Dni Muzyki Nowej Opinie (4)

Druga dekada XXI wieku udowadnia, że w muzyce jeszcze nie wszystko zostało powiedziane, a rozwój technologii umożliwiającej eksperymentowanie z syntezą oraz przetwarzaniem sygnałów dźwiękowych prowadzi nie tylko do powstawania Nowej Muzyki, ale również do konstruowania wyjątkowych, często stworzonych w zaledwie jednym egzemplarzu instrumentów. Twórcy, którzy podążają tym tropem nie mogą być już nazywani wyłącznie muzykami, wykonawcami, inżynierami czy producentami. Muszą łączyć wszystkie te profesje, przyczyniając się tym samym do postępu zarówno muzycznego, jak i technologicznego. To właśnie ich eksperymentom i niczym nie ograniczonej fantazji poświęcona zostanie szósta edycja Dni Muzyki Nowej.

Zasługi polskich twórców na tym polu sięgają lat 50. ubiegłego stulecia, kiedy działalność rozpoczynało Studio Eksperymentalne Polskiego Radia. Najbardziej znanymi osobami związanymi z tym miejscem są Krzysztof Penderecki oraz Włodzimierz Kotoński, ale z czasem otwartość na nowe pomysły wbrew panującemu ustrojowi zaczęła przyciągać także zagranicznych kompozytorów, w tym jedną z najważniejszych postaci francuskiej awangardy - François-Bernarda Mâche. Dzisiaj polska szkoła elektroakustycznych eksperymentów ma się lepiej niż kiedykolwiek wcześniej, a podczas festiwalu Dni Muzyki Nowej będzie można doświadczać jej w wielu zaskakujących formach.

festiwal muzyczny - koncerty w Trójmieście

Pierwszego dnia publiczność zostanie wprowadzona do świata "autonomicznych muzycznych robotów" przez duet Marion Wörle oraz Macieja Śledzieckiego funkcjonujący pod nazwą Gamut Inc. W ich niepowtarzalnym instrumentarium znajdują się między innymi BowJo B2, czyli banjo z trzema gryfami podłączonymi do silnika krokowego; Physharmonica umożliwiająca zautomatyzowanie dźwięków zwykłych organów oraz C3 - carillon napędzany elektrozaworem. Berlińska grupa wykona utwory ze swojego ostatniego albumu - "Ex Machina", co będzie miało na celu pobudzenie zarówno zmysłu słuchu, jak i dostarczenie wrażeń wizualnych, tworząc swoisty cyfrowy teatr.

Wrocławski zespół Phonos ek Mechanes do poszerzania definicji elektroakustycznej muzyki podchodzi w skrajnie odmienny sposób. Cezary Duchnowski, Paweł Hendrich i Andrzej Bauer wykorzystują tradycyjne instrumenty - fortepian, gitarę oraz wiolonczelę, jednak generowane przez nie dźwięki nie trafiają bezpośrednio do słuchaczy. Wysyłane są do komputerów, gdzie po ponownej preparacji nabierają kompletnie odmienionego charakteru, niemal całkowicie uniemożliwiającego identyfikację brzmienia z jego źródłem.

Symultaniczna Hybryda Muzyki Improwizowanej z Bioartem to efekt współpracy trójmiejskich artystów - Elvina Flamingo, twórcy instalacji "Symbiotyczność tworzenia" oraz saksofonisty Irka Wojtczaka. Muzykę, której twórcami są zaproszeni artyści oraz mrówki z instalacji Elvina Flamingo budują wibracje dźwięków ludzkich i nieludzkich, plastry dźwiękowe, poddźwięki, przydźwięki, naddźwięki i hybrydyczne alikwoty. Z kolei Marcin Dymiter i Olga Szymula - artyści również związani z Trójmiastem - dokonują muzycznej samplodelii. Przetwarzają nagrania z kaset, filtrują przez swoje pomysły i zapętlają, tworząc repetywne, wprowadzające w trans formy.

