Narracje 2018 Opinie (15)

10. edycja Festiwalu NARRACJE odbędzie się 16 i 17 listopada w Gdańsku Oliwie. Mottem festiwalu są, wymyślone w Parku Oliwskim, słowa wiersza Rainera Marii Rilkego: Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie. NARRACJE dają powód, by w dwa listopadowe wieczory wyjść z domu i dzięki artystycznym interwencjom i instalacjom odkrywać miasto na nowo. Instytut Kultury Miejskiej z Gdańską Galerią Miejską, której dyrektor - Piotr Stasiowski jest kuratorem tegorocznej edycji, zapraszają na jubileuszowe NARRACJE.

Koncepcja autorska

23 lipca 1898 roku "w okolonej bukami altanie" Parku Oliwskiego miało miejsce niezwykłe zdarzenie. Młody Reiner Rilke wspólnie ze swoją przyjaciółką, pisarką Lou Andreas-Salomé "obmyślają" zakończenie dla jednego z wierszy poety: "Spójrz, jak się wciąż ociąga życie, / nim się odmieni. Słońca w ciszy / były jak wielki śpiew w zenicie. / I wtem po zboczach szmer: słyszycie? - / i tylko lęk ci towarzyszy" (tłum. Adam Pomorski).

W 2016 roku w parku odsłonięto tablicę upamiętniającą chwile opisane w dzienniku Rilkego. Możemy sobie wyobrazić pogodę tego letniego, słonecznego dnia, która znalazła odzwierciedlenie w wersach wiersza. Niezwykły charakter dzielnicy nierozerwalnie łączy się z jej bogatą historią oraz wyjątkowym położeniem na zalesionym stoku, będącym ramą tutejszego pejzażu. W XII wieku okolica została przekazana cystersom, którym dzisiejsza Oliwa zawdzięcza nie tylko nazwę, katedrę i wspaniały park, ale również wielowiekowe starania o rozwój osady. Oddalona od historycznego Gdańska, położona wśród lasów, stała się wymarzonym miejscem wypoczynku dla bogatych mieszczan, stawiających tu swoje letnie rezydencje.

- Jaki obraz wyłania się po analizie elementów składających się na wyjątkowy charakter dzielnicy? Co takiego uczynić można dominantą tej odsuniętej od centrum i tworzącej własne mikronarracje części miasta? Czy jesteśmy skłonni poddać się lirycznej wizji Rilkego, czy postanowimy zwrócić większą uwagę na zmieniającą się tu tkankę społeczną, złożoną z mieszkańców często przybyłych po II wojnie światowej, studentów i uczniów, pracowników tutejszych firm oraz turystów chcących zobaczyć słynne organy i park? - zastanawia się Piotr Stasiowski, kurator 10. edycji NARRACJI.





Piotr Stasiowski, w swojej koncepcji kuratorskiej nawiązuje do teorii Bruno Latoura, który zaproponował równoległy i równorzędny sposób patrzenia na miasto, określony jako "spojrzenie mrówki" (eng. ant). ANT to skrót od actor-network theory, czyli teorii aktora-sieci. Latour zwraca uwagę, że żyjąc w określonym miejscu i czasie doświadcza się różnorodnych emocji i zdarzeń, krzyżujących się na wzór sieci powiązań.

- Celem dziesiątej, jubileuszowej edycji festiwalu NARRACJE jest taka właśnie próba wszechobejmującego odczytania Oliwy. Zadaniem zaproszonych artystów będzie odkrycie przed widzami tego, co - choć pozornie oczywiste - w szerszym kontekście uzyskuje nowe znaczenie. Do współtworzenia festiwalu, obok artystów wizualnych, zaprosimy również architekta i socjologa, by z perspektywy swojej wiedzy i zawodowych doświadczeń spróbowali odnaleźć najciekawsze elementy dzielnicy. Z pozycji przemierzających wraz z widzami mrówek, przypatrzą się poszczególnym aspektom złożonej materii Oliwy: jej historii, teraźniejszości, bolączkom codziennego życia i widokom na przyszłość. Może dzięki interwencjom artystów zdołamy odkryć dzielnicę na nowo, przyglądając jej się niczym odbitej w zwierciadle. Rilke i Lou Andreas-Salomé pisali w tym miejscu o słońcach; my przyjrzymy się Oliwie po zmroku, w listopadowy wieczór, gdy wszystko będzie wyglądać inaczej - mówi kurator.

Piotr Stasiowski (ur. 1980 r.) - absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim oraz studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2006-2011 prowadził Studio BWA przy BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej. Od 2012 do 2014 roku był głównym kuratorem Muzeum Współczesnego Wrocław. Od 2015 roku jest dyrektorem Gdańskiej Galerii Miejskiej. Jako kurator Stasiowski przygotował ponad 40 wystaw indywidualnych i zbiorowych; jest autorem tekstów, które ukazywały się w katalogach wystaw, książkach, magazynach o sztuce. Pochodzi z Jarosławia, obecnie mieszka i pracuje w Gdańsku.

