odważnych i oddanych strażników, którzy z poświęceniem własnego życia starają się uratować jeden z najwspanialszych parków narodowych na świecie - ostatniej ostoi goryli górskich. W obszarze zapomnianym przez świat, leżącym na granicy wpływów brudnej polityki i chciwego biznesu, grupa osób, głównie Kongijczyków, bohatersko podejmuje się niemożliwego: uratowania tej perły natury przed chciwością kłusowników, grup paramilitarnych, skorumpowanych oficjeli i zachodnich korporacji. W samym środku Afryki, we wschodnim Kongu leży bowiem Park Narodowy Virunga, jeden z najbardziej bioróżnorodnych obszarów świata, dom ostatnich górskich goryli z jedynym na świecie sierocińcem dla tych niezwykłych zwierząt.

To magiczne, a zarazem dzikie środowisko, obszar dziedzictwa światowego UNESCO, chronione jest przez mały oddział nieugiętych strażników, często byłych dzieci-żołnierzy, dla których park stał się szansą na odkupienie. Kiedy nowopowstała grupa rebeliancka M23 wypowiada wojnę władzom Konga, dochodzi do eskalacji konfliktu. Wstrząsa on zdobytym z takim trudem kompromisem, a filmowcy i uczestnicy dokumentu znajdują się w samym centrum wydarzeń. To wyjątkowe połączenie dziennikarstwa śledczego z dokumentem. Film posiada wszystkie składniki potrzebne do stworzenia dzieła wybitnego. Historia zawiera ostry rys fabularny, daje odczuć narastające napięcie i podskórny lęk przed tym co musi nadejść - kulminacja akcji przytłacza i zniewala. Smutek, oburzenie, strach i wielki podziw dla grupy bohaterów bezinteresownie poświęcających życie dla parku, nie mogą nie poruszyć emocji widza. Gdy dodać do tego rewelacyjne i nowatorskie zdjęcia, ukazuje piękno tamtejszej natury, wszystko składa się na kawał wybitnego kina dokumentalnego. Film wyprodukował Leonardo DiCaprio.

Trailer


Difret

Etiopia / USA 2014, 99 min.
Zdjęcia: Monika Lenczewska
Muzyka: Lone Wolf
Obsada: Abdel Moneem Chouayat, Taoufik El Bahri, Chedly Arfaoui, Lasaad Ben Abdallah
Język: amharski

Akcja filmu rozgrywa się w Etiopii i opowiada historię porwanych i zmuszanych do małżeństwa kobiet. 14-letnia dziewczyna z niewielkiej etiopskiej wioski zostaje napadnięta przez kilku mężczyzn w drodze ze szkoły do domu. Odważna Hirut chwyta za strzelbę, raniąc przy tym jednego z napastników, za co zostaje aresztowana. Z pomocą przychodzi jej prawniczka Meaza Ashenafi, która nie obawia się konsekwencji opowiedzenia się po stronie władzy cywilnej i zanegowania prawa zwyczajowego.

Meaza jest tak zainspirowana odwagą młodej dziewczynki, że zuchwale wdaje się w konflikt pomiędzy władzą cywilną, domagającą się respektu dla prawa oraz posłuszeństwem wobec prawa zwyczajowego, stawiając na szali dalszą karierę prawniczą na rzecz kobiet, aby ocalić życie Hirut. Dramat oparto na prawdziwych wydarzeniach.

Trailer


Blok filmów krótkometrażowych Z życia wzięte (113 min.)

Zbiór 8 afrykańskich krótkich metraży pokazujących obrazy życia codziennego i prawdziwe historie. Seria inspirujących opowieści bardzo bliskich sercu i współczesności życia w Afryce. Na zestaw składają się zarówno formy fabularne, jak i dokumenty, zazwyczaj o nietypowej intrygującej formie.
1. Passage à niveau / Przejazd kolejowy, reż. Anis Djaad, Algieria 2014, 23'23
2. Rabie Chetwy / Mroźna wiosna, reż. Mohamed Kamel, Egipt 2014, 15'37
3. Kamelo, reż. Jean-Claude Bourjolly, Haiti 2015, 11'05
4. Libhaketi / Wiadro, reż. Ico Costa, Mozambik / Portugalia 2013, 18'22
5. Elmando, reż. Anton Octavian, Rumunia / DRKongo 2014, 3'23
6. Memoire anachronique / Pamięć anachroniczna, reż. Asmae El Moudir, Maroko 2014, 12'27
7. The Cessation / Ustanie, reż. Lotte Manicom, RPA / Angola 2014, 16'12
8. Chop My Money / Wybulić bejs, reż. Theo Anthony, Kongo / USA 12'50

