Gdański Areopag to projekt społeczny, dedykowany cnotom i powinnościom człowieka oraz obywatela. Nazwa odwołuje się z jednej strony do tradycji Areopagu w starożytnych Atenach, gdzie zasiadano do debat, zbierała się rada, która dbała m.in. o zachowanie praw i moralności. A z drugiej strony do chrześcijańskiego przesłania tego miejsca - wyprawy Pawła z Tarsu z dobrą nowiną i nawoływania Jana Pawła II do wstępowania bez lęku na współczesne areopagi.
Długomyślność - takim słowem można by opisać alegoryczną figurę, która stoi na gdańskiej Złotej Bramie, zaopatrzoną w dwa symboliczne atrybuty: lunetę i zegar.
Dalekowzroczność, umiejętność przewidywania skutków działań własnych i poczynań innych - to cnota szczególnie ważna w zarządzaniu społecznościami ludzkimi. Być może w historii ostatnich kilku wieków nie byłoby tylu kataklizmów, wypędzeń i zniszczeń, gdyby wielcy tego świata umieli patrzeć dalekosiężnie w przyszłość? Może słowo "kryzys" nie brzmiałoby tak często w dzisiejszym świecie, gdybyśmy mieli przed oczami daleki horyzont zamiast krótkowzrocznej perspektywy szybkiego sukcesu?
Drugi atrybut - zegar odmierza upływający czas i przypomina o wartości każdej chwili życia. Nie jest to jednak zachęta do pośpiechu. Wręcz przeciwnie, długomyślność przestrzega przed niecierpliwością i zniechęceniem, spowodowanym brakiem natychmiastowych skutków. To cnota szczególnie ważna w wychowaniu, w przekazywaniu wartości następnym pokoleniom. Monodram o napięciu pomiędzy ojcem i synem będzie tym razem swoistym preludium do debat na temat roztropności. Za prowokacyjną teatralną formą kryje się cała gama autentycznych dylematów rodzinnych.
Kolejne Święto Niepodległości jest dla nas dobrą okazją, aby debatować na temat dobra wspólnego w perspektywie roztropnej troski o tę wartość. Socjologiczne, filozoficzne, a nawet ekonomiczne punkty widzenia mają się spotkać w miejscu, gdzie krzyżują się interesy jednostki, narodu, społeczności kontynentu.
Zgodnie z gdańskim hasłem Nec temere, nec timide zapraszamy do wyboru właściwej drogi między lękiem a zuchwałością. Obfitego materiału dostarcza nam nasza historia. Ale chcemy przede wszystkim rozpoznać ten problem na dzisiaj, znaleźć rozwiązanie tu i teraz. Na gdańskiej Zaspie niemal ćwierć wieku temu Papież mówił do nas o solidarności jako zadaniu na następne dekady dziejów ojczyzny. Użył wówczas owego pojemnego słowa "długomyślność". Weszło ono dzięki niemu do powszechnego obiegu. Wówczas przestrzegało przed zwątpieniem i opuszczeniem rąk, przed niepotrzebną przemocą i trwonieniem sił: "Trzeba patrzeć w przyszłość i trzeba zachowywać siły ducha i ciała dla przyszłości". Jesteśmy dziś na innym etapie historii, a słowa o długomyślności ciągle wydają się aktualne.
ks. Krzysztof Niedałtowski
8-10 listopada, wtorek-czwartek, godz 20.00
DEBATA PRZY KAWIE
Debata nie w wielkiej sali filharmonicznej, ale w kameralnej kawiarni. Takiej formy spotkań jeszcze Państwu nie proponowaliśmy. Kilkanaście osób, gospodarz wieczoru i dyskusja, w której głos należy do Państwa. Idea kameralnych spotkań narodziła się w trakcie areopagowych badań socjologicznych przeprowadzanych kilka miesięcy temu. - Szkoda, że częściej tak nie dyskutujemy - twierdzili ich uczestnicy, którzy spotykali się właśnie w kilkunastoosobowych grupach. Zapraszamy więc Państwa do "walki na słowa" w małych gronach, sześciu grupach tematycznych, w różnych miejscach. Rolę gospodarzy wieczorów zechcieli przyjąć przyjaciele Areopagu. Stawiamy tylko jeden warunek: możesz, nie musisz mieć racji.
JAK NIE ZMARNOTRAWIĆ MITU SOLIDARNOŚCI?