Warzywny Klub Festiwalowy w Oliwskim Ratuszu Kultury

Jednym z najważniejszych miejsc dla oliwian jest rynek, na którym można kupić m.in. warzywa i owoce. Mieszkańcy przychodzą tu, by zaopatrzyć dom w świeże produkty, ale także by porozmawiać, wymienić się z sąsiadami i zaprzyjaźnionymi sprzedawcami przepisem na kiszonki, dżemy czy ciasta. Do funkcji, jakie pełni rynek nawiązują aktywności i warsztaty, które zaproponuje Warzywny Klub Festiwalowy: warzywne super-memo z Agatą Królak, warzywne przekroje z Natalią Recław, kalejdoskop struktur i kolorów warzyw z Joanną Stachowiak, czy szycie strojów na sobotni bal warzyw z MAMYWENĘ i Warsztatem Chce Mi Się. Nie zabraknie zdrowych posiłków i przekąsek: warzywnych muffinek czy zup przygotowanych z naturalnych, lokalnych produktów.

Warsztaty dla dzieci (i nie tylko)

NARRACJE to wydarzenie dla całych rodzin. Na trasie festiwalowego spaceru rodzice z dziećmi znajdą miejsca, w których będą mogli skorzystać z wyjątkowych warsztatów oraz wziąć udział w grze edukacyjnej. Udział w programie dla dzieci jest bezpłatny i nie wymaga wcześniejszej rejestracji. Do warsztatów - jeśli tylko pozwoli na to dostępność miejsc - dołączyć można w każdej chwili.

Magia światła w Parku Oliwskim - lampioniki | prowadzenie: Kamila Szelągowicz | Czas: 16.11.2018, godz. 18.00-21.00 | Lokalizacja: Oddział Etnografii MNG (Spichlerz Opacki), ul. Cystersów 19

Jesienny widok z okna - witraże | prowadzenie Kamila Szelągowicz | Czas: 17.11.2018, 18.00-21.00 | Lokalizacja: Oddział Etnografii MNG (Spichlerz Opacki), ul. Cystersów 19

Cyjanotypia. Światłoczuła Oliwa | Prowadzenie: Magda Suska | Czas: 16-17.11.2018, 18.00-20.00 | Lokalizacja: Młynek Sztuki i Studio Fotografii Kolodionowej, ul. Obrońców Westerplatte 34

Instalacja edukacyjna OPHTHALMOS (oftalmos) | prowadzenie: Natalia Wiśniewska, Robert Sęk, Dorota Kucharczyk | Czas: 16-17.11.2018, 17.00-21.00 | Lokalizacja: tereny zielone przy Stawie Młyńskim Ophthalmos to niekonwencjonalna interaktywna gra edukacyjna w formie instalacji. Dzięki odwiedzinom w osobliwym gabinecie okulistycznym będzie można przenieść się w tajemniczy świat lasu i zobaczyć go oczami leśnych zwierząt. Na terenach zielonych przy Stawie Młyńskim zagramy w tajemniczą grę, dzięki której młodsi i starsi uczestnicy festiwalu spojrzą na otaczającą ich przestrzeń z nowej perspektywy. Ophthalmos to podróż w poszukiwaniu ukrytych symboli oraz liter składających się na hasło związane z 10. edycją NARRACJI.

Projekt towarzyszący: Schopenhauera. Ulica do życia

Stowarzyszenia Inicjatywa Miasto i Traffic Design przekształcają ulicę Schopenhauera w ulicę do życia. Ta maleńka uliczka ma potencjał, by stać się miejscem codziennych spotkań mieszkańców: położona tuż obok Oliwskiego Ratusza Kultury i targowiska, w przyszłości stworzyć może swoisty salon Oliwy. Lokalni przedsiębiorcy i mieszkańcy ulicy wspólnie z Inicjatywą Miasto i Traffic Design pracują nad stworzeniem przyjaznej przestrzeni, a festiwalowe przedsięwzięcie to zapowiedź tego, czym ta ulica (być może) stanie się w przyszłości. Podczas NARRACJI ulica Schopehauera stanie się częścią festiwalowej strefy gastronomicznej.

Artyści i artystki NARRACJI #10.

Elvin Flamingo,Indrė Liškauskaitė (Litwa), Łukasz Radziszewski, Maciej Salamon, Piotr Zamojski, Bartek Lis + Joanna Morawiecka, Irmina Rusicka + Kasper Lecnim, Mariusz Waras, Grzegorz Stefański, Anna Królikiewicz, Jakub Danilewicz, Jamie Whitby (Wielka Brytania) , Viktor Frešo (Słowacja), Wojtek Doroszuk , Sari Alhassanat (Palestyna), Piotr Skiba, Kristaps Epners (Łotwa), Przemek Branas, "The Dark Side of The Sun", Hubert Czerepok




Tytuł tegorocznych NARRACJI, Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie, jest cytatem z wiersza Rainera Rilkego z 1898 roku. Zakończenie utworu, z którego pochodzi przywołany fragment, powstało w Parku Oliwskim, gdzie natchniony pięknem letniej przyrody poeta napisał go wspólnie ze swoją przyjaciółką Lou Andreas-Salomé. Feeria barw, bogactwo życia, przepych willowej dzielnicy od wieków urzekają przybyszów i stanowią dumę jej mieszkańców. Wraz z artystami NARRACJI odwiedzimy Oliwę w dwa listopadowe wieczory, gdy z drzew opadną już liście, a słońce przesłonią gęste chmury.