PASSAGE À NIVEAU / PRZEJAZD KOLEJOWY, scen. i reż. Anis Djaad
Algieria 2014, 23'23
Zdjęcia: Frédéric Derrien
Muzyka: Jorge Mèndez
Obsada: Rachid Benallal, Samir El Hakim
Język: arabski
Polska premiera
Dystrybucja: Anis Djaad, NNAYA Production/AARC, +336 78255374, anisdjaad@yahoo.fr

Opis filmu:
Wdowiec, samotny dróżnik z 30-letnim stażem, dzień i noc pilnuje przejazdu kolejowego. Za towarzystwo ma jedynie lokalnego bezdomnego pijaka. Pewnego dnia listonosz przynosi mu niespodziewany list...

Festiwale, nagrody m.in.:
2014: MFF Magrebskiego w Algierze - Wyróżnienie Specjalne, MFF w Cannes - Short Film Corner


RABIE CHETWY / MROŹNA WIOSNA, reż. Mohamed Kamel
Egipt 2014, 15'37
Scenariusz: Mohamed Kamel, Tamer Abdul-Hamid
Zdjęcia: Raouf Abd Al Aziz
Muzyka: Mohamed Fawzy
Obsada: Ahmed Kamal, Eman Moustafa
Język: arabski
Polska premiera
Dystrybucja: Mohamed Kamel, cinema_mkamel@hotmail.com

Opis filmu:
Delikatnie usnuta opowieść o dojrzewaniu i wzajemnej akceptacji, której akcja umiejscowiona jest na uboczu egipskiej rewolucji. Nastoletnia Nour jest wychowywana przez owdowiałego ojca. Jednak pierwszy okres powoduje tarcia w relacji między nimi.

Festiwale, nagrody m.in.:
2014: MFF Dubaju
2015: MFF Krótkometrażowych Clermont-Ferrard


KAMELO, zdj. i reż. Jean-Claude Bourjolly
Haiti 2015, 11'05
Scenariusz: Jean-Claude Martineau
Muzyka: Carole Demesmin
Obsada: Faens Gracien
Język: kreolski
Polska premiera
Dystrybucja: Jean-Claude Bourjolly, B.I Communications, (509) 36481440, bicommunications@live.ca

Opis filmu:
Samozwańczy Dożywotni Prezydent Jean-Claude Duvalier piastuje urząd już 10 lat. Policja i armia rządzą wszystkim, a ulice pełne są szpiegów. Zwykły obywatel Kamelo musi brutalnie się obronić przed atakami milicji za krytykowanie polityki zarządzania wodą.

Festiwale, nagrody m.in.:
2015: MFF Fespaco


LIBHAKETI / WIADRO, scen., zdj. i reż. Ico Costa
Mozambik / Portugalia 2013, 18'22
Obsada: Bento Ferrao
Język: bitonga, portugalski
Polska premiera
Dystrybucja: Ico Costa, Filmes de Outono, +351 918207317, ico.costa@gmail.com

Opis filmu:
Wioska w regionie Imhambane w Mozambiku. Vivaldo ma babcię, ale także wiadro z orzeszkami do sprzedania; dzisiaj jednak ukradziono mu je, przez co boi się wrócić do domu. Wyrusza na poszukiwanie wiadra ('libhaketi' w języku bitonga).


ELMANDO, scen., zdj. i reż. Anton Octavian
Rumunia / Congo 2014, 3'23
Muzyka: Sandro Joyeux
Obsada: Malik, Karim, Pierre Preira, Mustapha Sylla, Emilienne Bouama Ouoba
Język: francuski
Polska premiera
Dystrybucja: Anton Octavian, +40 724275160, antonoctavian@gmail.com
Opis filmu:
Elmando to opowieść o kongijskim dziecku, urodzonym blisko lasu Kivu. Pokojowe życie się kończy, kiedy rebelianci atakują jego wioskę, a matka zostaje porwana. Oparta na prawdziwych wydarzeniach epicka podróż Elmando o poszukiwaniu matki.

