Dni Muzyki Nowej Opinie (7)

Łączenie drone-music wykonywanej na instrumentach-zabawkach z duetem perkusyjnym, zakorzenionym w minimalizmie. Inspirowanie się Stanisławem Lemem oraz przekładanie na zapis nutowy dokonań artystów sceny elektronicznej, którzy nie mieli z nim wcześniej do czynienia. Współczesna muzyka awangardowa może być atrakcyjna i przystępna - zapraszamy na 7. Dni Muzyki Nowej w Klubie Żak.

Dni Muzyki Nowej od siedmiu lat stawiają sobie za cel prezentowanie muzyki nieszablonowej. Festiwal chce pokazywać szerokie spektrum sceny eksperymentalnej, muzyki współczesnej i awangardowej. Muzykę nową definiuje jako taką, która szuka nowych rozwiązań na polu formalnym i treściowym, przez specyfikę kompozycji, wykorzystanych instrumentów, ale też pomysłów jak łączyć ze sobą różne, często nie przystające do siebie stylistyki.

festiwal muzyczny - koncerty w Trójmieście

Siódma edycja festiwalu Dni Muzyki Nowej buduje program w oparciu o prezentację zjawisk na scenie muzycznej, znajdujących się na dwóch osiach. Pierwsza z nich wyznacza tor programu pomiędzy kolektywną współpracą a indywidualnym komponowaniem. Druga natomiast kreśli szlak pomiędzy erudycją artystów awangardowych i ich złożoną twórczością oraz zabawą z tworzenia muzyki, spojrzeniu na nią z dystansem. To próba obalenia twierdzenia, że muzyka współczesna jest czymś trudnym i poważnym, pozbawionym humoru. Festiwal pragnie ukazać złożoność współczesnej sceny muzycznej, koncentrując się na poszukiwaniach działań awangardowych, które jednocześnie mogą być przystępne i interesujące dla słuchacza nieobeznanego z muzyką współczesną, eksperymentalną i klasyczną. Zaproszeni artyści wyróżniają się skrupulatnie budowanym językiem muzycznym, oryginalną formą tworzonych utworów, ale też pomysłowością w czerpaniu z tradycji oraz przekuwaniu jej w nowoczesny przekaz.

W Gdańsku po raz pierwszy

Jedną z wartości festiwalu jest prapremierowa prezentacja projektów, dla których wydarzenie jest pretekstem i katalizatorem. Dni Muzyki Nowej kładą znaczący nacisk na rozwój polskich wykonawców, którzy nawiązują współpracę z artystami z całego świata. Tak będzie w przypadku duetu Pękala Kordylasińska Pękala (którzy przed rokiem zagrali na naszym festiwalu z Felixem Kubinem), osadzonych w minimalizmie laureatów Paszportu Polityki z zespołem Kwadrofonik, którzy razem z japońskim artystą Asuna, postanowili odwołać się do muzyki spod znaku Reicha, La Monte Younga i Glassa, ale też opracowań utworów Lutosławskiego. Wspólnym mianownikiem polsko-japońskim są w ich przypadku drony, dźwiękowe płaszczyzny i smugi, które służą im jako punkt wyjścia do sonorystycznych kolaży i koncepcyjnych roszad. Dzięki rozbudowanemu instrumentarium perkusyjnemu (marimba, wibrafon, krotale) i wszelakim urządzeniom elektroakustycznym (samplery, syntezatory, loopery) stworzony przez artystów świat, rozbrzmi pomiędzy Polską a Japonią, pulsem a trwaniem, dźwiękiem a ciszą.

