William Christie, René Jacobs, Rinaldo Alessandrini, Ottavio Dantone, Björn Schmelzer, najsłynniejsze na świecie zespoły i plejada polskich gwiazd muzyki dawnej w Gdańsku! 5 dni, 10 koncertów, 5 zabytkowych miejsc wypełnionych dziełami doby średniowiecza, renesansu i baroku. Po raz pierwszy zapraszamy do Miasta Heweliusza na wielkanocną odsłonę festiwalu Actus Humanus Resurrectio, która odbędzie się w dniach od 12 do 16 kwietnia 2017 roku.
Święta wielkanocne przypominają wydarzenia, które oddziałują na imaginację artystów od dwóch tysięcy lat. Żaden inny temat - nie tylko spośród religijnych - nie doczekał się zapewne podobnej liczby przedstawień w dziełach żadnej ze sztuk. Żaden nie wycisnął tak głębokiego piętna na naszej wyobrażeniowości, ani nie sprowokował do poszukiwań nowych wymiarów ekspresji i dramatyzmu. Jednocześnie okres świąt i przygotowujących do nich ostatnich dni Wielkiego Postu to czas, w którym nieco zwalniamy tempo życia, korzystamy z okazji do odpoczynku, może bardziej jesteśmy gotowi otworzyć się na metafizykę. Z tego połączenia "nadwyżki repertuarowej" i większej uwagi słuchaczy narodził się ów wyjątkowy fenomen europejskiej kultury, jakim jest koncepcja wielkanocnego festiwalu muzycznego. Od 2017 roku w sposób szczególnie przemyślany i atrakcyjny w nurt ten włącza się Gdańsk - miasto, które już doskonale sprawdziło się jako gospodarz festiwalu bożonarodzeniowego. Actus Humanus w odsłonie paschalnej nosić będzie tytuł Resurrectio. Wymowny, bo właśnie to wydarzenie jest istotą świąt Wielkiej Nocy.
muzyka poważna - koncerty w Trójmieście
Pięć festiwalowych dni złączy w klamrę 10 koncertów, które z kolei zestawią najwybitniejszych i najsławniejszych artystów ze światowej sceny muzycznej z polskimi mistrzami, już uznanymi bądź młodymi, w specjalnie przygotowanych programach. Kameralne koncerty cyklu polskiego poprowadzą późnymi popołudniami przez wyjątkowe gdańskie zabytki, znajdując przestrzeń dla muzyki w Wielkiej Zbrojowni, Ratuszu Głównego Miasta i Ratuszu Staromiejskim. Wieczorne występy gwiazd odbywać się będą w Dworze Artusa i w Centrum św. Jana - również wyjątkowym wnętrzu na mapie obiektów kultury w Polsce.
Na początek
12 kwietnia akcent gdański - nie religijny, ale jakże emblematyczny dla historii miasta należącego do dwóch kultur. Johann Gottlieb Goldberg utrwalił się w pamięci świata jako klawesynista, z którego nazwiskiem związało się jedno z najsłynniejszych dzieł Bacha, wielki cykl Wariacji Goldbergowskich, jednak w rzeczywistości był muzykiem pochodzącym z Gdańska, który dzięki mecenatowi mógł studiować u Bachów w Lipsku. Do jego dzieł, które dopiero od niedawna zdobywają estrady, należy zbiór 24 polonezów. Czy jakikolwiek inny repertuar może lepiej podkreślać dwoistość i zarazem łączność kulturową między XVIII-wiecznymi Niemcami a Rzeczpospolitą? Zestaw tańców, zestawiony z kompletem Preludiów ze zbioru "Das Wohltemperierte Klavier" Johanna Sebastiana Bacha przedstawi najwybitniejszy polski klawesynista młodszego pokolenia, rozwijający karierę zarówno w kraju, jak i za granicą, wyróżniony Paszportem Polityki w 2016 roku Marcin Świątkiewicz. Tego samego dnia zabrzmi Pasja wg św. Mateusza, największe z dzieł lipskiego kantora, w renomowanym wykonaniu znakomitej orkiestry Akademie für Alte Musik Berlin i chóru RIAS Kammerchor pod dyrekcją jednego z najwybitniejszych specjalistów od muzyki baroku: René Jacobsa. Taki naprzemienny rytm wydarzeń kameralnych, nieledwie intymnych, ale najwyższej jakości, i spektakularnych, wyznaczy charakter festiwalu.