Festiwale, nagrody m.in.:
2014: MFF Frankofońskie Namur Etnocineca (Wenecja), MFF Afryki, Ameryki Południowej i Azji w Mediolanie


MÉMOIRES ANACHRONIQUES OU LE COUSCOUS DU VENDREDI MIDI / PAMIĘĆ ANACHRONICZNA, scen. i reż. Asmae El Moudir
Maroko 2014, 12'27
Zdjęcia: Mamounata Nikiema
Muzyka: Joseph
Obsada: ruskie matrioszki
Język: francuski
Polska premiera
Dystrybucja: Asmae El Moudir, +212 644169295, asmae.elmoudir@gmail.com

Opis filmu:
W 1999 roku, na skraju teraźniejszości, przeszłości i przyszłości, Asmae, 10-letnia dziewczynka przywołuje swoje fragmentaryczne wspomnienia na temat jej wujka Marzouka i historii jej kraju, Maroko. Niesamowicie intymny, a zarazem szalenie kreatywny, autoportret marokańskiej dziewczyny.


THE CESSATION / USTANIE, reż. Lotte Manicom
RPA / Angola 2014, 16'12
Zdjęcia: Bernard Myburgh
Język: angielski, portugalski
Polska premiera
Dystrybucja: Lotte Manicom, Scalabrini Centre of Cape Town, +27 214656433, lotte@scalabrini.org.za

Opis filmu:
Od połowy lat 70-tych Angolą targała brutalna wojna domowa. Tysiące uchodźców znalazło schronienie w innych krajach Afryki, w tym w Kapsztadzie, gdzie założyli rodziny i prowadzili owocny żywot. Jednak wraz z końcem konfliktu ci imigranci stracili status uchodźcy, przez co wkrótce będą zmuszeni wrócić do Angoli i porzucić życie, które sobie tutaj stworzyli.


CHOP MY MONEY / WYBULIĆ BEJS, reż. Theo Anthony
DRKongo / USA 2015, 12'50
Zdjęcia: Alex Zhang Hungtai
Obsada: Manu "Patient" Bahiti Jean Christophe, Guillain Paluku, David Muhindo
Język: kiswahili
Europejska premiera
Dystrybucja: Theo Anthony, +1 410 5627261, theodorejacobanthony@gmail.com

Opis filmu:
Odważny i z werwą zrealizowany dokument o codziennym życiu trojga dzieci ulicy ze wschodniego Kongo.


Festiwale, nagrody m.in.:
2014: MFF Toronto
Biografia reżysera:
Theo Anthony - Ur. 1989 in Stanach Zjednoczonych. Pisarz, fotograf i reżyser filmowy, obecnie zamieszkały w Baltimore. Realizował programy dla takich mediów jak VICE czy AFP, a jego filmy pokazywano na międzynarodowych festiwalach. Ukończył Szkołę Filmową Rogue Wernera Herzoga w 2014 roku, a obecnie kończy pracę nad dokumentem o najsilniejszym 14-latku na świecie. Sam reżyser twierdzi, że potrafi zrobić wsad do kosza (stan faktyczny niezweryfikowany).

Timbuktu

Mauretania / Francja / Mali 2014, 97 min.
Scenariusz: Abderrahmane Sissako, Kessen Tall
Zdjęcia: Sofiane El Fani
Muzyka: Amin Bouhafa
Obsada: Ibrahim Ahmed, Abel Jafri, Toulou Kiki, Layla Walet Mohamed
Język: francuski, arabski, bambara, angielski, songhaj

Akcja "Timbuktu" dzieje się w tytułowym mieście w Mali, nad rzeką Niger, w którym władze przejęli dżihadyści, którzy narzucają mieszkańcom terrorystyczny reżim. Nie wolno im palić papierosów, tańczyć, śpiewać ani słuchać muzyki. Zakazana jest nawet piłka nożna. Najbardziej poszkodowane są jednak kobiety, całkowicie wyłączone z życia społecznego, którym narzuca się przestrzeganie absurdalnych nakazów. Kisane i jego rodzina jako nieliczni zostali oszczędzeni z chaosu zaprowadzonego przez nową władzę. Sytuacja zmienia się jednak drastycznie, kiedy mężczyzna nieumyślnie zabija sąsiada. Teraz musi stawić czoła konsekwencjom, które wyciągną wobec niego przedstawiciele nowego reżimu.