Gospodarz: BASIL KERSKI, dziennikarz, politolog i eseista, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności
8 listopada, wtorek, godz. 20.00
STARE I NOWE, CZYLI JAK NIE ZESZPECIĆ MIASTA?
Gospodarz: JACEK FRIEDRICH, historyk sztuki, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, członek Rady Kultury przy prezydencie miasta Gdańska
8 listopada, wtorek, godz. 20.00
JAKA POLITYKA NISZCZY DOBRO WSPÓLNE?
Gospodarz: BARBARA SZCZEPUŁA, dziennikarka i reportażystka, komentatorka życia politycznego, autorka książek, m.in. "Dziadek w Wehrmachcie" (2007)
9 listopada, środa, godz. 20.00
CZY POWINNIŚMY SPŁACAĆ DŁUGI EUROPEJSKICH BANKRUTÓW?
Gospodarz: DARIUSZ FILAR, ekonomista, nauczyciel akademicki, były członek Rady Polityki Pieniężnej (2004-2010)
9 listopada, środa, godz. 20.00
CZY W XXI WIEKU PANNY BYWAJĄ ROZTROPNE?
Gospodarz: HALINA RADACZ, teolog, diakon Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, uczestniczka debaty publicznej na temat kondycji kobiety
10 listopada, czwartek, godz. 20.00
ILE JEST PRAWDY W MITACH NARODOWYCH?
Gospodarz: KAI BUMANN, dyrygent, dyrektor artystyczny Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, nauczyciel akademicki
10 listopada, czwartek, godz. 20.00
11 listopada, piątek, godz. 18.00, Teatr Wybrzeże
OJCIEC BÓG. MONODRAM
PREMIERA GDAŃSKA
Jedni mówią - sztuka "nowatorska" i "ironiczna", "tekst inteligentny i dowcipny", "padają ważne pytania". Inni - to drwiny, prawie herezja.
Monodram podnosi rzadko podejmowany przez twórców temat relacji między ojcem a synem. Znajdujemy Ojca Boga w nie najlepszej kondycji. Zmęczony, strapiony, w oparach dymu papierosowego, nie tylko twardą ręką zarządza wielkim koncernem zwanym Ziemia, ale i troszczy się o los synów. Starszy jest zdyscyplinowany i sumienny, radzi sobie zawodowo. Młodszemu nie w smak ojcowskie metody subordynowania kapryśnych pracowników potopem i szarańczą, głosi własną filozofię: "Make love not war". Kto jest fair? Widz musi się opowiedzieć po którejś ze stron, nie podczas spektaklu jednak, ale w domu, i w pracy.
- Rozważania o koncepcji człowieka zaczynają się od dziecięcego pokoju - nie ma wątpliwości Jacek Wasilewski, autor monodramu.
"Ojciec Bóg" to pierwsze w Polsce przedsięwzięcie artystyczne, które nim zaistniało na deskach teatru, już miało swoją premierę na Facebooku. Od czerwca 2010 trwa tam interaktywna narracja, w której widz może brać aktywny udział. Losy "Ojca Boga" śledziło piętnaście tysięcy ludzi.
Na scenie
MARCIN PERCHUĆ
Autorzy
JACEK WASILEWSKI
KATARZYNA WASILEWSKA
Reżyseria
WALDEMAR ŚMIGASIEWICZ
Scenografia, kostiumy, ikona
JOANNA ADAMKIEWICZ
Muzyka
WOJCIECH WAGLEWSKI
Inspiracja i produkcja
MICHAŁ WOLNIAK
oraz
ROZMOWA
NIE TYLKO O TRUDACH OJCOSTWA
KATARZYNA WASILEWSKA
Ukończyła biotechnologię na Uniwersytecie Warszawskim oraz psychologię w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Autorka opowiadań i książek "Bajecznice", "Zazdrośnica", pisze skecze, piosenki i scenariusze programów telewizyjnych. Felietonistka magazynu "Film". Doktorantka Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.
JACEK WASILEWSKI
Medioznawca, zajmuje się językiem debaty publicznej oraz mitami w dyskursie publicznym, pracuje na Wydziale Kulturoznawstwa w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej i w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, jest autorem książek, m.in.: "Retoryka dominacji" i "Prowadzeni słowami: retoryka motywacji w komunikacji publicznej", scenarzysta telewizyjny.
