Życie w przestrzeni publicznej wymaga przyjęcia i szanowania reguł współistnienia. Pierwotne hordy naszych przodków, spotykając się na stepach, miały trzy możliwości. Mogły przejść obojętnie obok siebie, mijając się bez zainteresowania i agresji. Mogły też podjąć walkę w imię zasady podejrzliwości i prostej kalkulacji: jak my ich nie pokonamy, to oni pokonają nas. Miały wreszcie możliwość zatrzymania się i podjęcia próby porozumienia, wymiany, współpracy. Ta ostatnia ewentualność wydaje się nam z perspektywy dziejów najlepsza i najbardziej rozwojowa. Tylko ona pozwala na spotkanie innego, wzbogacenie się o jego doświadczenia, ale także zakłada elementarny szacunek wobec odmienności. Szanować to, co zgodne z moimi przekonaniami, to żadna sztuka - to oczywistość, a nawet powinność. Ale respekt dla ludzi myślących inaczej - to dopiero prawdziwe wyzwanie!
Analitycy zderzenia cywilizacji mówią o trzech okresach wzajemnych odniesień Zachodu i Orientu. Najpierw była ignorancja. Nie wiedziano prawie nic o sobie nawzajem. Potem nastała arogancja - krucjaty, podboje, kolonializm, terroryzm. Celem, do którego powinniśmy zmierzać, jest tolerancja, czyli próba pokojowego współistnienia. Czy stopniem najwyższym można nazwać postawę wzajemnego szacunku? Jaką rolę na tej drodze mogą odegrać autorytety?
Przed rokiem zapytaliśmy uczestników Areopagu o ich rozumienie i szacunek dla osobistych autorytetów. Ze szczerych, czasem intymnych wyznań, powstała ciekawa książka, która może nam pomóc w refleksji nad szacunkiem wobec wartości i konkretnych, ważnych dla nas ludzi, którzy wcielali je w życie.
Dawnym gdańszczanom udało się stworzyć społeczność złożoną z różnych narodowości, wyznań i tradycji. Zamożne miasto leżało w granicach Polski, a handlowało i współpracowało z bliskim sobie kulturowo obszarem germańskim i bardziej odległą Rusią. Jak wygląda obecnie nasze sąsiedztwo z Niemcami i Rosjanami? Czy dwadzieścia lat po obaleniu muru w Berlinie i zerwaniu żelaznej kurtyny umiemy żyć obok siebie z szacunkiem dla historycznych i współczesnych odmienności?
Naszym jesiennym debatom patronuje kolejna postać ze Złotej Bramy. Tym razem kobieca alegoria nie trzyma w ręku miecza ani strzały, ale księgę pełną mądrości.
ks. Krzysztof Niedałtowski
12 listopada 2010, piątek, godz. 19.00
Polska Filharmonia Bałtycka
SZACUNEK I RACJA STANU
ROSJA - POLSKA - NIEMCY
DEBATA
Michaił Narinski
historyk, szef Katedry Stosunków Międzynarodowych i Polityki Zagranicznej Rosji w Moskiewskim Państwowym Instytucie Stosunków Międzynarodowych (MGIMO), członek Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych
Stanisław Ciosek
polityk i dyplomata, poseł na Sejm PRL, w latach 80. minister do spraw związków zawodowych oraz minister pracy, płac i spraw socjalnych, uczestnik Okrągłego Stołu po stronie rządowej, ambasador RP w Moskwie
Gesine Schwan
kandydowała na urząd prezydenta RFN (2004), przegrywając niewielką liczbą głosów, była rektorem Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, koordynatorką rządu Niemiec ds. współpracy z Polską
Gospodarze wieczoru
Maciej Wierzyński, dziennikarz
ks. Krzysztof Niedałtowski, duszpasterz środowisk twórczych
13 listopada 2010, sobota, godz. 12.00
Ratusz Staromiejski
SZACUNEK - UTOPIA CZY KONIECZNOŚĆ?