Film został nakręcony częściowo w Mali. Możemy w nim zobaczyć zarówno doświadczonych jak i początkujących aktorów. Sissako doskonale ukazuje skomplikowaną rzeczywistość, wstrzymując się zarazem od przedstawienia przerysowanego obrazu dżihadystów. Poprzez mozaikę stylów dzieło łączy w sobie tematykę polityczną uwikłaną w życie codzienne. Aby stworzyć swój film, reżyser mauretański inspirował się wydarzeniami mającymi miejsce latem 2012 roku, kiedy to islamiści ukamienowali młodą parę w Aguel'hok, małym mieście na północy Mali.

Obraz Sissako to jeden z pięciu filmów nominowanych do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny, który triumfował także w trakcie tegorocznej, 40. edycji Cezarów.

Trailer


Mzansi

RPA 2014, 89 min.
Język: angielski, isiXhosa, isiZulu, setswana
Polska premiera

Mzansi - brzmienia przyszłości to próba udokumentowania, odkrycia oraz ujawnienia światu bogactwa południowoafrykańskiej kultury, szczególnie za pośrednictwem narzędzia przekazu, jakim jest muzyka elektroniczna. Pod kierunkiem południowoafrykańskiej ikony afrofuturyzmu Spoek Mathambo, odkrywamy bogate pokłady innowacyjności i tętniące muzyczne podziemie kraju. Wraz z artystą odbywamy wędrówkę do południowoafrykańskich miast, gdzie poznajemy ikony muzycznego undergroundu, jak Aero Manyelo; Black Coffee; Christian Tiger School; Felix Laband; John Wizards; Krushed & Sorted; Machepies; Markus Wormstorm; Mix & Blend; DJ Mujava; Naked Boys; Nozinja; Okmalumkoolkat; Panyaza; Rude Boyz; Sibot; DJ Spoko; Zaki Ibrahim i wielu innych.

Przez lata producenci muzyczni kryli się po domach, ale w ostatnim czasie przebojowi i innowacyjni muzycy, tworzący szereg nowych brzmień, stają się gwiazdami na skalę całego kraju, przy czym niektórzy, jak Watkin Tudor Jones (projekt Die Antwoord) czy DJ Mujava, są rozpoznawalni już na całym świecie. Jak przekonują reżyserzy filmu: "Przyszłość zapowiada się niesamowicie, jaskrawo pięknie, buzując młodzieńczą energią i talentem. To wciąż kraj
zmagający się z biedą, przestępczością i niesprawiedliwością, stąd Południowoafrykanie imprezują tak, jakby nie było jutra!"

Zapraszamy zatem wszystkich na afterparty apartheidu!

Trailer


Pół roku z bosymi babciami

Indie 2013, 56 min.
Zdjęcia: Harmeet Basur
Muzyka: Amit Kilam, Rahul Ram
Język: angielski, hindi
Polska premiera

Wzruszająca opowieść o samowystarczalności, szczerej chęci do nauki, odkrywaniu świata oraz dialogu międzykulturowym. Film pokazuje sześć miesięcy z życia kobiet z Tanzanii, Południowego Sudanu, Malawi oraz Liberii, które przyjechały do indyjskiej wioski Tilonia by nauczyć się budowy i instalacji paneli słonecznych. Na pół roku kobiety te staną się studentkami Barefoot College - uczelni, która w swe progi przyjmuje ubogie, często niepiśmienne kobiety, by dać im kwalifikacje w zawodach inżynieryjnych.

Fundamentem tego z pozoru niewielkiego projektu jest nadzieja, że idea, która zrodziła się w małej indyjskiej wiosce może mieć globalny zasięg, a innowacyjne rozwiązania nie zawsze pochodzą z krajów bogatych. Fascynująca opowieść o samowystarczalności, demistyfikacji technologii oraz emancypacji wykluczonych.