KS. ANDRZEJ LUTER
Teolog, publicysta, filmoznawca, asystent kościelny Towarzystwa "Więź", współpracuje z "Tygodnikiem Powszechnym" i miesięcznikami "Kino" oraz "Dialog".
12 listopada, sobota, godz. 18.00
Polska Filharmonia Bałtycka
ROZTROPNOŚĆ I DOBRO WSPÓLNE
DEBATA
Czym różni się roztropność od oportunizmu?
JACEK HOŁÓWKA
filozof i etyk, profesor, wykładał na amerykańskich wyższych uczelniach, autor książek i publikacji o tematyce etycznej, Uniwersytet Warszawski
Gdzie się uczyć roztropności?
KS. KRZYSZTOF NIEDAŁTOWSKI
teolog, religioznawca, duszpasterz środowisk twórczych i rektor kościoła św. Jana, autor m.in. książki "Zawsze Ostatnia Wieczerza" (2006)
Roztropność w niespokojnych czasach
PIOTR SZTOMPKA
socjolog, profesor, były prezydent Międzynarodowego Stowarzyszenia Socjologicznego, w roku 2006 uhonorowany Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Uniwersytet Jagielloński
Czy roztropność ocali jedność Europy?
BARBARA LABUDA
filolog i humanistka, ambasador RP w Luksemburgu (2005-2010), minister w Kancelarii Prezydenta RP, posłanka na Sejm, działaczka opozycji demokratycznej
Moderatorzy
JERZY BRALCZYK, językoznawca, specjalista w zakresie języka mediów, reklamy i polityki
MACIEJ WIERZYŃSKI, dziennikarz
13 listopada, niedziela, godz. 18.00
Polska Filharmonia Bałtycka
MIĘDZY LĘKIEM A ZUCHWAŁOŚCIĄ
DEBATA
Kiedy Polacy byli najbardziej roztropni?
TOMASZ ŁUBIEŃSKI
prozaik, dramaturg, eseista i tłumacz literatury pięknej, redaktor naczelny miesięcznika
"Nowe Książki", autor m.in.: "M jak Mickiewicz" (1999, 2003, 2005), "Ani tryumf, ani zgon" (2004, 2009)
Jak się buntować, żeby zwyciężać?
ANDRZEJ FRISZKE
historyk, profesor, badacz dziejów najnowszych Polski, były członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, Instytut Studiów Politycznych PAN
Czy polityka historyczna uczy roztropności?
JAN OŁDAKOWSKI
dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, polityk, poseł na Sejm, w 2004 roku został Człowiekiem Roku "Życia Warszawy"
Czy roztropność jest warunkiem rozwoju społeczeństw?
MIROSŁAWA MARODY
socjolog, profesor, specjalizuje się m.in. w teorii zmiany społecznej i działania społecznego, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet Warszawski
Moderatorzy
MACIEJ WIERZYŃSKI, dziennikarz
KS. KRZYSZTOF NIEDAŁTOWSKI, duszpasterz środowisk twórczych
13 listopada, niedziela, godz. 12.00
kościół św. Jana
MSZA ŚWIĘTA
w intencji
ŚP. JANA KUŁAKOWSKIEGO (1930-2011)
pierwszego negocjatora członkostwa polski w UE i ambasadora polski przy unii, sekretarza generalnego światowej konfederacji pracy, prawnika, związkowca, powstańca warszawskiego,
uczestnika Gdańskiego Areopagu
Liturgii przewodniczy i homilię wygłosi
ks. Andrzej Luter
Jana Kułakowskiego gościliśmy na Areopagu w 2001 roku. Debatowaliśmy wówczas na temat dobra wspólnego.
- Demokracja dała nam wspólne dobro, które pozwala nam dyskutować - mówił Jan Kułakowski 11 listopada 2001 roku podczas debaty w Dworze Artusa. - To nie jest możliwe w systemach, gdzie nie ma demokracji, nie ma pluralizmu. Bo demokracja oznacza pluralizm, gdzie w dobrej wierze możemy wypowiadać sprzeczne tezy. Nie oskarżajmy się tylko wzajemnie o zdradę ojczyzny. Walczmy w tej sprawie na argumenty rzeczowe.
Jan Kułakowski zmarł 25 czerwca 2011 roku w Warszawie. Miał 81 lat.