WYKŁAD OTWARTY
Gość specjalny
Zygmunt Bauman
Jeden z najbardziej cenionych i znanych w świecie socjologów i filozofów. Jego nazwisko wymieniane jest wśród najważniejszych twórców koncepcji ponowoczesności. Autor prac o kulturze współczesnej.
W marcu 1968 roku - będąc już profesorem socjologii na Uniwersytecie Warszawskim oraz kierownikiem Katedry Socjologii Ogólnej - został z przyczyn politycznych pozbawiony stanowiska i usunięty przez władze z uczelni. Opuścił Polskę.
W latach 1969-1971 wykładał na uniwersytetach w Tel Awiwie i Hajfie. Od 1971 roku mieszka w Anglii, gdzie do emerytury w 1990 roku kierował Wydziałem Socjologii na Uniwersytecie w Leeds.
Pisze i publikuje głównie w języku angielskim.
Trwają prace nad uruchomieniem na Uniwersytecie w Leeds Instytutu Zygmunta Baumana, mającego zajmować się etyką, społecznym wykluczeniem i konsumeryzmem.
PREZENTACJA KSIĄŻKI AREOPAGOWEJ
AUTORYTETY
Gospodarz spotkania
Grzegorz Miecugow
13 listopada 2010, sobota, godz. 18.00
Polska Filharmonia Bałtycka
AROGANCJA - TOLERANCJA - SZACUNEK
DEBATA
Czy szacunek jest stopniem wyższym od tolerancji?
Krzysztof Pomian
filozof, historyk, eseista, wyemigrował do Francji (1973), był jednym z najbliższych współpracowników Jerzego Giedroycia, dyrektor tworzonego w Brukseli Muzeum Europy
Dokąd prowadzi arogancja wobec nauki?
Magdalena Fikus
specjalistka w dziedzinie genetyki, zajmuje się biofizyką i biotechnologią, pracuje w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie, od lat aktywnie działa na rzecz popularyzacji nauki
Jak przekonać ekstremistę do szacunku?
Adam Daniel Rotfeld
dyplomata i pedagog, współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych, członek "grupy mędrców" przygotowującej koncepcję reformy Sojuszu Północnoatlantyckiego
Kiedy globalizacja dewastuje szacunek?
Zygmunt Bauman
socjolog, filozof, eseista, jeden z najważniejszych twórców koncepcji postmodernizmu, znawca i interpretator Holocaustu, wielokrotnie nagradzany prestiżowymi nagrodami
Moderatorzy
Jerzy Bralczyk, językoznawca
Maciej Wierzyński, dziennikarz
14 listopada 2010, niedziela, godz. 12.00
kościół św. Jana
MSZA ŚWIĘTA
w intencji śp. prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego
uczestnika Gdańskiego Areopagu
oraz wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej
Liturgii przewodniczyć będzie i homilię wygłosi
ks. Adam Boniecki
14 listopada 2010, niedziela, godz. 18.00
Polska Filharmonia Bałtycka
CELEBRYTA - IDEOLOG - AUTORYTET
DEBATA
Potrzeba autorytetu czy autorytet w potrzebie?
Ewa Woydyłło
psycholog i terapeuta, za osiągnięcia w dziedzinie terapii i profilaktyki uzależnień otrzymała Medal św. Jerzego, za pracę z uzależnionymi w więzieniach - odznaczenie ministra sprawiedliwości
Czy celebryci zastępują dziś autorytety?
Wiesław Godzic
filmoznawca i medioznawca, zajmuje się semiotyką i retoryką przekazów medialnych, prorektor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej
Jak odróżnić ideologa od idealisty?
Andrzej Szczeklik
lekarz i naukowiec, pisarz i eseista, laureat pierwszej nagrody czasopisma "Lancet" za odkrycie podłoża genetycznego astmy oskrzelowej (1997)
Czy można roztrwonić autorytet?
ks. Adam Boniecki
redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego", gości na łamach "Gazety Wyborczej" i antenie religia.tv, generał zakonu marianów (1993-2000)
Moderatorzy
Maciej Wierzyński, dziennikarz
ks. Krzysztof Niedałtowski, duszpasterz środowisk twórczych