Najbardziej nieoczywistym przedsięwzięciem w ramach szóstych Dni Muzyki Nowej będzie projekt, który obejmie nie tylko salę koncertową, lecz niemal całą przestrzeń klubu Żak. Tytułowe Trzy Stacje to kino Żak, Sala Suwnicowa oraz Galeria Żak, gdzie zobaczyć będzie można instalację Krzysztofa Cybulskiego (twórcy Elektrisk Oransje - bezprzewodowego kontrolera muzycznego przypominającego włochatą piłkę), performance kompozytora Karola Nepelskiego (poruszane na ciele artysty czujniki będą wysyłać impulsy kreujące muzykę), a także wysłuchać utworów Petera Ablingera w wykonaniu pianistki Małgorzaty Walentynowicz skomponowanych w oparciu o komputerową analizę głosów Lecha Wałęsy, Mariny Abramović, Billie Holiday i Piera Paolo Pasoliniego.

Obok polskich twórców w programie festiwalu znalazło się miejsce również dla artystów z innych europejskich krajów. Po raz pierwszy wystąpi nad Wisłą belgijsko-holenderski kwartet gitarowy Zwerm, który odegra kompozycje ze swojego ostatniego albumu - "Underwater Princess Waltz". Na materiał ten składa się z dwanaście "one-page pieces", czyli utworów zapisanych na pojedynczej kartce papieru. Mogłoby się wydawać, że tak radykalne ograniczenie objętościowe może zaszkodzić muzyce, lecz utwory gatunku "one-page-pieces" pozostawiają nie mniejszy potencjał do prowadzenia eksperymentu na wolnej improwizacji, rocku, bluesie czy minimalizmie.

Felix Kubin to ważna postać hamburskiego podziemia muzycznego, która uosabia esencję niemieckiej muzyki niezależnej od krautrocka po elektronikę. W wieku ośmiu lat rozpoczął lekcje gry na fortepianie, ale już jako nastolatek zakładał zespoły punk rockowe oraz noise'owe, z kolei jako swoje inspiracje wymienia jednym tchem Karlheinza Stockhausena, György'a Ligetiego, Kraftwerk czy D.A.F. "Takt Der Arbeit", jego najnowszy projekt to efekt współpracy z polskimi muzykami. Za partie perkusyjne oraz różnego rodzaju perkusjonalia odpowiadają tu jeden z najbardziej rozchwytywanych rodzimych improwizatorów - Hubert Zemler, a także połowa zespołu Kwadrofonik - Miłosz Pękala i Magdalena Kordylasińska-Pękala.

Na zakończenie zimowej edycji Dni Muzyki Nowej wystąpi niemiecko-islandzka grupa Ensemble Adapter, której skład zmienia się w zależności od sytuacji i potrzeb konkretnej muzycznej wizji. Do Gdańska przyjadą założyciele projektu - Matthias Engler oraz Gunnhildur Einarsdóttir, czyli perkusista i harfistka. Ich brzmienie uzupełnią natomiast dźwięki elektroniczne, a także projekcje wideo, których wykorzystanie ma dla duetu kluczowe znaczenie w szerzeniu misji tworzenia interdyscyplinarnej sztuki.

Pierre Schaeffer, słynny twórca muzyki konkretnej w jednym ze swoich ostatnich wywiadów zapewniał, że nową muzykę wciąż można tworzyć, ale konieczne jest spełnienie kilku warunków. "Muzyka może być nowa, jeżeli pochodzi od nowych instrumentów, nowych teorii, nowych języków" - przekonywał. Każdy z tych elementów w autorski i nietuzinkowy sposób przedstawią artyści zaproszeni do udziału w 6. Dniach Muzyki Nowej.

Organizatorem DNI MUZYKI NOWEJ jest Klub Żak, a festiwal jest realizowany ze środków Miasta Gdańska. Aktualności, relacje: www.klubzak.com.pl i Facebook.com/DniMuzykiNowej.