Na festiwalu po raz pierwszy na scenie staną obok siebie Olga Wojciechowska oraz Vukasin Djelic. Polska skrzypaczka i kompozytorka tworzy muzykę do spektakli teatralnych oraz teatru tańca. Podsumowaniem tej działalności była wydana w ubiegłym roku intrygująca płyta "Maps and Mazes" - dokumentacja jej prac do takich projektów jak film "Avenida Corrientes" czy spektakle "Genesis", "Puz/zle" i "Pluto". Jej twórczość została doceniona na arenie międzynarodowej m.in. poprzez udział w kompilacji "The Wire Tapper" prestiżowego brytyjskiego magazynu muzycznego "The Wire". Djelica interesują dźwięki transmitowane z urządzeń wykorzystywanych na co dzień (telefony komórkowe, piloty, radio), z których tworzy pełną barw i odcieni, wysublimowaną jakościowo bogatą muzykę. Ich wspólne zainteresowania zostały udokumentowane pod szyldem VLNA na płycie "Turquoise Threads", jednak artyści nigdy nie zaprezentowali materiału na żywo. Dni Muzyki Nowej w 2017 roku będą pierwszą ku temu okazją.

Poza współpracą na międzynarodowej arenie, festiwal kładzie nacisk na rozwój i wsparcie lokalnych muzyków. Krzysztof Topolski (Arszyn) po raz pierwszy na żywo zaprezentuje wspólny materiał z Robertem Skrzyńskim (Micromelancolié). Pierwszy z nich jest elektroakustycznym improwizatorem, autorem soundartowych projektów, perkusistą i kurator, dla którego kluczowe pojęcia to noise i soundscape. Drugi za pomocą mikrosampli, dźwięków znalezionych, nagrań terenowych oraz sprzężeń zwrotnych, buduje repetytywne struktury, mieszczące się w ramach estetyki glitch. Duet występujący jako RADAR pierwotnie był jedynie studyjnym projektem - Skrzyński wziął na warsztat sample perkusji Topolskiego, które połączył ze swoją muzyką. Festiwal prowokuje do zmierzenia się twórców z materią live-actu i przetransformowania muzyki na warunki koncertowe.

Muzyka atrakcyjna nie tylko dla specjalistów

Celem Dni Muzyki Nowej jest próba obalenia stereotypu postrzegania muzyki współczesnej i eksperymentalnej jako czegoś hermetycznego. Chcemy to pokazać m.in. w projektach naszych zachodnich sąsiadów, którzy w intrygujący sposób ukazują jak nowatorska muzyka, może przyjmować atrakcyjną formę dla niezaznajomionego z nią słuchacza.

Niemiecki duet Joasihno (Cico Beck i Nico Sierig) tworzy ciepłe elektroniczne melodie, które często przyjmują piosenkową formułę, ale są także odważnym krokiem naprzód w celu tworzenia nowych instrumentów i budowania nowych brzmień, poza standardowym instrumentarium takim jak perkusjonalia, samplery czy klawisze. Właśnie dlatego słuchanie i oglądanie ich na żywo sprawia podwójną radość: ze względu na piękno muzyki, jaką tworzą, ale też sposobu w jaki do tego dochodzą. Cico Beck i Nico Sierig w swoich kompozycjach odwołują się do klasyków muzyki dwudziestego wieku takich jak Steve Reich, Moondog czy Philipp Glass, a z drugiej do twórców aktywnie budujących scenę w ostatniej dekadzie, na czele z takimi artystami jak Four Tet i Nils Frahm.

Pochodzący z Berlina Adi Gelbart eksploruje możliwości analogowych syntezatorów, gitary, samplerów i instrumentów-zabawek, czego owocem są z jednej strony chwytliwe i pełne werwy melodyjki, a z drugiej wielowarstwowe kompozycje o awangardowym zacięciu. Kluczowe jest przeniesienie ich na scenę, kiedy posmaku dodaje im performatywny charakter utworów. Gelbart podkreśla, że chce wszystko wykonywać sam, więc staje się jednoosobową orkiestrą, która z niebywałą precyzją obsługuje instrumenty i tworzy obłędnie wciągającą narracje, odwołując się do brzmień rodem z lat 80., ale też futurystycznej elektroniki.

Johannes Kriedler tworzy projekty wspomagane komputerowo i elementami elektroakustycznymi. Zajmuje się teorią muzyki, kształceniem słuchu, kompozycją, a jednocześnie jest uznawany za enfant terrible muzyki nowej. Często tworzy także performance jak ten w 2008 roku, kiedy do siedziby GEMA (niemiecki odpowiednik ZAIKS) dostarczył 70200 formularzy, aby pokazać absurd konieczności zarejestrowania 33 sekundowego utworu, składający się z takiej ilości sampli. Jego sztuka jest ironicznym komentarzem, ale jednocześnie nigdy nie funkcjonuje autonomicznie - zawsze wchodzi w korelację z technologią, polityką, społeczeństwem i kulturą, mocno zahaczając o konceptualizm.