Następnego dnia 13 kwietnia lutnista Michał Gondko przedstawi program Mare Musicum - muzyka lutniowa znad Bałtyku, zawierający szereg kompozycji z tabulatury gdańskiej i królewieckiej oraz dzieła zmarłego w Gdańsku Diomedesa Cato. Wieczorem zespół wokalny graindelavoix powróci do Miasta Heweliusza, przywożąc tym razem Lamentacje jeremiaszowe Pedra Ruimonte i Carolusa Luythona z samego początku XVII wieku. Ansambl łączący współczesną wiedzę o dawnej stylistyce ze śmiałymi poszukiwaniami brzmieniowymi, co zawsze dostarcza szczególnych przeżyć podczas koncertów.
Adam Strug znany jest z przywracania do życia tradycyjnej polskiej muzyki religijnej -
14 kwietnia usłyszymy go w dziele sięgającym późnego średniowiecza. Żołtarz Jezusow czyli 15 rozmyślenia o Bożym umęczeniu (Jezusa Judasz przedał) Władysława z Gielniowa z 1488 roku to pierwsza polska pieśń znanego autora - jednocześnie istotny głos polskiej religijności z przełomu XV i XVI wieku. Wieczorem tego dnia, w projekcie Monteverdi 450, zabrzmią kompozycje Claudia Monteverdiego z różnych okresów jego twórczości, w tym fragmenty wielkich Vespro della Beata Virgine z 1610 roku Claudia Monteverdiego czy zbioru Selva Morale e Spirituale z 1641. Wykonawcami będzie zespół Concerto Italiano pod dyrekcją Rinalda Alessandriniego - kolejni sławni goście w Gdańsku, kluczowi współtwórcy renesansu muzyki Monteverdiego sprzed ćwierć wieku.
Kolejne popołudnie 15 kwietnia poświęcone będzie średniowieczu: znana założycielka rezydującego w Bazylei zespołu
Peregrina, Agnieszka Budzińska-Bennett, zaprezentuje zestaw lamentacji z okresu od IX (najwcześniejsze zapisy muzyczne) do XIV wieku. Tym razem solo, towarzysząc sobie na harfie romańskiej i vielle à roue. Tego samego wieczoru czeka natomiast wydarzenie spektakularne: powrót do Polski po blisko 20 latach jednej z największych legend świata muzyki dawnej, Williama Christie. Założyciel i szef równie legendarnego zespołu Les Arts Florissants - występującego już dwukrotnie w Gdańsku pod kierunkiem znakomitego Paula Agnew - tym razem sam poprowadzi program muzyki francuskiej, do przywrócenia której na estrady przyczynił się więcej, niż ktokolwiek inny. Usłyszymy Charpentiera, zbiór Chants Joyeux du Temps de Pâques (Radosne pieśni wielkanocne). Występ Williama Christie to niewątpliwie święto w skali kraju.
Ostatni dzień
16 kwietnia przynosi połączenie barokowych marzeń: dwóch największych kompozytorów epoki. Pierw młody polski skrzypek Robert Bachara - wyjątkowy, podejmujący szczególne wyzwania, jak koncerty ze wszystkimi sonatami misteryjnymi Bibera - przedstawi komplet trzech Partit na skrzypce solo Johanna Sebastiana Bacha, a następnie słynny włoski zespół Accademia Bizantina, znany już w Gdańsku, wykona efektowne włoskie oratorium George'a Friderica Handla - La Resurrezione. W ten sposób sięgniemy głównego tematu festiwalu - i to w najbardziej błyskotliwym ujęciu.
W 2017 roku Gdańsk nie tylko wkracza na arenę muzyki dawnej w jej najgorętszym okresie - czyni to z rozmachem i niezwykle wyraziście.