Trailer


Bity Antonova

Sudan / RSA 2014, 68 min.
Muzyka: Sudańscy uchodźcy
Język: arabski
Polska premiera

Na pograniczu Północnego i Południowego Sudanu, na terenach Nilu Niebieskiego i gór Nuba, wojna nie przestała się toczyć. Podział państwa spowodował jedynie, iż rząd w Khartumie przegrupował wojska i dalej toczył walki w niektórych obszarach kraju. Choć władze Sudanu robią co w ich mocy, żeby zniszczyć ogniwa rebelii, to duch walki o wolność pozostaje niewzruszony wśród mieszkańców południa. Wieśniacy zostali tu zmuszeni do schowania się w górskich kryjówkach lub w obozach uchodźczych. Mimo permanentnego stanu wojny, obozy uchodźców to ostoje optymizmu i radości, gdzie odgłosy bomb zrzucanych przez rosyjskie Antonovy, są zagłuszane przez nieustajacą imprezę muzyczną i taneczną. Przy rytmie bębnów trwa nadzieja na lepszą przyszłość...

Reżyser Hajooj Kuka kręcił film przez okres osiemnastu miesięcy. Widz spodziewa się ujrzeć smutny los i beznadzieję ludzi pozbawionych domu, którzy stracili rodzinę, krewnych i cały dobytek. Jednak zamiast napotkać lud zdruzgotany przez wojnę, wyłania się obraz żywiołowej kultury, która pomaga przetrwać okrucieństwa wojny. W odpowiedzi na wszechobecną przemoc, słyszymy śpiew, taniec, śmiech oraz znakomitą muzykę. Konflikt w Sudanie to wojna o tożsamość kulturową oraz walki z próbami jej zdławienia przez arabską północ. Bowiem rząd w Khartumie nie pragnie tylko wymóc na ludach południa swoją dominację, ale także narzucić swoją kulturę.

Trailer


Aya z Yopougon

WKS, Francja 2013, 84 min.
Scenariusz: Marguerite Abouet
Obsada: Aïssa Maïga, Tella Kpomahou, Tatiana Rojo, Jacky Ido
Język: francuski

Bohaterką filmu jest dziewiętnastoletnia Aya, która mieszka w dzielnicy klasy pracującej Yopougon w Abidżanie w latach 70-tych zeszłego wieku. Opowieść przybiera formę dzienników Ayi, niezwykle uczynnej i pomocnej młodej kobiety, która przez cechy swojego charakteru, wplątuje się w rozwiązywanie codziennych problemów koleżanek - Adjoua i Bintou. . Sama Aya przede wszystkim myśli o edukacji, niezależności i samorozwoju, jednak dla Adjoua, która samotnie wychowuje syna, takie marzenia to luksus. Z kolei Bintou szuka drogi na skróty w ramionach francuskiego bogacza. Dowcipny i z charakterem, narysowany z wyraźnym sznytem, Aya z Yopougon to film o dojrzewaniu, który przedstawia znane nam problemy w całkowicie nieznanym dla nas kontekście i otoczeniu.

Aya z Yopougon jest pierwszym pełnometrażowym filmem Marguerite Aboueta i jej męża Clémenta Oubrerie, zrealizowanym na podstawie ich własnej niezwykle popularnej serii komiksowej pod tym samym tytułem. Przy użyciu tej samej kreski, która wyróżniała komiks, twórcy przenoszą na ekran osobiste wspomnienia z młodości Abouet, tworząc piękny kobiecy obraz dojrzewania w przełomowym dla Wybrzeża Kości Słoniowej okresie.

Trailer


Koza za głos

Kenia / Holandia 2014, 51 min.
Zdjęcia: Stef Tijdink
Język: angielski, kiswahili
Polska premiera

Pełen humoru film, który w krzywym zwierciadle wyborów na przewodniczącego szkoły ukazuje współczesną kenijską scenę polityczną. Do walki o objęcie funkcji prezydenta szkoły w niewielkim mieście Kilifi staje trzech kandydatów. Ich motywacje są różne, lecz łączy ich jedno - wyjątkowa determinacja. Said jest urodzonym zwycięzcą, a jego kampania toczy się z zaskakującym rozmachem. Harry poprzez zwycięstwo w wyborach chce budować polityczne portfolio, aby w przyszłości zapewnić lepszy byt swojej ubogiej rodzinie. Magdalene pragnie udowodnić, że w zdominowanych przez mężczyzn strukturach władzy jest miejsce dla kobiet. Kto zostanie prezydentem? Co okaże się kluczem do sukcesu?

Festiwale, nagrody m.in.:
2014: DokLeipzig, FF Nederlands, MFF Traverse City - Najlepszy Dokument

Trailer