Wielkie małe orkiestry

Festiwal Dni Muzyki Nowej to także pretekst do prezentacji rozbudowanych składów i nietypowych połączeń muzycznych wielu artystów. Skład Ensemble Phoenix Basel waha się od dwojga do niemal trzydziestu muzyków w zależności od repertuaru. Do Gdańska przyjdzie ich czterech. Grupa zamawia nowe utwory u kompozytorów, niezaznajomionych z notacją nutową. Elektroniczne i eksperymentalne kompozycje rozpisuje na nuty i wykonuje je przy pomocy instrumentów klasycznych i różnych elektronicznych urządzeń. Szwajcarzy pokazują, że muzyka współczesna może być ciekawa, intrygująca, ale też zabawna. A przez to bardziej komunikatywna i przystępniejsza.

To, jak muzyka łączy się z nowymi technologiami pokazuje Defunensemble, jeden z najważniejszych współczesnych zespołów muzycznych Finlandii. Grupa systematycznie zagłębia się w świat muzyki elektroakustycznej, zarówno w repertuarze klasycznym jak i wykorzystując nowinki technologiczne. Zespół miesza różne podgatunki elektroakustyki w przystępnej formie, starając się zmienić stereotyp muzyki klasycznej i odkryć ją dla nowych odbiorców.

Wspólne siły połączą dwa trójmiejskie kwartety, NeuQuartet i Kwartludium, które od dawna z powodzeniem skupiają się na wykonywaniu muzyki najnowszej. Członkowie NeoQuartet to pasjonaci sztuki współczesnej, chętni do nowatorskich poszukiwań, otwarci na współpracę z najbardziej wymagającymi artystami. Muzycy realizują swoją wizję łączenia wielu dziedzin sztuki takich jak muzyka, wizualizacje, elektronika czy taniec, skupiając się na propagowaniu sztuki współczesnej w szerokim gronie odbiorców. NeoQuartet ma w swoim repertuarze utwory m.in. Reicha, Crumba, Schnittke, Pendereckiego, posiada także w dorobku artystycznym kilkadziesiąt prawykonań utworów kompozytorów młodego pokolenia. W przypadku działalności Kwartludium istotne miejsce zajmuje również współczesna muzyka improwizowana. Zespół w swoim repertuarze posiada kompozycje graficzne i intuitywne najwybitniejszych przedstawicieli muzyki najnowszej takich jak Karlheinz Stockhausen, Carl Bergstrøm-Nielsen, R. Roman Haubenstock-Ramati, Cornelius Cardew czy Dubravko Detoni oraz kilkadziesiąt prawykonań polskich i światowych. Podczas festiwalu oba zespoły zaprezentują swoje interpretacje m.in utworów Eunho Chang, muzykę do filmu "Railrodder" oraz wspólnie zagrają na scenie Klubu Żak.

Współpracę muzyków ciekawie ukazuje projekt Staloocy, powołany do życia przez Artura Zagajewskiego. Muzyka inspirowana opowiadaniem Stanisława Lema to połączenie tradycyjnego rockowego instrumentarium, ale także akordeonu i obiektów dźwiękowych. Jednym z powodów dla takiego działania jest chęć zerwania kompozytora z podziałami na muzykę "akademicką" i "nieakademicką", ale też stworzenie pozytywnej wymiany energii i doświadczeń pomiędzy artystami z różnych światów muzycznych.

Wierzymy, że tak bogaty program festiwalu jest w stanie zainteresować różnych słuchaczy - wielbicieli muzyki współczesnej, awangardy, elektroniki, ale przede wszystkim osób otwartych na nowe doznania muzyczne.

Kuratorami DMN 2017 są: perkusista Paweł Nowicki oraz dziennikarz muzyczny Jakub Knera.